Gan nhiễm mỡ ở người già là bệnh lý khá phổ biến hiện nay. Nếu bệnh kéo dài mà không được điều trị có thể gây ra biến chứng xơ gan, viêm gan, thậm chí dẫn tới ung thư gan.
Menu xem nhanh:
1. Gan nhiễm mỡ ở người già là gì?
Bệnh gan nhiễm mỡ là tình trạng lượng mỡ thừa tích tụ trong gan bị dư thừa. Ở người bình thường, lượng mỡ trong gan chỉ chiếm 2 – 4% trọng lượng của gan. Khi người già mắc bệnh gan nhiễm mỡ, mỡ sẽ chiếm 5 – 10% trọng lượng của gan.
Gan nhiễm mỡ ở người già giai đoạn đầu phần lớn là không có hại. Tuy nhiên, gan nhiễm mỡ để lâu có thể làm giảm chức năng của gan, gây xơ gan.
2. Nguyên nhân người già mắc gan nhiễm mỡ
– Đồ uống có cồn: Nếu người già uống nhiều rượu bia, đồ uống có cồn thì đây là nguyên nhân chính gây bệnh gan nhiễm mỡ. Lạm dụng đồ uống này không chỉ khiến gan bị tổn thương mà còn làm chức năng chuyển hóa mỡ của gan kém hiệu quả.
Người cao tuổi sử dụng rượu, bia sẽ tăng nguy cơ mắc bệnh gan nhiễm mỡ
– Tiểu đường: Bệnh tiểu đường là tình trạng chuyển hoá gluco bị rối loạn. Nếu lượng đường huyết nhiều sẽ khiến gan mất đi chức năng chuyển hoá cholesterol, gây ra gan nhiễm mỡ.
– Béo phì: Nguy cơ bệnh gan nhiễm mỡ ở người cao tuổi bị béo phì, thừa cân cao gấp nhiều lần người bình thường. Khi trọng lượng cơ thể tăng cao, lượng chất béo vượt quá ngưỡng cơ thể hấp thu sẽ làm tích tụ mỡ trong gan.
– Mỡ máu cao: Khi lượng lipid trong máu đi qua gan quá nhiều thì hàm lượng cholesterol sẽ tăng cao. Nếu vượt quá khả năng chuyển hoá của gan sẽ làm mỡ đọng lại trong gan, sinh ra bệnh lý gan nhiễm mỡ.
– Sút cân: Người cao tuổi sút cân nhanh sẽ khiến cơ thể không tổng hợp được apolipoprotein, lâu ngày sẽ gây ra tình trạng thừa mỡ trong gan.
– Sử dụng thuốc gây nên tác dụng phụ: Một số loại thuốc điều trị bệnh về mỡ máu, lao phổi có thể khiến bệnh gan nhiễm mỡ phát sinh.
3. Dấu hiệu sớm của bệnh gan nhiễm mỡ ở người cao tuổi
– Mệt mỏi: Đây là triệu chứng có thể liên quan đến các bệnh lý khác nhau. Người cao tuổi cảm thấy mệt mỏi, tập trung kém, yếu người và suy giảm nhận thức.
Người cao tuổi cảm thấy mệt mỏi, tập trung kém
– Ngứa: Bệnh gan nhiễm mỡ có thể có triệu chứng ngứa da, bao gồm ngứa cả trên khuôn mặt. Nguyên nhân ngứa là do dư thừa lượng muối mật trong cơ thể.
– Ăn uống không kiểm soát: Nếu người cao tuổi ăn nhiều hơn mức bình thường có thể là dấu hiệu cảnh báo của bệnh gan nhiễm mỡ. Người bệnh sẽ cảm thấy thèm ăn, bụng đói suốt ngày và thường xuyên ăn vặt khi thấy thèm đường.
– Nước tiểu thay đổi màu: Ở người bình thường, nước tiểu có màu vàng nhạt, nhưng ở người cao tuổi mắc bệnh gan nhiễm mỡ, nước tiểu có màu tối bất thường. Dù uống nước đủ cả ngày nhưng tình trạng nước tiểu vẫn không thay đổi.
– Da vàng: Tình trạng này khiến da và lòng trắng mắt ở người già có màu vàng. Các triệu chứng này thường xuất hiện ở mắt, mặt trước sau đó sẽ lan ra các phần trong cơ thể.
4. Hậu quả khi người già mắc gan nhiễm mỡ
4.1. Xơ gan
Gan nhiễm mỡ sẽ làm cho các tế bào trong cơ thể hoạt động quá mức, tạo ra các sợi xơ. Số lượng chất xơ càng nhiều sẽ gây tổn thương, hoại tử các tế bào gan nhanh chóng. Chúng còn làm biến đổi cấu trúc gan hiện tại, hình thành các mô sẹo khiến gan bị chai cứng, khả năng phục hồi là không thể, từ đó dẫn tới xơ gan.
4.2. Viêm gan nhiễm mỡ
Chức năng gan bị suy giảm do lượng mỡ bao phủ lên các tế bào gan ngày càng nhiều. Việc này làm cho vai trò chống độc của gan bị hạn chế, từ đó các vi khuẩn, vi rút, độc tố bên ngoài xâm nhập gây bệnh viêm gan.
Ở người cao tuổi, viêm gan nhiễm mỡ khiến gan suy kiệt nhanh chóng, từ đó làm sức khoẻ sa sút, tỉ lệ tử vong tăng cao. Vì vậy, bệnh viêm gan nhiễm mỡ cần được phát hiện sớm để ngăn ngừa biến chứng nguy hiểm này.
4.3. Ung thư gan
Gan nhiễm mỡ ở người cao tuổi thường âm thầm tiến triển và hậu quả để lại lớn nhất là ung thư gan. Bệnh lý này hình thành dựa trên bệnh xơ gan do thoái hoá mỡ.
5. Chế độ ăn tốt cho người già bị gan nhiễm mỡ
5.1. Bệnh gan nhiễm mỡ ở người già nên ăn gì?
– Bổ sung nhiều rau củ quả vào thực đơn mỗi ngày: Trong rau củ có chứa các chất chống oxy hóa, giàu vitamin và chất xơ. Các chất này có thể ngăn ngừa lượng mỡ tích tụ trong gan, giúp hạ cholesterol trong máu. Một số loại rau củ quả người già nên ăn như: Cam, bưởi, súp lơ, rau cần, rau cải, rau má,…
– Dầu thực vật: Người cao tuổi nên bổ sung dầu thực vật, hạn chế mỡ động vật. Chất béo không bão hoà trong dầu thực vật có thể làm giảm cholesterol, giúp kiểm soát lượng đường trong máu và giảm nguy cơ mắc bệnh gan nhiễm mỡ.
Nên sử dụng dầu thực vật trong thực đơn hàng ngày để tránh gan nhiễm mỡ
– Đạm từ trứng, thịt, cá, sữa, thịt, đậu đỗ: Nhóm thực phẩm này cung cấp nguồn protein vô cùng dồi dào cho người cao tuổi.
– Cá tươi: Là loại thực phẩm giàu axit omega-3, ít chất béo. Khi ăn cá, nồng độ cholesterol hạ, giảm nguy cơ gan nhiễm mỡ.
– Các thảo dược thiên nhiên: Người cao tuổi nên sử dụng atiso, trà xanh…giúp thanh nhiệt và giảm lượng mỡ trong gan.
5.2. Bệnh gan nhiễm mỡ ở người già kiêng ăn gì?
– Không nên sử dụng chất béo, mỡ động vật: Mỡ động vật có khả năng tái tạo cholesterol và chứa nhiều axit béo no (bão hoà). Người cao tuổi sử dụng nhiều mỡ động vật khiến gan không bài tiết được mỡ gây nên bệnh gan nhiễm mỡ.
– Không uống rượu, bia, đồ uống chứa cồn: Đây là thủ phạm chính gây các bệnh về gan. Chúng làm cho gan bị tổn thương và suy giảm chức năng. Để lâu sẽ dẫn tới xơ gan, viêm gan, thậm chí gây ung thư gan.
– Thực phẩm chứa nhiều cholesterol: Cholesterol là chất béo cần thiết để sản xuất hormone và duy trì hoạt động của màng tế bào. Cholesterol nếu tăng cao sẽ không tốt cho cơ thể người cao tuổi, nguy cơ mắc các bệnh tim mạch cao. Một số thực phẩm nên tránh như đồ chiên rán, nội tạng động vật, trứng lộn…
– Hạn chế ăn nhiều thịt đỏ: Trong một số loại thịt đỏ chứa nhiều chất béo bão hòa, làm tăng nồng độ Cholesterol. Người cao tuổi nên hạn chế ăn nhiều thịt bò, thịt dê…
– Không nên ăn nhiều hoa quả chứa lượng đường fructose cao như sung, chuối, vải, táo, nho, xoài…Việc tránh ăn các loại hoa quả này sẽ giúp giảm gánh nặng cho gan.
– Gia vị cay nóng: Người già bị gan nhiễm mỡ tránh ăn các gia vị cay nóng như ớt, tiêu, gừng, tỏi.
