Hiện nay, tỷ lệ người mắc bệnh lý gan nhiễm mỡ ngày càng cao. Phần lớn các trường hợp mắc bệnh nằm trong độ tuổi từ 40 – 60 tuổi. Hiểu đúng về bệnh gan nhiễm mỡ để chủ động bảo vệ sức khỏe, thăm khám và điều trị sớm khi xuất hiện dấu hiệu bệnh.
Menu xem nhanh:
1. Thế nào là bệnh gan nhiễm mỡ?
Gan nhiễm mỡ là bệnh lý xảy ra do sự tích tụ của chất béo trong gan quá nhiều. Ở người bình thường, lượng mỡ chỉ chiếm 2 – 4% trọng lượng của gan. Khi bị bệnh gan nhiễm mỡ, lượng mỡ sẽ chiếm từ 5-10% trọng lượng gan. Nếu lượng mỡ chiếm 10 – 25% là gan nhiễm mỡ mức độ vừa. Trường hợp vượt quá 30% là nhiễm mỡ nặng, chức năng gan bị ảnh hưởng và có thể dẫn tới các biến chứng.
Tại Việt Nam, có khoảng 50 – 60% dân số mắc bệnh lý gan nhiễm mỡ và con số này không ngừng gia tăng mỗi năm. Bệnh có thể làm tăng nguy cơ mắc các bệnh lý viêm gan, gây ra các biến chứng nguy hiểm như suy gan, xơ gan, ung thư gan… nếu không được phát hiện sớm, điều trị kịp thời.
Gan nhiễm mỡ là tình trạng chất béo tích tụ trong gan quá nhiều.
2. Gan nhiễm mỡ do đâu?
Nguyên nhân phổ biến gây bệnh gan nhiễm mỡ là do sử dụng rượu quá nhiều. Tuy nhiên trên thực tế, một bộ phận bệnh nhân bị gan nhiễm mỡ không thuộc nhóm lạm dụng rượu, thậm chí có người hoàn toàn không sử dụng rượu bia. Khi mỡ được sản xuất quá nhiều, chuyển hóa không kịp… lượng mỡ sẽ dần tích tụ trong tế bào gan, gây gan nhiễm mỡ.
Ngoài ra còn một số nguyên nhân khác thường gặp như:
– Thừa cân, béo phì:
Người béo phì có nguy cơ mắc bệnh cao gấp nhiều lần những người có trọng lượng bình thường. Hiện tượng tích tụ mỡ trong gan là do cơ thể của người thừa cân, béo phì thường xuyên cung cấp lượng chất béo vượt ngưỡng cơ thể hấp thu.
– Mỡ trong máu cao:
Cholesterol trong máu tăng cao khi lipid trong máu đi qua gan quá nhiều. Nếu vượt quá khả năng chuyển hóa của gan, mỡ trong máu sẽ bị tồn đọng ở gan, làm gan bị nhiễm mỡ.
– Đái tháo đường
Bản chất của bệnh đái tháo đường là chuyển hóa gluco. Khi đó, đường huyết cao sẽ tạo thành lớp bao phủ, làm mất chức năng chuyển hóa cholesterol ở gan và dẫn tới tình trạng tích tụ cholesterol quá nhiều, gây bệnh gan nhiễm mỡ.
– Cân nặng tụt nhanh
Cân nặng tụt quá nhanh làm cơ thể không tổng hợp được apolipoprotein, khiến triglyceride bị tích tụ trong gan. Theo thời gian sẽ gây thừa mỡ ở trong gan.
– Tác dụng phụ của thuốc
Tác dụng phụ của một số loại thuốc điều trị lao phổi, mỡ máu có thể gây tổn thương gan, làm gan bị nhiễm mỡ.
3. Dấu hiệu cảnh báo gan nhiễm mỡ
Ở giai đoạn đầu, bệnh gan nhiễm mỡ có dấu hiệu khá mờ nhạt, không rõ ràng. Thông thường ở giai đoạn này, người bệnh sẽ có cảm giác hơi khó chịu ở vùng bụng, bụng ấm ách. Bệnh nhân chỉ có thể phát hiện ra khi tình cờ đi khám sức khỏe hay khám một bệnh khác. Trường hợp khám cận lâm sàng, bác sĩ có thể thấy gan của người bệnh to hơn một chút.
Khi lượng mỡ ở trong gan quá nhiều, sẽ gây nên tình trạng viêm gan nhiễm mỡ. Người bệnh lúc này sẽ xuất hiện các dấu hiệu như:
– Phần bụng trên bên phải đau và khó chịu
– Cơ thể mệt mỏi, chán ăn, ăn không ngon miệng
– Nước tiểu màu vàng hoặc sậm màu
Khi xuất hiện tình trạng xơ gan, người bệnh sẽ có dấu hiệu:
– Vàng da, vàng mắt
– Phù nề chân, cổ trướng bụng
– Mạch máu dưới ra bị giãn nở
– Lá lách to
– Xuất huyết tiêu hóa
– Lòng bàn tay đỏ
– Chân bị phù
– Ngứa da
Gan nhiễm mỡ nặng có thể dẫn tới xơ gan và nguy hiểm nhất là ung thư gan.
4. Gan nhiễm mỡ gây ra biến chứng nguy hiểm nào?
Vì không có triệu chứng rõ ràng ở giai đoạn đầu nên người bệnh thường khá chủ quan. Thậm chí khi phát hiện bệnh, một bộ phận vẫn có tâm lý coi nhẹ việc thăm khám, điều trị.
Trên thực tế, bệnh gan nhiễm mỡ có thể được chữa khỏi hoàn toàn ở giai đoạn đầu. Tuy nhiên nếu không kiểm soát, điều trị tích cực bệnh sẽ tiến triển nặng và kéo theo hàng loạt biến chứng nguy hiểm.
4.1 Bệnh lý gan nhiễm mỡ có thể dẫn tới viêm gan
Có thể khẳng định, không phải tất cả gan nhiễm mỡ đều gây viêm gan. Viêm gan xuất hiện khi lượng mỡ bao phủ tế bào gan ngày càng nhiều, làm suy giảm chức năng của gan.
Bệnh càng tiến triển nhanh khi người bệnh có virut viêm gan B, virut viêm gan C và lạm dụng bia rượu. Triệu chứng của người mắc viêm gan là chán ăn, mệt mỏi.
4.2 Bệnh lý gan nhiễm mỡ có thể gây xơ gan
Xơ gan là biến chứng phổ biến của bệnh gan bị nhiễm mỡ. Gan nhiễm mỡ nếu không được kiểm soát tốt sẽ phát triển thành xơ gan.
Việc tế bào gan bị tổn thương kéo dài khiến các mô sẹo liên tục thay thế mô tổn thương, dẫn tới xơ hóa gan, xơ gan. Theo thống kê, khoảng 5 – 10% người tổn thương gan thoái hóa mỡ không do rượu bia biến chứng thành xơ gan. Người bị xơ gan có nguy cơ tử vong lên tới 85% nếu không được điều trị kịp thời, đúng cách.
Người mắc xơ gan có dấu hiệu như chán ăn, nước tiểu vàng, xuất huyết tiêu hóa, phù chân, chướng bụng và hôn mê gan.
Với bệnh nhân bị xơ gan, bác sĩ có thể chỉ định điều trị bổ sung bằng thuốc nhằm ngăn ngừa các biến chứng.
4.3 Ung thư gan bắt nguồn từ gan nhiễm mỡ kéo dài
Gan bị nhiễm mỡ nặng lên có thể dẫn tới xơ gan và nguy hiểm nhất là ung thư gan. Đây là hậu quả của viêm gan nhiễm mỡ kéo dài.
Tuy nhiên, biến chứng ung thư gan do bệnh lý han nhiễm mỡ nếu được phát hiện ở thời điểm đầu, khối u nhỏ, có thể điều trị bằng phẫu thuật, đốt sóng cao tần. Điều trị tốt ở giai đoạn này cũng mang lại kết quả khả quan.
Vẫn chưa có loại thuốc đặc trị nào trị dứt điểm gan nhiễm mỡ. Người bệnh cần chủ động bảo vệ sức khỏe, thăm khám định kỳ.
5. Điều trị bệnh gan nhiễm mỡ
Hiện tại, không có bất cứ biện pháp hay loại thuốc đặc trị nào có thể chữa dứt điểm ngay bệnh gan nhiễm mỡ. Việc điều trị chỉ nhằm giảm ảnh hưởng của triệu chứng bệnh cũng như ngăn bệnh không tiến triển nặng.
Tuy nhiên, bệnh có thể cải thiện dần dần nếu người bệnh thay đổi thói quen sinh hoạt, hạn chế rượu bia, thực hiện lối sống khoa học kết hợp với điều trị bệnh ký đi kèm.
Điều quan trọng trong chữa trị bệnh là đánh giá, xác định đúng mức độ mệnh. Đồng thời tuân thủ tốt chỉ định của y bác sĩ để ngăn ngừa biến chứng, giảm bớt yếu tố nguy cơ dây bệnh diễn tiến từ nhẹ sang nặng.
