Viêm tuyến giáp là một trong những rối loạn tuyến nội tiết phổ biến, có thể xuất hiện ở bất kỳ độ tuổi nào, ảnh hưởng nghiêm trọng đến chất lượng cuộc sống nếu không được phát hiện sớm. Tuy nhiên, không ít người vẫn xem nhẹ các triệu chứng của bệnh viêm giáp, dẫn đến việc điều trị muộn và nguy cơ biến chứng cao. Bài viết sau đây sẽ giúp bạn hiểu rõ những dấu hiệu cảnh báo viêm tuyến giáp qua từng thể bệnh, từ đó có hướng chăm sóc sức khỏe đúng đắn.

1. Hiểu đúng về bệnh viêm tuyến giáp

Viêm tuyến giáp là tình trạng viêm xảy ra ở mô tuyến giáp. Quá trình viêm này có thể gây ra sự rối loạn trong việc sản xuất hormone tuyến giáp – hoặc là tiết quá nhiều hormone (gây cường giáp), hoặc tiết quá ít (gây suy giáp). Căn bệnh này có thể diễn biến qua nhiều giai đoạn, từ nhiễm độc giáp, bình giáp cho đến suy giáp hoặc hồi phục hoàn toàn.

Viêm giáp có thể chia thành nhiều thể bệnh khác nhau: viêm cấp tính, viêm bán cấp (gồm u hạt và lympho bào), viêm mạn tính (Hashimoto, Riedel…). Tùy theo từng thể bệnh, triệu chứng biểu hiện cũng khác nhau rõ rệt. Việc hiểu rõ đặc điểm từng dạng sẽ giúp bạn chủ động hơn trong việc nhận biết bệnh.

2. Triệu chứng của bệnh viêm giáp ở các thể bệnh

2.1. Triệu chứng của bệnh viêm giáp cấp tính

– Sốt cao, ớn lạnh và đau vùng cổ: Ở thể viêm tuyến giáp cấp tính, người bệnh thường đột ngột xuất hiện các dấu hiệu giống nhiễm trùng cấp như sốt cao, rét run, mệt mỏi toàn thân. Cổ có thể sưng đỏ, đau rõ, đặc biệt khi nuốt hoặc khi nói.

– Đau lan ra xương hàm, tai: Cơn đau có thể không khu trú tại tuyến giáp mà lan ra xương hàm dưới, vùng tai, khiến người bệnh nhầm lẫn với viêm tai hoặc viêm họng. Khi ấn vào vùng cổ dưới có thể thấy đau và nóng, đặc biệt là trong các trường hợp nặng có hình thành ổ áp xe.

2.2. Triệu chứng của bệnh viêm giáp thể bán cấp

– Đau họng, sốt nhẹ, đau cơ toàn thân: Giai đoạn đầu của viêm tuyến giáp bán cấp thường bị bỏ qua vì dễ nhầm với viêm đường hô hấp thông thường. Người bệnh có thể thấy đau họng nhẹ, sốt không cao, kèm theo đau mỏi cơ.

– Đau cổ lan rộng, cảm giác nóng rát: Khoảng 1–2 tuần sau, tuyến giáp bắt đầu đau rõ hơn. Cơn đau có thể bắt đầu từ một bên rồi lan sang bên còn lại, gây cảm giác nóng rát và khó chịu vùng cổ. Việc nuốt, ho hay nói chuyện cũng có thể làm tăng cảm giác đau.

– Triệu chứng cường giáp: Khi viêm tuyến giáp khiến hormone giáp phóng thích ồ ạt vào máu, người bệnh có thể gặp các biểu hiện giống cường giáp như tim đập nhanh, sụt cân nhanh chóng, run tay chân, khó chịu với thời tiết nóng, vã mồ hôi nhiều. Đây là một giai đoạn dễ nhận biết nếu người bệnh để ý kỹ.

– Giai đoạn suy giáp sau đó: Sau giai đoạn nhiễm độc giáp, tuyến giáp trở nên suy yếu và không còn đủ khả năng sản xuất hormone, dẫn đến các biểu hiện suy giáp như mệt mỏi kéo dài, táo bón, khô da, giảm trí nhớ, cảm giác lạnh dù thời tiết không thay đổi.

Người bệnh có thể cường giáp hoặc suy giáp sau đó

2.3. Triệu chứng của bệnh viêm giáp lympho bào bán cấp

– Bướu cổ to nhưng không đau: Người bệnh có thể phát hiện vùng cổ trước phồng to bất thường, không đau khi sờ. Dấu hiệu này dễ bị bỏ qua vì không gây khó chịu nhiều, tuy nhiên chính là biểu hiện điển hình của viêm tuyến giáp thể lympho bào.

– Sút cân và tim đập nhanh: Tuyến giáp khi bị viêm thể lympho sẽ tiết hormone nhiều trong thời gian ngắn khiến người bệnh bị cường giáp tạm thời. Khi đó, các triệu chứng như sút cân nhanh, đánh trống ngực, khó ngủ và hồi hộp xuất hiện rất rõ.

– Chuyển sang suy giáp: Ở khoảng 1/4 số ca bệnh, sau giai đoạn cường giáp sẽ chuyển sang suy giáp. Người bệnh cảm thấy lạnh bất thường, tóc khô và dễ gãy, da sạm màu, hay quên và có cảm giác kiệt sức kéo dài.

Triệu chứng của bệnh viêm giáp mạn tính Hashimoto

– Bướu giáp lớn vùng cổ: Triệu chứng phổ biến nhất của viêm tuyến giáp Hashimoto là bướu giáp phát triển chậm, không gây đau, nhưng có thể tạo cảm giác nuốt vướng, nuốt nghẹn. Đây là biểu hiện thường bị nhầm với các bệnh lý họng hoặc thực quản.

– Dấu hiệu suy giáp tiềm ẩn: Ban đầu bệnh tiến triển âm thầm, không gây biểu hiện rõ rệt. Tuy nhiên, khi tuyến giáp bị tổn thương nghiêm trọng, người bệnh mới bắt đầu cảm thấy mệt mỏi, táo bón, mạch chậm, tăng cân và sợ lạnh. Lúc này, bệnh đã tiến đến giai đoạn khó hồi phục.

2.4. Triệu chứng của bệnh viêm giáp Riedel

– Tuyến giáp to cứng, lan rộng: Viêm tuyến giáp Riedel rất hiếm gặp nhưng đặc trưng bởi bướu giáp to, cứng như đá, không di động theo nhịp nuốt. Khối bướu có thể chèn ép lên khí quản hoặc thực quản, gây khó thở, khó nuốt, đôi khi khàn tiếng do ảnh hưởng đến dây thanh quản.

– Biểu hiện xơ hóa nhiều cơ quan: Một số người bệnh có thể có biểu hiện xơ hóa ngoài tuyến giáp như xơ hóa sau nhãn cầu, trung thất, màng bụng, khiến việc chẩn đoán trở nên phức tạp và dễ bỏ sót.

3. Làm sao để chẩn đoán sớm viêm tuyến giáp?

Phát hiện sớm triệu chứng của bệnh viêm giáp là yếu tố then chốt giúp điều trị hiệu quả. Khi nghi ngờ bị viêm tuyến giáp, người bệnh nên thăm khám chuyên khoa nội tiết để được chỉ định các xét nghiệm cần thiết như:

– Xét nghiệm chức năng tuyến giáp (TSH, T3, T4).

– Xét nghiệm kháng thể tuyến giáp để phát hiện bệnh tự miễn.

– Siêu âm tuyến giáp giúp đánh giá cấu trúc, kích thước, mật độ tuyến.

– Xét nghiệm tốc độ máu lắng để đánh giá mức độ viêm trong cơ thể.

Xét nghiệm chức năng tuyến giáp (TSH, T3, T4)

4. Điều trị viêm tuyến giáp như thế nào?

Phác đồ điều trị viêm tuyến giáp phụ thuộc vào nguyên nhân, mức độ viêm và giai đoạn bệnh:

– Với viêm tuyến giáp cấp do vi khuẩn, điều trị chủ yếu bằng kháng sinh và kiểm soát ổ nhiễm trùng.
– Giai đoạn cường giáp có thể cần dùng thuốc chẹn beta hoặc kháng viêm để làm dịu triệu chứng.
– Giai đoạn suy giáp có thể phải dùng hormone tuyến giáp thay thế kéo dài.
– Một số trường hợp đặc biệt có thể cần phẫu thuật khi bướu giáp to gây chèn ép hoặc không đáp ứng điều trị nội khoa.

Viêm tuyến giáp không phải là bệnh hiếm nhưng lại thường bị bỏ sót do triệu chứng không rõ ràng hoặc dễ nhầm lẫn. Chính vì vậy, nếu bạn phát hiện có bất kỳ triệu chứng của bệnh viêm giáp như mệt mỏi, đau cổ, sút cân bất thường, sợ lạnh, hoặc bướu cổ, hãy đi khám sớm để có chẩn đoán chính xác. Phát hiện sớm – can thiệp kịp thời – là chìa khóa để kiểm soát hiệu quả căn bệnh này và bảo vệ sức khỏe lâu dài.