Trào ngược dạ dày thực quản (GERD) là một trong những rối loạn tiêu hóa phổ biến nhất hiện nay. Mặc dù trào ngược dạ dày có thể xảy ra vào bất kỳ thời điểm nào trong ngày, hiện tượng trào ngược về đêm lại là một trong những vấn đề đáng lo ngại nhất. Trào ngược dạ dày về đêm không chỉ gây ra các triệu chứng khó chịu như ợ nóng, ợ chua mà còn tiềm ẩn nhiều nguy cơ nghiêm trọng đối với sức khỏe nếu không được điều trị kịp thời. Bài viết này sẽ làm rõ hơn về trào ngược dạ dày về đêm, những nguy cơ tiềm ẩn và cách phòng ngừa hiệu quả.
Menu xem nhanh:
1. Trào ngược về đêm là gì?
Trào ngược dạ dày – thực quản là tình trạng dịch vị axit từ dạ dày bị đẩy ngược lên thực quản, gây ra cảm giác nóng rát hoặc khó chịu.
Ban ngày, tình trạng này có thể dễ dàng nhận biết qua triệu chứng ợ chua, ợ nóng. Tuy nhiên, trào ngược về đêm là vấn đề phức tạp hơn do nó xảy ra khi người bệnh đang nằm nghỉ hoặc ngủ. Tư thế nằm ngang khi ngủ khiến dịch axit từ dạ dày dễ dàng di chuyển lên thực quản mà không bị trọng lực cản trở. Thêm vào đó, quá trình tiết nước bọt và hoạt động nuốt bị giảm đi khi ngủ khiến axit không được trung hòa nhanh chóng.
Trào ngược về đêm không chỉ gây khó chịu mà còn có thể làm giảm chất lượng giấc ngủ, ảnh hưởng đến sức khỏe tinh thần và thể chất của người bệnh. Nếu không được điều trị, tình trạng này có thể dẫn đến nhiều biến chứng nguy hiểm hơn, đặc biệt là đối với đường tiêu hóa.
Tình trạng trào ngược axit từ dạ dày lên thực quản có thể xảy ra bất cứ lúc nào nhưng thường phức tạp hơn vào ban đêm.
2. Triệu chứng của người bị trào ngược về đêm
Trào ngược dạ dày về đêm có thể biểu hiện qua nhiều triệu chứng khác nhau, từ những biểu hiện phổ biến đến các dấu hiệu khó phát hiện hơn. Một số triệu chứng trào ngược chính bao gồm:
– Ợ nóng, ợ chua: Ợ nóng, ợ chua là triệu chứng phổ biến nhất. Người bệnh thường cảm thấy nóng rát ở vùng ngực hoặc cổ họng, đôi khi có vị chua hoặc đắng trong miệng. Các triệu chứng này thường xảy ra mạnh nhất khi người bệnh vừa nằm xuống sau khi ăn hoặc vào ban đêm.
– Khó nuốt, đau rát họng: Trào ngược về đêm thường gây kích ứng niêm mạc thực quản, dẫn đến cảm giác đau rát, khó nuốt. Nếu tình trạng này kéo dài, niêm mạc thực quản có thể bị tổn thương nghiêm trọng.
– Ho, khàn giọng hoặc viêm họng mạn tính: Axit dạ dày trào ngược lên họng có thể gây kích thích đường hô hấp, dẫn đến ho kéo dài, khàn giọng hoặc viêm họng tái diễn. Các triệu chứng này có thể dễ nhầm lẫn với bệnh lý hô hấp thông thường.
– Rối loạn giấc ngủ: Cảm giác khó chịu từ trào ngược khiến người bệnh thức giấc giữa đêm, gây gián đoạn giấc ngủ. Việc này có thể khiến cơ thể mệt mỏi, suy giảm năng suất làm việc và giảm chất lượng cuộc sống.
– Đau ngực: Ở một số người, cảm giác đau tức ngực khi trào ngược về đêm có thể dễ nhầm với các vấn đề liên quan đến tim mạch. Tuy nhiên, đây thường là biểu hiện của trào ngược gây viêm thực quản.
3. Nguyên nhân gây tình trạng trào ngược về đêm
Hiện tượng trào ngược dạ dày về đêm thường do nhiều yếu tố khác nhau, bao gồm:
– Tư thế nằm: Khi nằm ngang, axit dạ dày dễ dàng trào ngược lên thực quản. Điều này đặc biệt đúng nếu người bệnh ăn uống muộn trước khi đi ngủ hoặc có thói quen nằm ngay sau khi ăn.
– Cơ vòng thực quản dưới yếu: Cơ vòng thực quản dưới (LES – Lower Esophageal Sphincter) là bộ phận ngăn không cho axit dạ dày trào ngược lên thực quản. Khi cơ vòng này yếu hoặc bị tổn thương, chức năng bảo vệ sẽ giảm đi, dẫn đến hiện tượng trào ngược.
– Thói quen ăn uống: Ăn nhiều đồ cay, chiên rán, thực phẩm chua, uống cà phê, rượu bia hoặc hút thuốc lá là những thói quen ăn uống không lành mạnh có thể kích thích tiết axit dạ dày, làm tăng nguy cơ trào ngược.
– Béo phì: Người béo phì có nguy cơ bị trào ngược dạ dày cao hơn do áp lực từ mỡ bụng tạo ra lực nén lên dạ dày, đẩy axit lên thực quản.
– Căng thẳng, lo âu: Stress và căng thẳng không chỉ ảnh hưởng đến tinh thần mà còn có thể gây ra nhiều vấn đề về tiêu hóa, bao gồm việc gia tăng tiết axit dạ dày và gây trào ngược.
Một số loại thực phẩm hoặc cách ăn không đúng có thể gây trào ngược khi ngủ.
4. Các bệnh lý liên quan đến trào ngược về đêm
Trào ngược dạ dày về đêm không chỉ là hiện tượng đơn giản mà còn có thể là dấu hiệu cảnh báo các bệnh lý đường tiêu hóa nghiêm trọng hơn. Nếu không được kiểm soát, hiện tượng này có thể dẫn đến những biến chứng nguy hiểm như:
4.1 Viêm thực quản do trào ngược về đêm kéo dài
Axit dạ dày tiếp xúc liên tục với niêm mạc thực quản có thể gây ra viêm, loét niêm mạc thực quản. Điều này không chỉ gây ra các triệu chứng khó chịu mà còn làm tăng nguy cơ tổn thương lâu dài cho thực quản.
4.2 Barrett thực quản
Barrett thực quản là một biến chứng nghiêm trọng của GERD, trong đó các tế bào niêm mạc thực quản bị biến đổi bất thường. Barrett thực quản có nguy cơ cao phát triển thành ung thư thực quản nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời.
4.3 Trào ngược về đêm gây ung thư thực quản
Trào ngược dạ dày kéo dài có thể dẫn đến ung thư thực quản, đặc biệt là ở những người mắc Barrett thực quản. Ung thư thực quản là một bệnh lý nghiêm trọng và tỷ lệ sống sót thấp nếu được chẩn đoán ở giai đoạn muộn.
Không chỉ giới hạn trong hệ tiêu hóa, trào ngược dạ dày về đêm còn có thể gây ảnh hưởng đến nhiều hệ thống khác trong cơ thể, đặc biệt là:
– Hệ hô hấp: Gây ho khan, viêm phế quản, viêm phổi hoặc hen suyễn.
– Ngưng thở khi ngủ: Tình trạng này không chỉ làm giảm chất lượng giấc ngủ mà còn có thể gây ra các biến chứng nghiêm trọng về tim mạch và hô hấp.
– Hệ thần kinh: Dẫn đến suy giảm khả năng tập trung, mệt mỏi tinh thần và tăng nguy cơ trầm cảm, lo âu.
Để điều trị trào ngược hiệu quả, cần chẩn đoán chính xác nguyên nhân và mức độ bệnh.
6. Cách phòng ngừa và điều trị trào ngược dạ dày về đêm
Để kiểm soát và phòng ngừa hiện tượng trào ngược dạ dày về đêm, cần áp dụng một số biện pháp như thay đổi lối sống, chú ý tư thế khi ngủ, giảm cân, dùng thuốc theo chỉ định của bác sĩ. Đối với những trường hợp trào ngược kéo dài hoặc có dấu hiệu biến chứng, việc khám và điều trị tại các cơ sở y tế chuyên khoa là cần thiết để tránh các biến chứng nguy hiểm.
Thông thường, bệnh nhân sẽ được khám lâm sàng, hỏi triệu chứng, bệnh sử, thói quen sinh hoạt, từ đó chỉ định các phương pháp cận lâm sàng phù hợp gồm:
– Nội soi dạ dày – thực quản
– Đo pH thực quản 24 giờ
– Đo áp lực thực quản độ phân giải cao (HRM)
– X-quang với barium
Bệnh viện ĐKQT Thu Cúc là đơn vị y tế luôn tiên phong và linh hoạt ứng dụng các phương pháp hiện đại vào quá trình thăm khám, giúp chẩn đoán các bệnh lý một cách chính xác, nhanh chóng với sự thoải mái và an tâm tối đa. Hệ thống máy đo pH thực quản 24 giờ, máy đo HRM nhập khẩu từ Mỹ, máy đo X-quang kỹ thuật số hiện đại, các công nghệ nội soi tân tiến bậc nhất giúp chẩn đoán nguyên nhân và mức độ trào ngược dạ dày chính xác, phân biệt với các bệnh lý khác để có hướng điều trị đúng đắn và kịp thời. Đội ngũ bác sĩ, kỹ thuật viên của Thu Cúc TCI với kinh nghiệm dày dạn giúp quá trình thăm khám trở nên nhẹ nhàng, an tâm.
Nếu có triệu chứng trào ngược về đêm và muốn thăm khám chuyên khoa, vui lòng liên hệ 1900558892 để được tư vấn.
