Nguyên nhân dẫn đến trào ngược dạ dày thường bắt nguồn từ lối sống, thói quen ăn uống, hoặc các bệnh lý tiềm ẩn trong cơ thể. Đây là một vấn đề tiêu hóa phổ biến, gây khó chịu và ảnh hưởng lớn đến chất lượng cuộc sống của nhiều người. Việc hiểu rõ nguyên nhân, cách chẩn đoán và phương pháp điều trị sẽ giúp người bệnh kiểm soát tốt tình trạng này, cải thiện sức khỏe và phòng ngừa biến chứng nguy hiểm.
Menu xem nhanh:
1. Các nguyên nhân chính dẫn đến trào ngược dạ dày
1.1 Thói quen sinh hoạt và ăn uống không lành mạnh
Một trong những nguyên nhân chính dẫn đến trào ngược dạ dày là thói quen ăn uống và sinh hoạt không điều độ. Ăn quá nhanh, bỏ bữa, hoặc ăn quá no đều có thể gây áp lực lên dạ dày, làm tăng nguy cơ trào ngược. Việc thường xuyên sử dụng các thực phẩm kích thích như rượu, bia, cà phê, đồ chiên rán, hay các loại thức ăn cay nóng cũng góp phần làm suy yếu cơ thắt thực quản dưới, gây hiện tượng trào ngược.
Ngoài ra, thói quen nằm ngay sau khi ăn hoặc không vận động thường xuyên cũng tạo điều kiện thuận lợi cho acid dạ dày trào ngược lên thực quản.
1.2 Bệnh lý tiêu hóa có thể là nguyên nhân dẫn đến trào ngược dạ dày
Trào ngược dạ dày cũng có thể bắt nguồn từ các bệnh lý liên quan đến hệ tiêu hóa. Một số bệnh phổ biến như viêm loét dạ dày, hội chứng Zollinger-Ellison hoặc thoát vị hoành gây tăng áp lực trong ổ bụng, khiến dịch vị dễ dàng trào ngược lên thực quản.
Bên cạnh đó, yếu tố di truyền và cơ địa cũng đóng vai trò quan trọng. Những người có cơ địa yếu, đặc biệt là người cao tuổi, thường gặp phải tình trạng suy giảm chức năng cơ thắt thực quản, dẫn đến trào ngược.
Ăn quá no, các thực phẩm khó tiêu, kích thích, các bệnh lý tiêu hoá đều là những nguyên nhân gây trào ngược dạ dày.
2. Chẩn đoán chính xác nguyên nhân gây trào ngược dạ dày thực quản
2.1 Các triệu chứng lâm sàng cần lưu ý
Trào ngược dạ dày thường biểu hiện qua các triệu chứng như ợ nóng, ợ chua, đau thượng vị, hoặc cảm giác nóng rát vùng ngực. Một số người có thể gặp triệu chứng khó nuốt, cảm giác vướng ở cổ hoặc ho kéo dài, đặc biệt vào ban đêm.
Tuy nhiên, các triệu chứng này dễ nhầm lẫn với các bệnh lý khác, nên việc chẩn đoán chính xác cần sự hỗ trợ của các phương pháp y tế chuyên sâu.
2.2 Các phương pháp chẩn đoán nguyên nhân dẫn đến trào ngược dạ dày
Để xác định nguyên nhân dẫn đến trào ngược dạ dày và đánh giá mức độ nghiêm trọng, các bác sĩ thường áp dụng một số phương pháp chẩn đoán hiện đại:
– Nội soi dạ dày – thực quản: Phương pháp phổ biến giúp quan sát trực tiếp niêm mạc thực quản và dạ dày, phát hiện các tổn thương hoặc viêm loét.
– Đo pH thực quản 24 giờ: Phương pháp này đo lượng acid trào ngược lên thực quản trong 24 giờ, cung cấp dữ liệu chi tiết về mức độ bệnh.
– Đo áp lực thực quản (HRM): Đây là kỹ thuật tiên tiến đánh giá hoạt động của cơ thắt thực quản dưới, từ đó xác định nguyên nhân gây trào ngược.
– Các phương pháp khác: Siêu âm, chụp CT có thể được sử dụng khi nghi ngờ khối u và phân biệt các bệnh lý ở tạng khác. Xét nghiệm vi khuẩn HP cũng có thể đc chỉ định.
Hệ thống Y tế Thu Cúc TCI trang bị đồng bộ các phương pháp và thiết bị chẩn đoán được bệnh lý trào ngược và tiêu hóa nói chung. Trong đó, phương pháp đo pH thực quản 24 giờ và HRM là các kỹ thuật hiện đại mới chỉ được áp dụng tại một số bệnh viện ở miền Bắc. Các công nghệ được ứng dụng từ lâu như nội soi dạ dày – thực quản, siêu âm, và chụp CT đa dãy cũng mang lại hiệu quả vượt trội.
Đo HRM là một biện pháp quan trọng giúp chẩn đoán nguyên nhân gây trào ngược.
3. Phương pháp điều trị và cải thiện tình trạng trào ngược dạ dày
3.1 Điều chỉnh lối sống cũng như chế độ ăn uống
Điều trị trào ngược dạ dày thường bắt đầu từ việc thay đổi lối sống. Người bệnh cần tránh các thực phẩm kích thích như đồ uống có cồn, thức ăn nhiều dầu mỡ và gia vị cay. Chia nhỏ bữa ăn trong ngày, ăn chậm và tránh nằm ngay sau khi ăn cũng là những biện pháp quan trọng giúp kiểm soát bệnh.
Ngoài ra, duy trì cân nặng hợp lý và tập thể dục thường xuyên sẽ cải thiện hoạt động của hệ tiêu hóa, giảm nguy cơ trào ngược.
3.2 Sử dụng thuốc điều trị
Trong trường hợp cần thiết, bác sĩ có thể kê đơn các loại thuốc nhằm kiểm soát acid dạ dày và giảm triệu chứng. Các nhóm thuốc thường được sử dụng để điều trị trào ngược bao gồm:
– Thuốc ức chế bơm proton (PPI): Giúp giảm tiết acid dạ dày, cải thiện triệu chứng nhanh chóng.
– Thuốc kháng histamin H2: Ức chế sự sản xuất acid, hỗ trợ quá trình điều trị viêm loét.
– Thuốc bảo vệ niêm mạc: Bảo vệ thực quản và dạ dày khỏi tổn thương do acid.
Khi được kê các loại thuốc này, người bệnh cần tuân thủ đơn thuốc của bác sĩ, không tự ý thay đổi và phải báo ngay cho bác sĩ khi có bất thường.
Dựa vào nguyên nhân dẫn đến trào ngược và mức đô bệnh, các bác sĩ sẽ đưa ra phương pháp điều trị phù hợp.
3.3 Phẫu thuật khi cần thiết
Trong những trường hợp trào ngược dạ dày nghiêm trọng hoặc không đáp ứng với điều trị nội khoa, phẫu thuật có thể là lựa chọn tối ưu. Phương pháp phổ biến là phẫu thuật Nissen fundoplication, giúp củng cố cơ thắt thực quản dưới và ngăn chặn trào ngược. Tuy nhiên người bệnh cần thận trọng khi lựa chọn phương pháp này vì có thể tiềm ẩn rủi ro.
Trào ngược dạ dày không chỉ gây khó chịu mà còn tiềm ẩn nguy cơ biến chứng nếu không được chẩn đoán và điều trị kịp thời. Việc hiểu rõ nguyên nhân dẫn đến trào ngược dạ dày, kết hợp với chẩn đoán chính xác và phương pháp điều trị phù hợp, sẽ giúp người bệnh cải thiện sức khỏe, nâng cao chất lượng cuộc sống.
Hệ thống Y tế Thu Cúc TCI với đội ngũ chuyên gia giàu kinh nghiệm và trang thiết bị hiện đại là địa chỉ đáng tin cậy để bạn yên tâm chăm sóc sức khỏe tiêu hóa. Nếu bạn gặp bất kỳ triệu chứng nào của trào ngược dạ dày, đừng ngần ngại liên hệ ngay để được tư vấn và hỗ trợ kịp thời.
