Bệnh trào ngược dạ dày thực quản (GERD) là bệnh lý tiêu hóa cực kỳ phổ biến và tiềm ẩn nhiều nguy hiểm. Bài viết này cùng bạn tìm hiểu bệnh trào ngược dạ dày thực quản: Nguyên nhân, mức độ nguy hiểm cũng như gợi ý các phương pháp chẩn đoán.
Menu xem nhanh:
1. GERD là gì, diễn ra như thế nào?
GERD, còn được gọi là trào ngược dạ dày-thực quản hoặc trào ngược axit dạ dày, là tình trạng dịch dạ dày di chuyển ngược vào thực quản, có thể xảy ra thỉnh thoảng hoặc liên tục. Khi xảy ra, trào ngược có thể gây kích ứng niêm mạc thực quản. Hầu hết mọi người, từ trẻ nhỏ đến người lớn, và cả phụ nữ mang thai đều từng trải qua các triệu chứng như khó tiêu và ợ nóng do trào ngược dạ dày ít nhất một lần.
Trào ngược axit dạ dày có thể chỉ là một hiện tượng sinh lý tự nhiên, không ảnh hưởng đến sinh hoạt và sức khỏe. Tuy nhiên, trong nhiều trường hợp, trào ngược dạ dày là bệnh lý, có thể gây giảm cân, viêm thực quản và thậm chí nguy hiểm đến tính mạng.
GERD có thể xảy ra ở bất kỳ ai, đặc biệt là những người có chế độ ăn uống và lối sống không lành mạnh. Ngoài ra, những người mang thai, thừa cân, ăn đồ cay nóng, thực phẩm khó tiêu, hút thuốc lá hoặc uống nhiều rượu bia cũng có nguy cơ cao mắc bệnh lý này.
GERD có thể xảy ra ở bất kỳ ai, đặc biệt là những người có chế độ ăn uống và lối sống không lành mạnh
2. Tìm hiểu: Nguyên nhân nào dẫn đến trào ngược dạ dày thực quản GERD
2.1. Tìm hiểu bệnh trào ngược dạ dày thực quản: Nguyên nhân do thực quản
– Suy yếu cơ thắt thực quản: Cơ thắt thực quản là cơ nằm ở đáy dạ dày, nối với thực quản. Thông thường, cơ này chỉ mở ra khi nuốt và sau đó đóng lại để ngăn trào ngược dạ dày. Tuy nhiên, khi trương lực cơ giảm, trào ngược dạ dày có thể xảy ra. Lúc này, nhu động sẽ đẩy dịch trào ngược trở lại dạ dày, làm suy yếu cơ thắt thực quản và gây ra bệnh GERD.
– Thoát vị hoành: Cơ hoành ngăn cách khoang bụng và khoang ngực. Dạ dày và thực quản không bị trào ngược khi cơ hoành co lại. Tuy nhiên, khi một phần của dạ dày trượt lên trên cơ hoành, trào ngược dạ dày sẽ dễ dàng xảy ra.
2.2. Tìm hiểu bệnh trào ngược dạ dày thực quản: Nguyên nhân do dạ dày
– Đồ ăn bị tắc lại ở dạ dày và thực quản: Khi mắc ung thư dạ dày, hẹp môn vị, viêm dạ dày, áp lực trong dạ dày sẽ gia tăng.
– Sự gia tăng áp lực đột ngột trong ổ bụng: Một số nguyên nhân dẫn đến trào ngược dạ dày bao gồm ho, hắt hơi hoặc cố gắng dùng sức.
Bệnh trào ngược dạ dày thực quản: Nguyên nhân do dạ dày
2.3. Nguyên nhân khác
– Khi căng thẳng, sự co bóp của thực quản có thể bị rối loạn, làm cho thực quản trở nên nhạy cảm hơn, cơ thường xuyên giãn nở và kéo dài, dẫn đến dịch vị dạ dày trào ngược vào thực quản.
– Thói quen ăn uống không lành mạnh: Buổi tối ăn nhiều, thường xuyên ăn các loại trái cây có tính axit như cam, quýt khi đói; tiêu thụ thức ăn nhanh, chiên xào nhiều dầu mỡ,… tạo áp lực lên cơ thắt thực quản. Điều này có thể khiến cơ yếu đi và giãn nở không bình thường, dẫn đến chứng trào ngược.
– Yếu tố di truyền: Người có bệnh sa dạ dày, thoát vị cơ hoành, cơ thắt thực quản dưới yếu,… cũng có thể mắc bệnh Gerd.
– Béo phì: Người bị thừa cân có nguy cơ cao bị trào ngược dạ dày thực quản.
3. Tìm hiểu về trào ngược dạ dày thực quản: GERD có nguy hiểm hay không?
Dạ dày của con người có khả năng tự sản xuất một loại axit mạnh gọi là axit hydrochloric (HCl), giúp bảo vệ dạ dày khỏi các axit và enzym có thể gây hại. Vì vậy, bệnh Gerd không tác động trực tiếp đến dạ dày, mà chỉ gây ra các triệu chứng như khó chịu khi ăn, mất ngủ, và suy giảm chất lượng cuộc sống.
Tuy nhiên, không phải tất cả các bộ phận trong cơ thể đều có cơ chế bảo vệ giống như dạ dày. Khi dịch mật trào ngược vào các vùng không được bảo vệ, đặc biệt là thực quản, có thể dẫn đến tổn thương niêm mạc và các biến chứng nghiêm trọng như:
– Hẹp thực quản, gây cản trở việc vận chuyển thức ăn.
– Loét thực quản, gây chảy máu và xuất huyết dạ dày.
– Thực quản Barrett, nơi các mô tế bào ở thực quản biến đổi, có nguy cơ dẫn đến ung thư.
– Ung thư thực quản, là biến chứng nghiêm trọng nhất, gây khó khăn trong điều trị và đe dọa tính mạng.
Với những biến chứng tiềm ẩn như vậy, trào ngược dạ dày thực quản là một bệnh lý không nên xem nhẹ. Khi gặp các dấu hiệu bất thường, người bệnh nên tìm đến các cơ sở y tế để được khám và điều trị kịp thời.
4. Chẩn đoán và khắc phục trào ngược dạ dày thực quản ra sao?
4.1. Chẩn đoán
– Khám lâm sàng và hỏi tiền sử bệnh: Bác sĩ sẽ hỏi về triệu chứng, tần suất và thời gian xuất hiện, cũng như các yếu tố nguy cơ và thói quen sống.
– Nội soi tiêu hóa trên: Sử dụng một ống mỏng có gắn camera để kiểm tra niêm mạc thực quản, dạ dày và phần đầu ruột non, giúp phát hiện viêm, loét hoặc tổn thương khác.
– Đo pH thực quản: Phương pháp này đo mức axit trong thực quản trong một khoảng thời gian 24h để xác định tần suất và mức độ trào ngược axit.
– Đo áp lực thực quản (manometry): Kiểm tra chức năng của cơ vòng thực quản và động học của thực quản.
– X-quang: Sử dụng chất cản quang, hình ảnh X-quang giúp phát hiện những bất thường trong cấu trúc thực quản và dạ dày.
Đo pH thực quản 24h là tiêu chuẩn vàng trong chẩn đoán bệnh lý GERD
4.2. Khắc phục và điều trị trào ngược dạ dày thực quản
Thay đổi lối sống là cách đẩy lùi trào ngược dạ dày rất bền vững:
– Điều chỉnh chế độ ăn uống: Tránh các loại thực phẩm kích thích trào ngược như cà phê, rượu, thực phẩm chua, cay, và chất béo. Nên ăn nhiều bữa nhỏ và tránh ăn trước khi đi ngủ.
– Duy trì cân nặng hợp lý: Thừa cân có thể gây áp lực lên dạ dày và cơ vòng thực quản, tăng nguy cơ trào ngược.
– Không hút thuốc bởi việc này có thể làm giảm chức năng của cơ vòng thực quản dưới.
– Nâng cao đầu giường khi nằm ngủ giúp giảm triệu chứng trào ngược vào ban đêm
Dùng thuốc
– Thuốc kháng axit: Giúp trung hòa axit trong dạ dày và làm giảm triệu chứng ngay lập tức.
– Thuốc ức chế bơm proton (PPI): Giảm lượng axit dạ dày được sản xuất, giúp làm lành các tổn thương thực quản.
– Thuốc kháng H2: Giảm sản xuất axit và cung cấp sự giảm triệu chứng lâu dài.
Thủ thuật và phẫu thuật: Chỉ áp dụng với trường hợp đặc biệt và được bác sĩ chỉ định cụ thể.
Tìm hiểu bệnh trào ngược dạ dày thực quản giúp bạn nắm rõ được những nguyên nhân gây ra, mức độ nguy hiểm của bệnh. Ngoài ra, việc chẩn đoán cần được thực hiện sớm và tại các cơ sở uy tín để việc điều trị đạt được hiệu quả cao.
