Xét nghiệm máu có phát hiện ung thư dạ dày?

Xét nghiệm máu có phát hiện ung thư dạ dày không là thắc mắc của rất nhiều người khi đi kiểm tra sức khỏe hoặc có triệu chứng nghi ngờ ở đường tiêu hóa. Trên thực tế, xét nghiệm máu không thể chẩn đoán trực tiếp ung thư dạ dày, nhưng lại đóng vai trò quan trọng trong việc phát hiện dấu hiệu bất thường ban đầu và hỗ trợ bác sĩ định hướng các thăm khám chuyên sâu cần thiết.

1. Xét nghiệm máu có phát hiện ung thư dạ dày không?

Ung thư dạ dày, hay còn gọi là ung thư biểu mô tuyến dạ dày. Theo các dữ liệu mới nhất từ Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) và các hướng dẫn cập nhật năm 2025, việc chẩn đoán sớm đóng vai trò quan trọng trong việc cải thiện tỷ lệ sống sót, vì bệnh thường tiến triển âm thầm đến giai đoạn muộn

Vậy xét nghiệm máu có phát hiện ung thư dạ dày không? Câu trả lời là xét nghiệm máu đơn thuần KHÔNG THỂ chẩn đoán xác định ung thư dạ dày. Lý do xét nghiệm máu không đủ để kết luận ung thư dạ dày đó là:

Không đặc hiệu: Nhiều chỉ số máu có thể thay đổi do viêm dạ dày, nhiễm trùng hoặc các bệnh khác, không riêng gì ung thư.
Dễ bỏ sót giai đoạn sớm: Khi khối u còn nhỏ, các chỉ số máu thường chưa thay đổi rõ rệt.
Không cho biết khối u ở đâu: Xét nghiệm máu không xác định được vị trí, kích thước hay tính chất khối u.

Do đó, xét nghiệm máu chỉ mang tính chất gợi ý, giúp bác sĩ đánh giá tình trạng sức khỏe tổng quát của người bệnh và theo dõi ung thư dạ dày. Thông qua các chỉ số máu, bác sĩ có thể nắm được tình trạng sức khỏe tổng quát của người bệnh, kết hợp với yếu tố nguy cơ và triệu chứng để chỉ định các thăm dò chuyên sâu hơn. Ngoài ra, xét nghiệm máu còn được sử dụng để theo dõi hiệu quả điều trị sau phẫu thuật, hóa trị, xạ trị và giúp phát hiện sớm dấu hiệu tái phát hoặc di căn khi theo dõi định kỳ.

xét nghiệm máu có phát hiện ung thư dạ dày — Xét nghiệm máu không thể xác định ung thư dạ dày

2. Các chỉ số xét nghiệm máu phản ánh nguy cơ ung thư dạ dày

Xét nghiệm máu có biết ung thư dạ dày không? Trên thực tế, xét nghiệm máu không thể kết luận chắc chắn một người có mắc ung thư dạ dày hay không. Tuy vậy, xét nghiệm máu phát hiện ung thư dạ dày gián tiếp thông qua một số chỉ số bất thường trong máu:

2.1. Các dấu ấn chỉ điểm khối u

Các chỉ số (dấu ấn khối u – Tumor Markers) thường được sử dụng và nghiên cứu gần đây bao gồm:

CA 72-4: Đây là dấu ấn đặc hiệu nhất cho ung thư dạ dày hiện nay. Độ đặc hiệu cao (>95%), nhưng độ nhạy chỉ khoảng 28-80%, tùy giai đoạn bệnh. Giá trị tăng cao thường liên quan đến khối u lớn, di căn hạch hoặc di căn xa.
CA 19-9: Thường tăng trong ung thư đường tiêu hóa, đặc biệt là ung thư tụy, đại trực tràng. Trong ung thư dạ dày, nó có độ nhạy khoảng 30-40%. Thường được dùng kết hợp với CEA và CA 72-4 để tăng độ chính xác.
CEA (Kháng Nguyên Carcinoembryonic): Là dấu ấn phổ biến cho nhiều loại ung thư đường tiêu hóa. Ít đặc hiệu cho ung thư dạ dày, nhưng rất có giá trị trong theo dõi tiên lượng, đáp ứng điều trị và tái phát. Mức CEA trước phẫu thuật cao thường liên quan đến giai đoạn bệnh muộn hơn.

2.2. Các xét nghiệm hỗ trợ đánh giá nguy cơ và sàng lọc

Tỷ lệ Pepsinogen (PGI/PGII) – Pepsinogen do tế bào niêm mạc dạ dày tiết ra: Pepsinogen I (PGI) giảm khi teo niêm mạc dạ dày (một tổn thương tiền ung thư). Tỷ lệ PGI/PGII giảm là dấu hiệu của viêm teo dạ dày, từ đó đánh giá nguy cơ cao bị ung thư dạ dày. Phương pháp này được áp dụng phổ biến ở Nhật Bản và Hàn Quốc để sàng lọc quần thể nguy cơ cao.
Kháng thể kháng Helicobacter pylori (H. pylori) và độc tố CagA: Nhiễm khuẩn H. pylori, đặc biệt là chủng có gen CagA, là yếu tố nguy cơ chính gây viêm teo dạ dày, dị sản và ung thư. Xét nghiệm huyết thanh tìm kháng thể giúp xác định tình trạng nhiễm.

2.3. Các chỉ số và công nghệ mới

Xét nghiệm sinh học phân tử (Liquid Biopsy): Phân tích DNA khối u lưu hành trong máu (ctDNA). Đây là hướng đi đầy hứa hẹn để phát hiện sớm, theo dõi đột biến gen (như HER2) và đánh giá đáp ứng điều trị đích. Tuy nhiên, giá thành còn cao và chưa phải là xét nghiệm thường quy.
MicroRNA: Một số loại MicroRNA trong huyết thanh (như miR-21, miR-106a) được nghiên cứu là có tiềm năng như dấu ấn chẩn đoán sớm.

Lưu ý: Không có chỉ số nào là tuyệt đối. Các bác sĩ luôn đánh giá kết hợp nhiều chỉ số cùng với lâm sàng và các xét nghiệm khác.

3. Các xét nghiệm khác cần thiết để chẩn đoán chính xác ung thư dạ dày

Xét nghiệm máu có phát hiện ung thư dạ dày không? Do xét nghiệm máu chỉ giúp đưa ra dấu hiệu nghi ngờ ban đầu, nên để kết luận chính xác một người có mắc ung thư dạ dày hay không, bác sĩ bắt buộc phải kết hợp thêm các phương pháp chuyên sâu như:

Nội soi dạ dày – “Tiêu chuẩn vàng”: Đây là phương pháp quan trọng nhất. Bác sĩ đưa một ống soi mềm có gắn camera vào dạ dày để quan sát trực tiếp niêm mạc.
Sinh thiết: Trong quá trình nội soi, nếu thấy vùng nghi ngờ, bác sĩ sẽ dùng dụng cụ chuyên dụng lấy một mẫu mô nhỏ (vài milimet) để soi dưới kính hiển vi. Đây là xét nghiệm duy nhất có thể khẳng định 100% bản chất tế bào là ác tính hay lành tính.
Chẩn đoán hình ảnh (đánh giá mức độ xâm lấn): Sau đó, các kỹ thuật chẩn đoán hình ảnh như CT scan, siêu âm nội soi hoặc PET-CT giúp đánh giá mức độ xâm lấn và di căn, từ đó xác định giai đoạn bệnh và hướng điều trị phù hợp.

Tóm lại, xét nghiệm máu có phát hiện ung thư dạ dày chỉ mang tính chất gợi ý, giúp bác sĩ nhận biết những dấu hiệu bất thường và theo dõi tình trạng sức khỏe. Để xác định chính xác ung thư dạ dày, cần kết hợp với các phương pháp chuyên sâu như nội soi, sinh thiết và chẩn đoán hình ảnh.

Nguồn tham khảo: cancer.gov; .mayoclinic.org; cancerresearchuk.org