Dấu hiệu u tuyến giáp ác tính: Nhận biết sớm, cơ hội điều trị cao

U tuyến giáp là một trong những bệnh lý khá phổ biến hiện nay, đặc biệt ở nữ giới. Trong số đó, phần lớn là các u lành tính, không đe dọa đến tính mạng và có thể kiểm soát tốt bằng thuốc hoặc can thiệp tối thiểu. Tuy nhiên, có một tỷ lệ nhỏ khoảng 5–10% các trường hợp u tuyến giáp là ác tính, tức là ung thư tuyến giáp. Đây là dạng bệnh lý cần được phát hiện sớm và điều trị kịp thời để tăng khả năng khỏi bệnh và giảm nguy cơ di căn. Điều đáng lo ngại là các dấu hiệu u tuyến giáp ác tính thường không điển hình trong giai đoạn đầu, dễ bị bỏ qua hoặc nhầm lẫn với các tình trạng khác. Chính vì vậy, hiểu rõ các biểu hiện nghi ngờ, kết hợp với tầm soát sớm là yếu tố then chốt giúp người bệnh có cơ hội điều trị thành công.

1. Hiểu rõ bản chất của u tuyến giáp và khả năng chuyển sang ác tính

1.1 U tuyến giáp là gì và khi nào cần lo lắng?

Tuyến giáp là một tuyến nội tiết nằm ở vùng cổ trước, có vai trò điều hòa chuyển hóa và ảnh hưởng đến hoạt động của nhiều cơ quan trong cơ thể. U tuyến giáp xảy ra khi trong tuyến giáp xuất hiện một hoặc nhiều khối bất thường, có thể là dịch, mô xơ hoặc mô tế bào tăng sinh. Đa số các u tuyến giáp là lành tính, không gây nguy hiểm nếu được kiểm soát tốt. Tuy nhiên, điều cần cảnh giác là có những trường hợp khối u phát triển không kiểm soát, có khả năng xâm lấn mô xung quanh hoặc lan đến hạch lympho, xương, phổ.

Ở giai đoạn đầu, u tuyến giáp ác tính có thể không gây ra biểu hiện rõ ràng. Nhưng một số dấu hiệu u tuyến giáp ác tính vẫn có thể nhận biết được nếu người bệnh chú ý, chẳng hạn như khối u cứng, không di động theo nhịp nuốt, hoặc tăng kích thước nhanh trong thời gian ngắn. Không ít trường hợp chỉ phát hiện bệnh khi khối u đã gây chèn ép, ảnh hưởng đến chức năng hô hấp hoặc giọng nói, lúc này việc điều trị trở nên phức tạp hơn.

1.2 Các yếu tố nguy cơ làm tăng khả năng u tuyến giáp trở thành ác tính

Trong quá trình nghiên cứu và lâm sàng, các chuyên gia đã xác định được nhiều yếu tố làm tăng nguy cơ u tuyến giáp là ác tính, bao gồm tiền sử xạ trị vùng đầu cổ, tiếp xúc với phóng xạ, di truyền trong gia đình, các bệnh lý tuyến giáp nền như viêm tuyến giáp Hashimoto, và đặc biệt là giới tính – nữ giới có tỷ lệ mắc cao hơn, trong khi nam giới lại có nguy cơ cao hơn chuyển sang thể ác tính.

Tuy nhiên, không phải ai có yếu tố nguy cơ cũng mắc ung thư tuyến giáp. Điều quan trọng nhất vẫn là nhận biết sớm các dấu hiệu u tuyến giáp ác tính và thực hiện tầm soát đúng thời điểm để loại trừ khả năng bệnh tiến triển nặng.

2. Dấu hiệu u tuyến giáp ác tính và cách phân biệt với u lành

2.1 Những dấu hiệu nghi ngờ u tuyến giáp ác tính cần chú ý

Các dấu hiệu u tuyến giáp ác tính thường phát triển âm thầm trong giai đoạn đầu, khiến người bệnh dễ bỏ qua. Một trong những biểu hiện dễ nhận thấy là sự xuất hiện của khối u ở cổ, thường nằm sát đường giữa, có thể cảm nhận bằng tay. Tuy nhiên, không phải khối u nào ở cổ cũng là ác tính, bởi nhiều u lành cũng có đặc điểm tương tự. Điều đáng quan tâm là khi khối u có đặc điểm cứng chắc, bề mặt không đều, không di chuyển theo nhịp nuốt và có xu hướng lớn nhanh trong thời gian ngắn, thì khả năng ác tính cần được đặt ra.

Ngoài ra, người bệnh có thể cảm thấy vướng, nghẹn khi nuốt, thậm chí khó thở nếu khối u chèn ép khí quản. Khàn tiếng kéo dài, thay đổi giọng nói, đau họng không rõ nguyên nhân hoặc nổi hạch cổ cũng là các dấu hiệu u tuyến giáp ác tính điển hình. Khi khối u đã lan sang các cơ quan khác, có thể xuất hiện đau xương, ho kéo dài, mệt mỏi, sụt cân không rõ lý do – đây là những dấu hiệu cho thấy ung thư đang ở giai đoạn tiến triển.

Một số trường hợp phát hiện ra bệnh khi đi khám tổng quát hoặc qua siêu âm tuyến giáp tình cờ. Chính vì thế, việc tầm soát định kỳ có ý nghĩa rất lớn trong việc phát hiện sớm các khối u tuyến giáp ác tính, kể cả khi chưa có triệu chứng lâm sàng rõ ràng.

2.2 Vai trò của siêu âm và sinh thiết trong chẩn đoán khi có dấu hiệu nghi ngờ u tuyến giáp ác tính

Khi có nghi ngờ về dấu hiệu u ác tính tuyến giáp, các bác sĩ sẽ tiến hành siêu âm tuyến giáp để đánh giá đặc điểm của khối u: kích thước, ranh giới, độ đặc, tính vôi hóa, độ tăng sinh mạch máu… Những khối u có hình ảnh không đều, có vi vôi hóa, tăng sinh mạch và giới hạn không rõ thường nghi ngờ là ác tính.

Để khẳng định, sinh thiết bằng kim nhỏ (FNA) dưới hướng dẫn siêu âm là phương pháp được sử dụng phổ biến, cho phép lấy mẫu tế bào từ khối u để phân tích dưới kính hiển vi. Đây là bước quan trọng để xác định bản chất khối u, từ đó xây dựng phác đồ điều trị phù hợp. Ngoài ra, chụp CT, MRI hay PET-CT cũng có thể được chỉ định trong các trường hợp nghi ngờ di căn hoặc u kích thước lớn.

3. Phát hiện sớm – Chiến lược sống còn trong điều trị u tuyến giáp ác tính

3.1 Tiên lượng điều trị tốt nếu được phát hiện ở giai đoạn sớm

Tin vui là phần lớn các loại ung thư tuyến giáp, đặc biệt là thể biệt hóa như ung thư nhú hay ung thư nang, đều có tiên lượng điều trị rất tốt nếu được phát hiện và can thiệp ở giai đoạn đầu. Tỷ lệ sống sau 5 năm ở bệnh nhân ung thư tuyến giáp giai đoạn sớm có thể đạt trên 95%, thậm chí nhiều trường hợp khỏi sau phẫu thuật và điều trị nội tiết bổ sung.

Chính vì vậy, việc nhận biết sớm các dấu hiệu u tuyến giáp ác tính đóng vai trò quyết định đến hiệu quả điều trị. Những người có yếu tố nguy cơ cao, như có người thân mắc ung thư tuyến giáp, từng điều trị xạ vùng cổ, mắc bệnh tuyến giáp mãn tính… nên chủ động khám định kỳ, làm siêu âm và xét nghiệm hormone tuyến giáp để kịp thời phát hiện bất thường.

3.2 Lựa chọn cơ sở điều trị uy tín giúp tối ưu hóa kết quả

Việc lựa chọn đúng cơ sở điều trị có chuyên môn sâu về ung bướu tuyến giáp sẽ giúp người bệnh có được phương án điều trị phù hợp, an toàn và hiệu quả. Tùy vào giai đoạn bệnh, bác sĩ có thể chỉ định phẫu thuật cắt một phần hoặc toàn bộ tuyến giáp, kết hợp với điều trị iod phóng xạ, thuốc nội tiết hoặc theo dõi sát.

Trong giai đoạn điều trị và hậu điều trị, người bệnh cũng cần được theo dõi chặt chẽ để phát hiện sớm nguy cơ tái phát hoặc di căn. Sự phối hợp giữa bác sĩ nội tiết, bác sĩ ung bướu và chuyên gia dinh dưỡng sẽ giúp kiểm soát bệnh hiệu quả hơn, đồng thời nâng cao chất lượng sống cho người bệnh trong dài hạn.

Khoa Ung Bướu Singapore – Bệnh viện ĐKQT Thu Cúc TCI là một trong những địa chỉ tin cậy, nơi quy tụ đội ngũ bác sĩ giỏi từ Singapore và Việt Nam, cùng hệ thống máy móc hiện đại, quy trình chẩn đoán điều trị theo tiêu chuẩn Singapore. Tại đây, người bệnh được tư vấn và cá thể hóa phác đồ điều trị phù hợp, giúp tối ưu hiệu quả và nâng cao chất lượng cuộc sống. Đừng chờ đến khi khối u gây ra hậu quả, hãy hành động ngay hôm nay để bảo vệ sức khỏe của bạn và người thân.