Giải đáp: Trẻ uống kẽm có bị táo bón không?

Kẽm là vi chất thiết yếu giúp trẻ tăng trưởng, nâng cao miễn dịch và hỗ trợ tiêu hóa. Tuy nhiên, nhiều phụ huynh vẫn băn khoăn trẻ uống kẽm có bị táo bón không, đặc biệt khi trẻ xuất hiện các dấu hiệu rối loạn tiêu hóa sau bổ sung. Thực tế, tình trạng này phụ thuộc vào liều lượng, dạng kẽm và cách sử dụng. Hiểu đúng sẽ giúp cha mẹ bổ sung kẽm cho trẻ an toàn và hiệu quả hơn.

1. Vì sao kẽm là vi chất không thể thiếu cho trẻ?

Trước khi tìm hiểu về tác dụng phụ, cha mẹ cần nắm rõ vai trò quan trọng của kẽm. Kẽm tham gia vào việc tổng hợp protein, hình thành collagen và duy trì hoạt động của hệ thống miễn dịch.

Bổ sung đầy đủ kẽm giúp trẻ:
Tăng trưởng thể chất: Kẽm đặc biệt quan trọng đối với sự phát triển chiều cao và cân nặng trong những năm đầu đời.
Cải thiện vị giác: Kẽm giúp tăng cảm giác thèm ăn, cải thiện tình trạng biếng ăn ở trẻ.
Tăng cường miễn dịch: Giúp trẻ chống lại các tác nhân gây bệnh nhiễm khuẩn, giảm nguy cơ mắc bệnh đường hô hấp.

2. Trẻ uống kẽm có bị táo bón không?

Câu trả lời phụ thuộc rất lớn vào tình trạng sức khỏe của trẻ và loại kẽm được bổ sung. Thực tế, các nghiên cứu chỉ ra rằng thiếu kẽm mới là nguyên nhân chính gây táo bón, chứ không phải do việc uống kẽm gây ra.

2.1. Thiếu kẽm làm tăng nguy cơ táo bón

Khi cơ thể thiếu kẽm, chức năng của hệ tiêu hóa bị suy giảm, dẫn đến tình trạng trẻ chậm tiêu và dễ bị táo bón nhẹ. Kẽm là khoáng chất giúp tăng cường vị giác và duy trì hoạt động ổn định của các tế bào niêm mạc ruột. Do đó, khi trẻ có biểu hiện táo bón, biếng ăn hay chậm lớn, rất có thể nguyên nhân sâu xa là do thiếu hụt kẽm.

2.2. Uống kẽm có bị táo bón không nếu bổ sung sai cách?

Mặc dù kẽm giúp cải thiện tiêu hóa, nhưng việc bổ sung sai cách vẫn có thể gây ra rối loạn.

Dùng kẽm vô cơ: Các loại kẽm tổng hợp (vô cơ) thường khó hấp thu hơn so với kẽm sinh học (hữu cơ). Việc kẽm không được hấp thu hết có thể tạo gánh nặng cho hệ tiêu hóa. Ngược lại, kẽm hữu cơ được chứng minh là dễ hấp thu và ít gây táo bón hơn.
Tác dụng làm se niêm mạc: Trong các trường hợp trẻ bị tiêu chảy cấp, kẽm có tác dụng làm giảm lượng nước trong phân và giúp phân đóng khuôn tốt hơn (từ dạng lỏng sang mềm hoặc rắn). Tuy nhiên, với trẻ có hệ tiêu hóa bình thường, nếu lạm dụng hoặc dùng liều quá cao không theo chỉ định có thể gây tác dụng ngược.

Tóm lại, bản chất kẽm không phải là nguyên nhân gây táo bón. Ngược lại, bổ sung kẽm đúng cách còn hỗ trợ điều trị táo bón do thiếu vi chất này gây ra.

3. Những trẻ nào có nguy cơ cao gặp vấn đề tiêu hóa khi uống kẽm?

Không phải trẻ nào cũng gặp phản ứng phụ, nhưng vẫn có những nhóm trẻ có nguy cơ cao bị rối loạn tiêu hóa hoặc táo bón nếu cha mẹ không lưu ý:

Trẻ uống kết hợp sai các vi chất: Việc uống kẽm cùng lúc với sắt hoặc canxi có thể gây cạnh tranh hấp thu, làm giảm hiệu quả của kẽm và gây gánh nặng cho đường ruột. Các chuyên gia khuyến cáo nên uống kẽm trước canxi ít nhất 2 giờ và cách xa thời điểm uống sắt.
Trẻ có bệnh lý nền về tiêu hóa: Trẻ đang mắc các bệnh như rối loạn tiêu hóa, viêm ruột… có khả năng hấp thụ kẽm kém hơn, dễ dẫn đến tình trạng thiếu hụt dù đã bổ sung.
Trẻ tự ý dùng liều cao: Việc tự ý bổ sung kẽm mà không có chỉ định của bác sĩ có thể dẫn đến dư thừa, gây buồn nôn, nôn hoặc tiêu chảy, ảnh hưởng xấu đến hệ tiêu hóa.

Như vậy, để trả lời câu hỏi uống kẽm có gây táo bón không, cha mẹ cần hiểu rằng táo bón thường xuất phát từ việc thiếu kẽm hoặc chọn loại kẽm khó hấp thu. Để bảo vệ sức khỏe cho trẻ, cha mẹ nên cho con thăm khám tại những cơ sở y tế uy tín để được bác sĩ đánh giá tình trạng dinh dưỡng, chỉ định xét nghiệm vi chất cần thiết và hướng dẫn bổ sung kẽm với liều lượng phù hợp, thay vì tự ý dùng thuốc tại nhà.

Nguồn tham khảo: vinmec.com; pmc.ncbi.nlm.nih.gov; suckhoedoisong.vn