Hen suyễn triệu chứng sẽ gồm những gì và nguyên nhân do đâu
Hen suyễn là căn bệnh hô hấp mạn tính phổ biến, ảnh hưởng đáng kể đến chất lượng cuộc sống nếu không được nhận diện và điều trị sớm. Tuy nhiên, nhiều người bệnh thường bỏ qua những dấu hiệu ban đầu vì nhầm lẫn với các vấn đề hô hấp thông thường. Vậy hen suyễn triệu chứng sẽ gồm những gì và nguyên nhân do đâu? Việc hiểu rõ hai yếu tố này không chỉ giúp chẩn đoán đúng bệnh mà còn đóng vai trò quan trọng trong kiểm soát lâu dài, giảm tần suất tái phát.
1. Nguyên nhân bệnh hen suyễn – khởi điểm của hen suyễn triệu chứng
1.1. Khói thuốc lá
Dù bản thân thuốc lá không trực tiếp gây bệnh hen suyễn, nhưng các thành phần độc hại trong khói thuốc có thể làm đường hô hấp nhạy cảm hơn, dễ bị kích thích và khởi phát cơn hen. Điều này xảy ra ở cả người hút chủ động lẫn người hút thụ động. Đặc biệt, nếu người mẹ hút thuốc trong thời kỳ mang thai, nguy cơ trẻ sinh ra bị hen suyễn sẽ cao hơn bình thường.
1.2. Môi trường ô nhiễm
Bầu không khí chứa nhiều bụi mịn, khí thải công nghiệp, đặc biệt là sulfur dioxide có thể gây kích ứng niêm mạc đường hô hấp và thúc đẩy các cơn hen. Việc sinh sống hoặc làm việc trong khu vực ô nhiễm lâu dài sẽ làm tăng nguy cơ mắc bệnh.
1.3. Nghề nghiệp có nguy cơ
Một số ngành nghề khiến người lao động tiếp xúc thường xuyên với các chất dễ gây dị ứng hoặc kích ứng như bụi gỗ, bột giặt, hóa chất công nghiệp, lông thú, nấm mốc… sẽ làm tăng khả năng phát triển cơn hen suyễn. Điển hình như: giáo viên, công nhân xưởng sản xuất, nhân viên vệ sinh, người làm nông nghiệp hoặc chăm sóc thú cưng. Ngoài ra, môi trường làm việc ẩm thấp, nhiệt độ cao cũng dễ làm tình trạng bệnh nặng hơn.
1.4. Thay đổi thời tiết
Sự biến động bất thường của thời tiết – đặc biệt là khi chuyển sang quá nóng hoặc quá lạnh – có thể gây co thắt phế quản và dẫn đến các triệu chứng hen bùng phát, nhất là ở những người có cơ địa nhạy cảm.
1.5. Dị ứng
Các yếu tố gây dị ứng phổ biến như: phấn hoa, bụi mạt nhà, nấm mốc, lông vật nuôi… thường là tác nhân trực tiếp gây kích hoạt cơn hen. Ngoài ra, những người bị các bệnh dị ứng như viêm mũi dị ứng hay chàm da cũng có nguy cơ mắc hen suyễn cao hơn.
1.6. Nhiễm trùng đường hô hấp
Các bệnh lý viêm nhiễm đường hô hấp trên như viêm xoang, cảm cúm, sốt siêu vi là yếu tố dễ làm khởi phát cơn hen – đặc biệt ở trẻ nhỏ. Ở nhóm trẻ dưới 6 tuổi, các loại virus đường hô hấp là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây hen suyễn khởi phát.
2. Hen suyễn triệu chứng gồm những gì?
2.1. Hen suyễn triệu chứng phổ biến nhất ở người bệnh
Triệu chứng hen suyễn có thể khác nhau ở mỗi người, tùy thuộc vào mức độ nặng nhẹ và tần suất lên cơn hen. Có người chỉ thỉnh thoảng xuất hiện cơn hen, nhưng cũng có người lại bị dai dẳng hoặc phát bệnh trong những hoàn cảnh cụ thể như vận động mạnh, thời tiết thay đổi hoặc khi tiếp xúc với dị nguyên.
Các triệu chứng phổ biến của bệnh hen suyễn gồm:
– Khó thở: Cảm giác hụt hơi, nhất là khi thở ra.
– Tức ngực hoặc cảm giác đau ngực.
– Thở rít, khò khè, đặc biệt rõ khi thở ra. Ở trẻ nhỏ, đây là dấu hiệu rất đặc trưng.
– Ho về đêm hoặc sáng sớm, đôi khi kèm khò khè.
– Giấc ngủ bị gián đoạn do các cơn khó thở hoặc ho kéo dài.
– Triệu chứng nặng hơn khi bị nhiễm siêu vi đường hô hấp, chẳng hạn như cảm lạnh hoặc cúm.
2.2. Hen suyễn triệu chứng ở giai đoạn tiến triển nặng
– Cơn hen xuất hiện với tần suất dày đặc hơn, mức độ cũng nặng hơn.
– Giảm chức năng hô hấp thể hiện qua kết quả đo lưu lượng đỉnh (PEF).
– Phải sử dụng thuốc giãn phế quản dạng hít nhiều hơn bình thường.
Ngoài ra, cơn hen cũng có thể bùng phát trong những tình huống nhất định:
– Hen suyễn do gắng sức: Dễ gặp khi tập thể dục, đặc biệt trong môi trường lạnh, khô.
– Hen suyễn nghề nghiệp: Do tiếp xúc thường xuyên với các chất kích ứng trong môi trường làm việc như bụi, hóa chất, khói…
– Hen suyễn dị ứng: Được kích hoạt bởi các dị nguyên như phấn hoa, nấm mốc, bụi nhà, lông thú nuôi, phân gián…
3. Hen suyễn triệu chứng đến bệnh ảnh hưởng thế nào đến sức khỏe?
Hen suyễn không chỉ gây khó chịu với các triệu chứng điển hình như ho, khò khè, tức ngực, mà còn tác động sâu sắc đến chất lượng cuộc sống nếu không được kiểm soát hiệu quả.
3.1. Ảnh hưởng đến thể chất
Ở người lớn, tình trạng ho kéo dài và các cơn hen về đêm thường làm gián đoạn giấc ngủ, khiến cơ thể luôn trong trạng thái mệt mỏi, thiếu năng lượng vào ban ngày. Tình trạng khó thở tái diễn cũng khiến người bệnh dễ căng thẳng, lo âu và có nguy cơ trầm cảm cao hơn so với người bình thường. Ngoài ra, hen suyễn làm tăng khả năng mắc các bệnh nhiễm trùng hô hấp như viêm phổi và ảnh hưởng không nhỏ đến công việc cũng như sinh hoạt thường ngày.
3.2. Ảnh hưởng đến trẻ nhỏ
Ở trẻ em, cơn hen thường xuất hiện về đêm, gây mất ngủ kéo dài, từ đó dẫn đến tình trạng uể oải, kém tập trung vào ban ngày. Trẻ bị hen thường bị hạn chế trong các hoạt động thể chất như chạy nhảy, vui chơi, ảnh hưởng đến cả sự phát triển vận động và tinh thần. Nhiều trường hợp trẻ phải nghỉ học liên tục vì lên cơn khó thở hoặc phải nhập viện, điều này ảnh hưởng lớn đến quá trình học tập và tâm lý của trẻ.
3.3. Những biến chứng nguy hiểm
– Khí phế thũng: Là tình trạng tổn thương kéo dài tại phổi khiến chức năng hô hấp giảm sút.
– Tâm phế mạn tính: Tình trạng tim phải làm việc quá mức do phổi không cung cấp đủ oxy.
– Suy hô hấp, xẹp phổi: Do không khí không lưu thông được, khiến một phần phổi bị sập lại.
– Tràn khí màng phổi: Gây đau ngực dữ dội, khó thở đột ngột và cần can thiệp y tế khẩn cấp.
– Ngừng thở và tổn thương não: Xảy ra khi cơn hen nghiêm trọng không được cấp cứu kịp thời, có thể dẫn đến thiếu oxy lên não.
Nắm rõ hen suyễn triệu chứng sẽ gồm những gì và nguyên nhân do đâu là điều cần thiết để chủ động phòng ngừa và xử trí kịp thời. Từ các biểu hiện như ho kéo dài, thở khò khè đến nguyên nhân liên quan dị ứng, môi trường ô nhiễm hay yếu tố di truyền – tất cả đều là những mắt xích quan trọng trong quá trình quản lý bệnh. Đừng chủ quan với những cơn ho bất thường hay cảm giác khó thở thoáng qua, vì đó có thể là dấu hiệu khởi đầu của hen suyễn mà bạn không ngờ tới.
