Chóng mặt, xoay tròn, mất thăng bằng là những biểu hiện đặc trưng của bệnh rối loạn tiền đình. Bệnh gây ra nhiều khó khăn, bất tiện trong sinh hoạt hàng ngày và đồng thời làm tăng nguy cơ té ngã, gặp tai nạn nguy hiểm.
Menu xem nhanh:
1. Cấu tạo hình thành hệ thống tiền đình
Các ống bán khuyên và bộ phận tiền đình thực sự là hai phần của hệ thống tiền đình.
Các ống bán khuyên:
Mỗi ống bán khuyên có hình vòng cung với một đầu phẳng và một đầu phình to, còn được gọi là bóng phình. Các bóng phình chứa các tế bào thần kinh cảm giác.
– Ống bán khuyên trên: nằm trên hai ống còn lại và có vòng cung hướng lên trên, bóng phình hướng ra ngoài và đầu phẳng hướng vào trong.
– Ống bán khuyên ngang có vòng cung hướng ra ngoài và nằm trên mặt phẳng ngang.
– Ống bán khuyên sau là ống dài nhất trong ba ống, nhưng hẹp nhất. Nó có vòng cung hướng ra sau, bóng phình hướng xuống dưới và đầu phẳng hướng lên trên.
Bộ phận tiền đình thực sự:
Bộ phận này được tạo thành từ hai phần chính: soan nang – có hình bầu dục và cầu nang – có hình cầu. Cầu nang nằm dưới gần vòng xoắn nền của ốc tai và soan nang nằm trên gần năm lỗ thông với các ống bán khuyên.
2. Nhiệm vụ của hệ thống tiền đình
Hệ thống tiền đình có nhiệm vụ chính là duy trì thăng bằng cho cơ thể khi di chuyển, xoay người, cúi người, v.v., do các nhóm thần kinh trong não điều khiển.
Phần ngoại vi của hệ thống tiền đình là bộ phận của tai hoạt động như một thiết bị hướng dẫn quán tính và gia tốc thu nhỏ. Nó liên tục gửi thông tin về các chuyển động, vị trí của đầu và cơ thể đến các trung tâm tích hợp trong thân não, tiểu não và vỏ não.
3. Tìm hiểu về rối loạn tiền đình
3.1. Định nghĩa từ chuyên gia rối loạn tiền đình là gì?
Những rối loạn liên quan đến thăng bằng thường xuất phát từ dây thần kinh số 8 và các đường nối kết của nó được gọi là rối loạn tiền đình (tiếng Anh là Vestibular Disorders). Nếu bộ phận này tổn thương, thông tin dẫn truyền sẽ bị sai lệch, dẫn đến các triệu chứng như:
– Mất thăng bằng
– Chóng mặt
– Ù tai
– Hoa mắt
Dây thần kinh số 8 là thần kinh cảm giác, được tạo thành từ hai phần, mỗi phần thực hiện các nhiệm vụ giác quan khác nhau:
– Thần kinh ốc tai: thực hiện chức năng cảm giác thính giác
– Thần kinh tiền đình: duy trì cân bằng cảm xúc
Khi có triệu chứng chóng mặt, hoa mắt, hãy cẩn trọng vì đây có thể là dấu hiệu của bệnh
3.2. Biểu hiện đặc trưng của chứng rối loạn tiền đình
Biểu hiện thường gặp khi hệ thống tiền đình bị tổn thương do bệnh, lão hóa hoặc chấn thương bao gồm:
– Chóng mặt, choáng váng
– Không thể bước đi, dễ ngã do mất cân bằng và không định hướng không gian
– Các vấn đề về thị giác bao gồm hoa mắt, nhạy cảm với ánh sáng, nhìn mờ, v.v.
– Rối loạn thính giác liên quan đến ù tai
– Tâm lý hoặc nhận thức thay đổi, chẳng hạn như lo lắng quá mức, khó tập trung hoặc giảm chú ý…
Đối với mỗi người, loại và mức độ nghiêm trọng của các triệu chứng tiền đình rối loạn sẽ khác nhau. Trong một số trường hợp, triệu chứng tăng lên ở người cao tuổi.
3.3. Đối tượng nguy cơ dễ bị tiền đình rối loạn
– Tuổi tác
Nguy cơ bị chóng mặt, choáng váng, đặc biệt là cảm giác mất thăng bằng (dễ ngã, đi không vững…) tăng lên với tuổi tác. Theo kết quả của một nghiên cứu, ước tính có khoảng 35% người lớn từ 40 tuổi trở lên mắc phải tình trạng tiền đình rối loạn.
– Tiền sử bị chóng mặt
Những người đã từng bị chóng mặt lần trước sẽ có nguy cơ cao bị chóng mặt lặp đi lặp lại trong tương lai.
– Môi trường sống và làm việc: quá ồn ào, thời tiết giao mùa, chuyển mùa khó chịu…
– Những người thường xuyên bị căng thẳng đầu óc và stress cũng có nguy cơ cao mắc bệnh.
Thật không may, tiền đình rối loạn cũng rất phổ biến ở những người làm việc trong môi trường văn phòng, chẳng hạn như học sinh và dân công sở. Điều này là do họ ngồi quá lâu và không vận động nhiều. Những thói quen trên dẫn đến rối loạn tuần hoàn gây thiếu máu nuôi vùng não bộ, tăng nguy cơ mắc phải bệnh lý này.
4. Điều trị và ngăn ngừa tình trạng tiền đình rối loạn
4.1. Điều trị
Bác sĩ có thể lựa chọn phương pháp điều trị phù hợp với bệnh nhân dựa trên bệnh sử, kết quả lâm sàng và chẩn đoán để đưa ra các phương pháp điều trị phù hợp, bao gồm thay đổi lối sống, điều trị bằng thuốc
Phương pháp hồi phục chức năng tiền đình
Nó bao gồm các bài tập phối hợp mắt, cơ thể và đầu. Mục đích cải thiện khả năng não bộ nhận biết, xử lý và phối hợp các tín hiệu từ hệ tiền đình.
Thể dục
Bác sĩ sẽ hướng dẫn từng bệnh nhân các bài tập chuyên biệt phù hợp để giúp họ phục hồi chức năng tiền đình. Tập thể dục cũng làm giảm căng thẳng và cải thiện lưu thông tuần hào não.
Kiểm soát chế độ ăn uống
Trong một số trường hợp, phù tích nội dịch thứ phát và chóng mặt liên quan đến bệnh đau nửa đầu (migraine), thay đổi chế độ ăn uống có thể giúp kiểm soát triệu chứng.
Thuốc
Thuốc điều trị rối loạn tiền đình chỉ được sử dụng trong giai đoạn ban đầu, cấp tính (kéo dài lên đến năm ngày) hoặc mạn tính.
Phẫu thuật
Chỉ định được áp dụng khi các phương pháp trên không đạt được kết quả hiệu quả trong việc điều trị chóng mặt và các triệu chứng khác liên quan đến rối loạn chức năng tiền đình.
Thăm khám tại chuyên khoa Nội thần kinh để xác định đúng nguyên nhân và thực hiện điều trị càng sớm càng tốt
4.2. Phòng ngừa
Để giảm bớt bệnh rối loạn tiền đình, hãy thực hiện những điều sau đây:
– Hạn chế việc sử dụng điện thoại, đọc sách hoặc làm việc trên máy tính khi đi xe ôtô, xe buýt hoặc tàu lửa.
– Nếu bạn mắc bệnh do nguyên nhân nhạy cảm với ánh sáng, hãy mang theo kính mát và đội mũ.
– Hãy tránh những nơi có nhiều tiếng ồn và nghe nhạc lớn.
– Thể dục thể thao đều đặn có thể cải thiện lưu thông máu não.
– Hạn chế stress, căng thẳng sinh hoạt và lao động.
Tập thể dục, vận động thường xuyên giúp ngăn ngừa nguy cơ bị tiền đình rối loạn
Bạn nên thăm khám tại chuyên khoa Nội thần kinh để tìm ra phương pháp điều trị phù hợp giúp cải tiện triệu chứng và nâng cao chất lượng cuộc sống.
