Khó nuốt nuốt nghẹn là tình trạng người bệnh gặp khó khăn khi nuốt – đưa thức ăn hoặc nước bọt từ miệng xuống thực quản. Đây là triệu chứng phổ biến, tiềm ẩn nhiều nguyên nhân, từ nhẹ đến nguy hiểm, đòi hỏi chẩn đoán chính xác để có biện pháp điều trị phù hợp.
Menu xem nhanh:
1. Vì sao bạn gặp khó khăn khi nuốt? Giải mã nguyên nhân
Khó nuốt nuốt nghẹn có thể do nhiều yếu tố khác nhau gây ra, bao gồm:
– Rối loạn chức năng nuốt: Các bệnh lý thần kinh hoặc cơ bắp có thể ảnh hưởng đến các cơ quan tham gia vào quá trình nuốt như miệng, họng và thực quản.
– Tình trạng viêm cơ vòng thực quản, tình trạng cơ vòng ở đáy thực quản co thắt không đúng cách. Ngoài ra một số nguyên nhân khác như chứng Achalasia khiến mất khả năng co bóp của thực quản, làm thức ăn ứ đọng, chứng Dystonia thực quản gây ra tình trạng co thắt cơ thực quản không tự chủ, gây nuốt vướng, khó nuốt
– Tắc nghẽn thực quản: Sự hiện diện của khối u, sẹo hoặc dị vật trong thực quản có thể gây cản trở sự di chuyển của thức ăn.
– Trào ngược dạ dày-thực quản (GERD): Axit từ dạ dày trào ngược lên thực quản, gây kích ứng và viêm niêm mạc, dẫn đến khó nuốt nuốt nghẹn.
– Viêm thực quản: Nhiễm trùng, vi khuẩn hoặc dị ứng có thể gây viêm và sưng tấy niêm mạc thực quản.
– Hẹp thực quản: Sẹo từ tổn thương trước đây hoặc các bệnh lý như xơ cứng bì có thể gây hẹp thực quản.
– Ung thư thực quản: Khối u phát triển trong thực quản gây cản trở sự di chuyển của thức ăn.
– Rối loạn tâm lý: Lo lắng, căng thẳng hoặc trầm cảm cũng có thể dẫn đến khó nuốt chức năng.
Khó nuốt nuốt nghẹn là tình trạng người bệnh gặp khó khăn khi nuốt – đưa thức ăn hoặc nước bọt từ miệng xuống thực quản
2. Chẩn đoán chính xác – Chìa khóa cho điều trị hiệu quả
Để nhận biết nguyên nhân gây khó nuốt, có nhiều phương pháp chẩn đoán giúp xác định các bệnh lý tiềm ẩn:
2.1. Nội soi thực quản
Phương pháp này cho phép kiểm tra trực tiếp bên trong thực quản và dạ dày, giúp phát hiện viêm, loét, hẹp, và khối u. Nội soi cũng có thể lấy mẫu sinh thiết để kiểm tra ung thư và các bệnh khác.
2.2. Chụp X-quang thực quản
Bệnh nhân uống barium, một chất cản quang, trước khi chụp X-quang. Chất này giúp hiện rõ hình ảnh thực quản trên phim X-quang, từ đó dễ dàng nhận thấy các bất thường về cấu trúc.
2.3. Chụp cắt lớp vi tính (CT) và cộng hưởng từ (MRI)
Đây là các kỹ thuật hình ảnh hiện đại sử dụng tia X (CT) hoặc từ trường và sóng radio (MRI) để tạo ra hình ảnh chi tiết của thực quản và các cấu trúc lân cận. Chúng giúp phát hiện khối u, đánh giá sự lan rộng của ung thư và xác định các bất thường cấu trúc hoặc tổn thương do viêm hoặc nhiễm trùng.
2.4. Sinh thiết khi nghi ngờ ung thư thực quản
Quá trình này lấy mẫu mô từ thực quản để phân tích dưới kính hiển vi, thường được thực hiện trong quá trình nội soi để chẩn đoán ung thư và các bệnh lý khác như viêm thực quản do nhiễm trùng hoặc Barrett thực quản.
2.5. Kỹ thuật thăm dò và đánh giá chức năng thực quản
2.5.1. Kỹ thuật đo áp lực và nhu động thực quản độ phân giải cao HRM
HRM là một kỹ thuật tiên tiến sử dụng cảm biến để ghi lại áp lực và hoạt động cơ trong quá trình nuốt. Phương pháp này giúp phân tích chi tiết chức năng nuốt bằng cách đưa một ống nhỏ có gắn cảm biến vào thực quản. Các cảm biến này ghi lại áp lực và hoạt động cơ khi người bệnh nuốt, cung cấp thông tin chính xác về quá trình di chuyển của thức ăn qua thực quản.
– Chẩn đoán chính xác: Xác định rõ ràng nguyên nhân gây khó nuốt như trào ngược dạ dày-thực quản, viêm cơ, hoặc các rối loạn thực quản khác, ngay cả khi các phương pháp truyền thống khó phát hiện.
– Thông tin chi tiết: Cung cấp mức độ nghiêm trọng của tình trạng khó nuốt.
– Hỗ trợ điều trị: Dữ liệu từ HRM giúp bác sĩ quyết định phương pháp điều trị phù hợp, đảm bảo người bệnh nhận được chăm sóc hiệu quả nhất.
Đo áp lực và nhu động thực quản độ phân giải cao trở thành công cụ quan trọng trong chẩn đoán và điều trị các bệnh lý liên quan đến khó nuốt, giúp cải thiện chất lượng cuộc sống cho người bệnh.
Đo áp lực và nhu động thực quản độ phân giải cao (HRM) tại Thu Cúc TCI
2.5.2. Kỹ thuật đo pH trở kháng thực quản 24h trong bệnh lý trào ngược dạ dày thực quản (GERD)
Với GERD, bệnh nhân cần được đánh giá chính xác tình trạng này: mức độ và nguyên nhân của trào ngược, tính chất của các cơn trào ngược để đưa ra phác đồ điều trị hợp lý. Phương pháp đo pH trở kháng thực quản 24 giờ hiện là phương pháp tối ưu giúp bác sĩ phân tích GERD và đề xuất các biện pháp điều trị hiệu quả.
Phương pháp này sử dụng một ống nhỏ và mềm đưa vào mũi xuống thực quản để thực hiện đo trong vòng 24 giờ. Nhờ đó. xác định số lần trào ngược axit từ dạ dày lên thực quản trong 24 giờ, thời gian axit lưu lại trong thực quản sau mỗi lần trào ngược cũng như mức độ axit trong mỗi lần trào ngược.
Từ đó xây dựng phác đồ điều trị hiệu quả, làm giảm triệu chứng nuốt nghẹn nuốt vướng do trào ngược dạ dày.
Phương pháp đo pH trở kháng thực quản 24 giờ tại TCI
Những thông tin trên sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về chứng khó nuốt nuốt nghẹn, các bệnh lý có thể gây ra triệu chứng này, cách chẩn đoán hiệu quả nhờ các phương pháp hiện đại. Hiện nay Thu Cúc TCI đang tiên phong trong ứng dụng đo HRM vào chẩn đoán các bệnh lý liên quan đến rối loạn nuốt, cũng như phương pháp đo pH thực quản 24h đối với những bệnh nhân được chẩn đoán trào ngược dạ dày, đem lại hiệu quả chẩn đoán cao.
