Nuốt nghẹn là hiện tượng không hiếm gặp, có thể xảy ra ở mọi lứa tuổi và gây ra cảm giác khó chịu, thậm chí lo lắng. Vậy khi bị nuốt nghẹn nên làm gì để cải thiện? Tùy thuộc vào nguyên nhân gây ra tình trạng này, bạn có thể áp dụng các biện pháp đơn giản tại nhà hoặc tìm đến sự hỗ trợ y tế chuyên nghiệp. Bài viết này sẽ cung cấp thông tin hữu ích giúp bạn hiểu rõ nguyên nhân, các biện pháp xử lý và cách phòng ngừa hiệu quả.
Menu xem nhanh:
1. Tìm hiểu nguyên nhân gây ra tình trạng nuốt nghẹn
1.1. Các nguyên nhân phổ biến
Nuốt nghẹn không chỉ do một yếu tố gây ra mà có thể bắt nguồn từ nhiều vấn đề sức khỏe khác nhau, phổ biến là:
– Khô miệng: Thiếu nước bọt do mất nước, tác dụng phụ của thuốc hoặc một số bệnh lý.
– Trào ngược dạ dày thực quản (GERD): Axit dạ dày trào ngược lên thực quản khiến người bệnh cảm thấy nóng rát và khó nuốt.
– Viêm thực quản: Tình trạng viêm nhiễm ở thực quản làm thu hẹp đường nuốt.
– Rối loạn thần kinh: Các bệnh như Parkinson, đột quỵ hoặc đa xơ cứng gây ảnh hưởng đến chức năng nuốt.
Nuốt nghẹn là có thể do nhiều nguyên nhân gây ra.
1.2. Dấu hiệu cần lưu ý
Nếu gặp phải tình trạng nuốt nghẹn kéo dài hoặc kèm theo các triệu chứng sau, bạn cần chú ý:
– Cảm giác đau rát khi nuốt thức ăn hoặc đồ uống.
– Ho dai dẳng, ho nôn ra máu.
– Khó thở hoặc đau, tức ngực.
– Sụt câ, mệt mỏi mà không rõ nguyên nhân.
Những dấu hiệu này có thể là biểu hiện của một bệnh lý nghiêm trọng hơn, cần được thăm khám và điều trị kịp thời.
2. Khi bị nuốt nghẹn nên làm gì để cải thiện?
2.1. Bị nuốt nghẹn nên làm gì để sơ cứu tại nhà?
Trước khi tìm đến sự trợ giúp y tế, bạn có thể thực hiện một số biện pháp tại nhà để giảm triệu chứng nuốt nghẹn:
– Uống nước ấm: Nước ấm giúp làm dịu cổ họng và thúc đẩy thức ăn di chuyển xuống dạ dày.
– Thay đổi tư thế ăn uống: Ngồi thẳng lưng, không nằm ngay sau khi ăn.
– Nhai kỹ thức ăn: Đảm bảo thức ăn được nghiền nhỏ trước khi nuốt để tránh nghẹn.
Các triệu chứng nuốt nghẹn có thể giảm khi dùng thuốc.
2.2. Bị nuốt nghẹn nên làm gì, bật mí các biện pháp y tế chuyên sâu
Nếu tình trạng nuốt nghẹn không cải thiện, bạn nên đến cơ sở y tế để được kiểm tra và điều trị:
– Nội soi thực quản: Giúp xác định chính xác nguyên nhân gây nghẹn, từ đó đưa ra phương pháp điều trị phù hợp.
– Thuốc điều trị GERD: Bác sĩ có thể kê đơn thuốc ức chế axit hoặc tăng cường hoạt động thực quản.
– Phẫu thuật: Trong một số trường hợp, phẫu thuật mở rộng thực quản hoặc điều trị các khối u có thể là cần thiết.
3. Các lưu ý giúp phòng tránh tình trạng nuốt nghẹn
3.1. Điều chỉnh chế độ ăn uống
Một chế độ ăn uống khoa học có thể giúp ngăn ngừa và giảm triệu chứng nuốt nghẹn hiệu quả:
– Ăn chậm, nhai kỹ: Đừng ăn quá vội vàng, hãy nghiền nhỏ thực phẩm trước khi ăn.
– Tránh thức ăn khó tiêu: Đồ ăn cứng, cay nóng hoặc quá nhiều dầu mỡ có thể gây kích thích thực quản.
– Uống đủ nước: Giữ cơ thể luôn đủ nước giúp sản xuất nước bọt, hỗ trợ quá trình nuốt dễ dàng.
3.2. Thay đổi lối sống
Ngoài chế độ ăn uống, việc duy trì lối sống lành mạnh cũng đóng vai trò quan trọng đối với việc cải thiện triệu chứng nuốt nghẹn:
– Hạn chế rượu bia và thuốc lá: Uống rượu bia, hút thuốc lá làm tăng nguy cơ viêm nhiễm và kích thích thực quản.
– Tăng cường vận động: Hoạt động thể chất giúp cải thiện chức năng tiêu hóa và ngăn ngừa trào ngược dạ dày.
– Kiểm tra sức khỏe định kỳ: Phát hiện sớm các vấn đề về thực quản và dạ dày để điều trị kịp thời.
4. Khi nào cần gặp bác sĩ?
4.1. Các tình huống khẩn cấp
Một số trường hợp nuốt nghẹn có thể là dấu hiệu của vấn đề nghiêm trọng và cần được xử lý ngay lập tức:
– Nuốt nghẹn kèm khó thở: Có thể liên quan đến tắc nghẽn đường thở.
– Đau dữ dội ở ngực: Cần kiểm tra để loại trừ nguy cơ đau tim hoặc các bệnh lý nguy hiểm khác.
– Nôn ra máu: Là dấu hiệu của tổn thương nặng trong thực quản hoặc dạ dày.
4.2. Các triệu chứng kéo dài
Nếu triệu chứng nuốt nghẹn kéo dài trên 1 tuần hoặc thường xuyên tái phát, bạn nên đến gặp bác sĩ để kiểm tra kỹ lưỡng. Việc phát hiện sớm giúp điều trị hiệu quả và ngăn ngừa các biến chứng nghiêm trọng.
5. Các phương pháp thường dùng để chẩn đoán nuốt nghẹn
5.1. Khai thác bệnh sử của bệnh nhân và thăm khám lâm sàng
Quá trình khám lâm sàng chẩn đoán nuốt nghẹn gồm các bước:
– Khai thác bệnh sử: Hỏi về các triệu chứng, thời điểm xuất hiện, tần suất và các yếu tố làm nặng hơn hoặc giảm nhẹ triệu chứng.
– Thăm khám: Quan sát họng và cổ, kiểm tra cử động nuốt hoặc nghe âm thanh ở cổ khi nuốt để phát hiện bất thường.
Nếu nuốt nghẹn xảy ra thường xuyên, bạn nên thăm khám để được chẩn đoán và điều trị đúng hướng.
5.2. Các xét nghiệm cận lâm sàng
Nếu cần thiết, bác sĩ sẽ yêu cầu thực hiện một hoặc nhiều xét nghiệm chuyên sâu:
Nội soi thực quản
Bác sĩ sử dụng ống nội soi mềm có gắn camera để đưa qua miệng vào thực quản nhằm quan sát trực tiếp thực quản và dạ dày để phát hiện tổn thương, viêm loét hoặc khối u.
Đo áp lực thực quản
Một ống nhỏ được đưa vào thực quản để đo áp lực và sự co bóp khi bạn nuốt, giúp đánh giá chức năng cơ vòng thực quản và khả năng vận động của thực quản.
Chẩn đoán hình ảnh
Siêu âm, chụp CT hoặc MRI được chỉ định trong các trường hợp nghi ngờ khối u hoặc tổn thương phức tạp.
5.3. Các xét nghiệm bổ sung
Tùy thuộc vào tình trạng của bệnh nhân, bác sĩ có thể yêu cầu thêm các xét nghiệm sau:
– Kiểm tra pH thực quản: Xác định mức độ axit dạ dày trào ngược lên thực quản.
– Xét nghiệm máu: Phát hiện viêm nhiễm hoặc các vấn đề sức khỏe khác.
Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Thu Cúc là một trong số ít cơ sở y tế tiên phong tại miền Bắc áp dụng phương pháp đo áp lực thực quản độ phân giải cao (HRM) và đo pH thực quản 24 giờ trong chẩn đoán các bệnh lý thực quản. Với hệ thống máy móc hiện đại nhập khẩu từ Mỹ, đội ngũ bác sĩ chuyên khoa giàu kinh nghiệm, các phương pháp này mang lại kết quả chẩn đoán chính xác và nhanh chóng. Bên cạnh đó, các công nghệ nội soi hiện đại, máy chụp CT, MRI, siêu âm, hệ thống xét nghiệm bằng robot tân tiến đều hỗ trợ đắc lực cho việc chẩn đoán.
Nuốt nghẹn có thể là dấu hiệu của nhiều vấn đề sức khỏe khác nhau, từ nhẹ đến nghiêm trọng. Hiểu rõ “nuốt nghẹn nên làm gì” và áp dụng các biện pháp phù hợp sẽ giúp bạn cải thiện triệu chứng một cách hiệu quả. Đồng thời, hãy duy trì chế độ ăn uống lành mạnh và lối sống khoa học để phòng ngừa tình trạng này. Nếu triệu chứng không cải thiện hoặc trở nên nghiêm trọng, đừng ngần ngại tìm đến sự hỗ trợ y tế.
