6 Dấu hiệu cảnh báo ung thư sớm
Chào bạn,
Những triệu chứng bạn mô tả – mệt mỏi dai dẳng, sụt cân không rõ nguyên nhân, đau âm ỉ, ho kéo dài – hoàn toàn có thể là dấu hiệu cảnh báo sớm của ung thư, dù chúng dễ bị nhầm với cảm cúm, stress hay lão hóa thông thường. Trong thực tế lâm sàng, tôi từng gặp nhiều bệnh nhân đã bỏ qua các biểu hiện “nhỏ” này cho đến khi bệnh tiến triển nặng. Phát hiện sớm ung thư không chỉ giúp điều trị hiệu quả hơn mà còn tăng đáng kể cơ hội sống khỏe dài lâu.
Dưới đây là 6 dấu hiệu sớm bạn cần đặc biệt lưu ý:
1. Mệt mỏi triền miên – không phải do thiếu ngủ hay làm việc quá sức
Mệt mỏi kéo dài, nghỉ ngơi không đỡ, thậm chí ảnh hưởng đến sinh hoạt hàng ngày, có thể là biểu hiện của ung thư máu (như bạch cầu) hoặc u lympho. Trong u lympho, mệt mỏi thường đi kèm các triệu chứng khác như sốt nhẹ kéo dài, đổ mồ hôi đêm, sưng hạch không đau. Đây là hệ quả của việc cơ thể phải “chiến đấu” với tế bào ung thư – một quá trình tiêu tốn rất nhiều năng lượng.
2. Đau âm ỉ kéo dài – không rõ nguyên nhân và không đáp ứng với thuốc giảm đau thông thường
Đau không phải lúc nào cũng là dấu hiệu của chấn thương hay viêm nhiễm. Nếu bạn cảm thấy đau vùng bụng, lưng, xương hoặc chậu kéo dài trên 2–3 tuần, tăng dần theo thời gian và không có nguyên nhân rõ ràng, đó có thể là tín hiệu từ ung thư buồng trứng, tuyến tụy, xương hoặc đại trực tràng. Đặc biệt, đau lưng âm ỉ ở phụ nữ trung niên đôi khi là biểu hiện đầu tiên của ung thư buồng trứng – một “sát thủ thầm lặng”.
3. Thay đổi bất thường trên da hoặc nốt ruồi
Bạn nên cảnh giác nếu thấy:
– Nốt ruồi mới xuất hiện sau tuổi 30
– Nốt ruồi thay đổi kích thước, màu sắc, viền không đều
– Vết loét da lâu lành (trên 4 tuần), chảy máu, ngứa rát
Đây có thể là dấu hiệu của ung thư da tế bào đá, tế bào vảy hoặc đặc biệt nguy hiểm là ung thư hắc tố (melanoma) – loại ung thư da có khả năng di căn nhanh nếu không được phát hiện sớm.
4. Sụt cân không chủ ý và chán ăn kéo dài
Nếu bạn giảm hơn 5% trọng lượng cơ thể trong vòng 6–12 tháng mà không ăn kiêng, không tập thể dục hay thay đổi lối sống, hãy đi khám. Kèm theo đó là cảm giác chán ăn, đầy bụng sau khi ăn ít, có thể là dấu hiệu của ung thư dạ dày, tuyến tụy, gan hoặc phổi. Tế bào ung thư tiết ra các chất gây rối loạn chuyển hóa, khiến cơ thể tiêu hao năng lượng nhanh chóng.
5. Xuất hiện khối u hoặc sưng bất thường
Bất kỳ khối u nào xuất hiện mới, không đau, không biến mất sau 2–3 tuần – dù ở vú, cổ, nách, bẹn hay bất kỳ vị trí nào – đều cần được đánh giá y khoa. Nhiều người nghĩ “không đau thì không sao”, nhưng ung thư vú, u lympho hay ung thư tuyến giáp thường khởi phát bằng khối u không đau. Trong phòng khám, tôi từng gặp bệnh nhân chần chừ 6 tháng vì nghĩ “chỉ là hạch viêm”, đến khi đi khám thì đã di căn.
6. Ho hoặc khàn giọng kéo dài trên 3 tuần
Ho dai dẳng, khàn tiếng không do cảm lạnh, viêm họng hay nói nhiều – đặc biệt ở người hút thuốc – có thể là dấu hiệu của ung thư phổi, thanh quản hoặc tuyến giáp. Nếu bạn ho có đờm lẫn máu, khó thở, hoặc giọng nói thay đổi rõ rệt và không hồi phục sau 3 tuần, đừng chần chừ – hãy đi nội soi và chụp X-quang ngực càng sớm càng tốt.
Khi nào bạn nên đi khám?
Bạn nên chủ động thăm khám nếu:
– Triệu chứng kéo dài trên 2–3 tuần mà không rõ nguyên nhân
– Có yếu tố nguy cơ như hút thuốc, tiền sử gia đình có người mắc ung thư, tuổi trên 45
– Xuất hiện nhiều dấu hiệu cùng lúc (ví dụ: sụt cân + mệt mỏi + đau âm ỉ)
Đừng để nỗi sợ “mang tiếng” hay “nghĩ mình đang lo xa” cản trở bạn lắng nghe cơ thể. Trong y học, “nghi ngờ hợp lý” luôn là lý do chính đáng để tầm soát.
Ung thư không phải lúc nào cũng bắt đầu bằng cơn đau dữ dội hay khối u to. Nhiều trường hợp khởi phát bằng những biểu hiện mơ hồ, dễ bỏ qua – nhưng lại là cơ hội vàng để can thiệp sớm. Tôi luôn khuyên bệnh nhân: “Nếu cơ thể bạn ‘nói’ điều gì đó bất thường kéo dài, hãy tin nó – và đi kiểm tra.”
Phát hiện ở giai đoạn sớm không chỉ giúp điều trị ít xâm lấn hơn, mà còn giữ được chất lượng cuộc sống và hy vọng chữa khỏi. Đừng đợi đến khi quá muộn mới hành động.
