U nang buồng trứng có cần mổ không?
Chào bạn, chúng tôi hiểu rõ nỗi lo lắng của bạn
U nang buồng trứng không phải lúc nào cũng cần mổ. Đa số các trường hợp là u lành tính, đặc biệt là u cơ năng – loại u sinh lý, thường tự mất sau 1–2 chu kỳ kinh. Tuy nhiên, nếu u là thực thể, có dấu hiệu bất thường hoặc gây biến chứng, phẫu thuật là cần thiết để bảo vệ sức khỏe sinh sản và tính mạng.
Nguyên nhân và triệu chứng thường gặp của u nang buồng trứng
U nang buồng trứng là khối chứa dịch hoặc chất đặc, hình thành trong hoặc trên buồng trứng. Dù có thể xuất hiện ở mọi lứa tuổi, bệnh thường gặp nhất ở phụ nữ trong độ tuổi sinh sản.
– Rối loạn nội tiết: do dùng thuốc tránh thai khẩn cấp, suy giáp, hội chứng buồng trứng đa nang (PCOS).
– Chế độ sống không lành mạnh: ăn nhiều thực phẩm giàu hormone (thịt đỏ, sữa công nghiệp), ít rau xanh, stress kéo dài.
– Yếu tố cá nhân: tiền sử sảy thai, béo phì, di truyền.
Triệu chứng thường mơ hồ, nhưng bạn có thể nhận biết qua: – Đau âm ỉ vùng bụng dưới hoặc thắt lưng.
– Rối loạn kinh nguyệt: chu kỳ thất thường, rong kinh, vô kinh.
– Cảm giác đầy bụng, tiểu nhiều do khối u chèn ép bàng quang.
– Đau khi quan hệ tình dục.
– Trong trường hợp nặng: buồn nôn, sốt, đau bụng dữ dội (dấu hiệu xoắn hoặc vỡ nang).
Khi nào u nang buồng trứng cần phải mổ?
Không phải khối u nào cũng cần can thiệp phẫu thuật. Quyết định mổ phụ thuộc vào loại u, kích thước, tốc độ phát triển, triệu chứng lâm sàng và mong muốn sinh sản của bạn.
Các trường hợp thường được chỉ định mổ bao gồm: – U nang thực thể (như u lạc nội mạc, u bì, u thanh dịch) – có nguy cơ ác tính hoặc không tự tiêu.
– U lớn hơn 5–6 cm và không teo sau 2–3 chu kỳ kinh.
– U gây biến chứng: xoắn, vỡ, chảy máu trong ổ bụng.
– U nghi ngờ ác tính (dựa trên siêu âm Doppler, chỉ số CA-125, MRI).
– U chèn ép các cơ quan lân cận (bàng quang, trực tràng), gây rối loạn tiểu tiện hoặc tiêu hóa.
Trong thực tế lâm sàng, chúng tôi từng gặp nhiều bệnh nhân chủ quan với u nhỏ, đến khi bị xoắn nang cấp tính phải mổ khẩn – thậm chí mất buồng trứng vì hoại tử.
Các phương pháp điều trị và phẫu thuật u nang buồng trứng
1. Theo dõi và điều trị nội khoa (không mổ)
Áp dụng chủ yếu cho u cơ năng (nang hoàng thể, nang noãn):
– Siêu âm theo dõi mỗi 6–8 tuần.
– Dùng thuốc tránh thai phối hợp để ức chế rụng trứng, giúp u teo dần.
– Hầu hết u cơ năng sẽ tự biến mất trong vòng 2–3 tháng.
2. Phẫu thuật
Khi cần can thiệp, có hai phương pháp chính:
– Phẫu thuật nội soi:
- Phù hợp với u < 10 cm, không dính, không nghi ngờ ác tính.
- Ít xâm lấn, hồi phục nhanh (2–5 ngày), giữ nguyên buồng trứng nếu có thể.
- Ưu tiên cho phụ nữ trẻ, có nhu cầu sinh con.
– Phẫu thuật mở (mổ bụng):
- Dành cho u lớn, dính, nghi ngờ ung thư hoặc đã vỡ/xoắn.
- Thời gian hồi phục lâu hơn (2–4 tuần), nhưng cho phép đánh giá toàn diện ổ bụng.
Mục tiêu hàng đầu của chúng tôi là bảo tồn buồng trứng nếu chức năng vẫn còn và không có dấu hiệu ác tính – đặc biệt ở phụ nữ chưa sinh con.
Lời khuyên từ bác sĩ
U nang buồng trứng thường lành tính, nhưng không nên chủ quan. Việc theo dõi định kỳ bằng siêu âm đầu dò và khám phụ khoa 6–12 tháng/lần là cách tốt nhất để phát hiện sớm những thay đổi bất thường.
Nếu bạn đang có kế hoạch mang thai, hãy trao đổi rõ với bác sĩ – một số loại u (như lạc nội mạc) có thể ảnh hưởng đến khả năng thụ thai, và can thiệp đúng thời điểm sẽ giúp bạn giữ được cơ hội làm mẹ.
Tóm lại: u nang buồng trứng có cần mổ hay không không phụ thuộc vào kích thước đơn thuần, mà vào bản chất của khối u và nguy cơ biến chứng. Hãy để bác sĩ chuyên khoa đánh giá tổng thể – đừng tự ý “chờ xem” hoặc “uống thuốc nam cho teo u”, vì điều đó có thể khiến tình trạng trở nên nghiêm trọng hơn.
