Triệt sản là gì – Có ảnh hưởng đến sức khỏe và sinh lý không?
Chào bạn! Câu hỏi của bạn rất thường gặp trong phòng khám — và hoàn toàn dễ hiểu, vì “triệt sản” nghe có vẻ nghiêm trọng, thậm chí đáng sợ nếu chưa hiểu rõ bản chất. Thực ra, triệt sản là một thủ thuật y khoa đơn giản, an toàn, nhằm ngăn ngừa khả năng sinh con vĩnh viễn, không ảnh hưởng đến ham muốn tình dục hay chức năng sinh lý ở cả nam và nữ.
Dưới đây, tôi sẽ giải thích chi tiết để bạn yên tâm hơn khi đưa ra quyết định.
Triệt sản là gì và hoạt động như thế nào?
Triệt sản (hay còn gọi là vô sinh vĩnh viễn) là phương pháp tránh thai lâu dài bằng cách ngăn chặn tinh trùng hoặc trứng di chuyển đến vị trí thụ tinh:
– Ở nam giới: Thủ thuật thắt ống dẫn tinh (vasectomy) cắt hoặc bịt kín ống dẫn tinh, khiến tinh trùng không thể trộn vào tinh dịch khi xuất tinh.
– Ở nữ giới: Thủ thuật thắt ống dẫn trứng (tubal ligation) cắt, đốt hoặc kẹp ống dẫn trứng, ngăn trứng từ buồng trứng gặp tinh trùng.
Quan trọng: Triệt sản không làm mất khả năng quan hệ, không làm giảm testosterone ở nam hay estrogen ở nữ, và cũng không gây mãn kinh sớm hay suy giảm sinh lý.
Nguyên nhân phổ biến khiến người ta chọn triệt sản
Nhiều bệnh nhân đến gặp tôi với mong muốn triệt sản vì những lý do rất thực tế:
– Đã có đủ con và không muốn sinh thêm.
– Có bệnh lý mạn tính (tim mạch, thận, đái tháo đường…) khiến mang thai trở nên nguy hiểm.
– Tiền sử gia đình có bệnh di truyền nặng, không muốn truyền sang thế hệ sau.
– Cả hai vợ chồng thống nhất lựa chọn biện pháp tránh thai vĩnh viễn sau khi cân nhắc kỹ lưỡng.
Tôi luôn nhấn mạnh: triệt sản là quyết định mang tính “không thể đảo ngược”, nên cần suy nghĩ chín chắn — đặc biệt ở người trẻ dưới 30 tuổi.
Dấu hiệu bất thường sau triệt sản cần đi khám ngay
Mặc dù triệt sản là thủ thuật ngoại trú, ít biến chứng, nhưng bạn vẫn nên cảnh giác nếu xuất hiện:
– Sưng, đau dữ dội hoặc chảy dịch/mủ tại vị trí tiểu phẫu (ở bìu hoặc bụng dưới).
– Sốt cao trên 38,5°C kéo dài hơn 24 giờ.
– Xuất huyết âm đạo bất thường (ở nữ) hoặc máu trong tinh dịch kéo dài quá 2–3 tuần (ở nam).
– Đau bụng dưới kèm buồn nôn — có thể là dấu hiệu hiếm gặp của thai ngoài tử cung nếu triệt sản thất bại.
May mắn thay, tỷ lệ biến chứng nghiêm trọng dưới 1%, và tỷ lệ thất bại (vẫn có thai sau triệt sản) còn thấp hơn nữa — khoảng 0,1–0,5% tùy giới tính.
Cách chăm sóc sau triệt sản và phòng ngừa rủi ro
Để hồi phục nhanh và an toàn, tôi khuyên bệnh nhân của mình:
– Nghỉ ngơi 1–2 ngày sau thủ thuật; tránh khuân vác nặng trong 5–7 ngày (nam) hoặc 1–2 tuần (nữ).
– Mặc quần lót nâng đỡ (nam) hoặc dùng băng vệ sinh nhẹ (nữ) trong vài ngày đầu.
– Quan hệ tình dục chỉ nên thực hiện lại sau khi bác sĩ xác nhận “sạch tinh trùng” (nam, thường sau 2–3 tháng và 15–20 lần xuất tinh).
– Không ngừng các biện pháp tránh thai khác cho đến khi có kết quả xét nghiệm khẳng định thành công — đây là sai lầm rất nhiều người mắc!
Triệt sản là lựa chọn hợp lý và an toàn cho những cặp đôi đã hoàn tất kế hoạch sinh con và hiểu rõ tính chất vĩnh viễn của nó. Tôi từng gặp nhiều bệnh nhân lo lắng rằng “triệt sản = mất nam tính/nữ tính”, nhưng thực tế, đa số họ cảm thấy thoải mái hơn trong đời sống vợ chồng nhờ không còn nỗi lo mang thai ngoài ý muốn.
Tuy nhiên, nếu bạn còn phân vân, hãy cân nhắc các biện pháp tránh thai tạm thời hiệu quả cao như vòng tránh thai, que cấy hoặc tiêm nội tiết — chúng có thể đảo ngược khi bạn thay đổi ý định.
Nếu đã chắc chắn, hãy đến cơ sở y tế uy tín để được tư vấn chuyên sâu và thực hiện thủ thuật đúng quy trình. Sức khỏe sinh sản là chuyện hệ trọng — đừng để nỗi sợ mơ hồ cản trở quyết định sáng suốt của bạn.
