Sinh đôi là gì và có những loại nào bạn cần biết?
Chào bạn! Việc mang thai đôi là một trải nghiệm đặc biệt, nhưng cũng đi kèm những yêu cầu chăm sóc y khoa chặt chẽ hơn so với thai đơn. Sinh đôi xảy ra khi một người mẹ mang và sinh cùng lúc hai em bé, và có hai dạng chính: sinh đôi cùng trứng và sinh đôi khác trứng — mỗi loại có cơ chế hình thành, đặc điểm di truyền và nguy cơ riêng biệt.
Sinh đôi hình thành như thế nào?
Sinh đôi không phải là hiện tượng hiếm, nhưng cách hai em bé xuất hiện trong bụng mẹ lại rất khác nhau tùy theo loại:
– Sinh đôi cùng trứng (monozygotic): Bắt đầu từ một trứng được thụ tinh bởi một tinh trùng, tạo thành một hợp tử duy nhất. Sau đó, hợp tử này tự phân chia thành hai phôi hoàn toàn giống nhau về mặt di truyền. Do đó, hai bé luôn cùng giới tính, có ngoại hình gần như y hệt, và thường chia sẻ chung một bánh nhau (mặc dù có thể có túi ối riêng, tùy thời điểm phân tách).
– Sinh đôi khác trứng (dizygotic): Xảy ra khi hai trứng rụng cùng lúc và mỗi trứng được thụ tinh bởi một tinh trùng riêng biệt. Kết quả là hai phôi thai phát triển độc lập, giống như hai anh/chị/em ruột sinh cách nhau — chỉ chia sẻ khoảng 50% DNA, có thể cùng hoặc khác giới tính, và mỗi bé có bánh nhai và túi ối riêng.
Trong phòng khám, tôi thường gặp các cặp vợ chồng ngạc nhiên khi biết con mình là song sinh khác trứng — đặc biệt khi một bé trai, một bé gái — vì điều này chắc chắn không thể xảy ra ở sinh đôi cùng trứng.
Dấu hiệu nhận biết mang thai đôi sớm
Nhiều mẹ bầu không ngờ mình mang song thai cho đến lần siêu âm đầu tiên. Tuy nhiên, một số dấu hiệu có thể gợi ý sớm:
– Ốm nghén nặng hơn bình thường: Buồn nôn, mệt mỏi kéo dài và dữ dội ngay từ những tuần đầu.
– Bụng to nhanh bất thường: Tử cung phát triển vượt mức so với tuổi thai.
– Xét nghiệm hCG cao bất thường: Nồng độ hormone thai kỳ trong máu hoặc nước tiểu tăng rõ rệt.
– Siêu âm xác định chắc chắn: Từ tuần 6–10, siêu âm có thể nhìn thấy rõ hai túi thai, tim thai riêng biệt — đây là cách chẩn đoán chính xác nhất.
Những lưu ý quan trọng khi mang thai đôi
Mang thai đôi không chỉ “gấp đôi niềm vui” mà còn gấp đôi nguy cơ, nên cần theo dõi sát sao:
– Tăng nguy cơ biến chứng: Như tiền sản giật, tiểu đường thai kỳ, thiếu máu, và đặc biệt là sinh non (hơn 50% ca song thai sinh trước 37 tuần).
– Khám thai định kỳ dày hơn: Thường 2–4 tuần/lần, thay vì 4 tuần như thai đơn, để theo dõi sự phát triển cân đối của hai bé và sức khỏe mẹ.
– Dinh dưỡng cần được tăng cường: Nhu cầu calo, sắt, canxi, axit folic và protein đều cao hơn — nhưng không phải “ăn cho hai người”, mà cần cân đối theo hướng dẫn của bác sĩ sản khoa.
– Khả năng sinh mổ cao hơn: Đặc biệt khi hai bé ở ngôi bất thường (mông, ngang) hoặc có dấu hiệu suy thai.
Mang thai đôi là một hành trình tuyệt vời nhưng đòi hỏi sự chuẩn bị kỹ lưỡng. Bạn nên khám tại cơ sở có chuyên khoa sản uy tín, nơi có kinh nghiệm quản lý thai kỳ song thai. Đừng ngần ngại trao đổi với bác sĩ về lo lắng của mình — vì phát hiện sớm và can thiệp kịp thời sẽ giúp cả mẹ và hai bé vượt qua thai kỳ an toàn.
Nếu bạn vừa được chẩn đoán mang thai đôi, hãy giữ tâm lý ổn định, tuân thủ lịch khám, và đừng tự ý dùng thuốc hay bổ sung thực phẩm chức năng mà không có chỉ định y khoa. Tôi luôn khuyên bệnh nhân của mình: “Niềm vui lớn cần được bảo vệ bằng kiến thức và sự chăm sóc đúng cách.”
