Quá trình sinh thường diễn ra như thế nào và mẹ cần chuẩn bị gì?
Chào bạn! Tôi hiểu nỗi lo lắng này – đặc biệt với những mẹ lần đầu làm mẹ. Sinh thường là một quá trình sinh lý tự nhiên, nhưng cũng đầy thử thách. Tuy nhiên, nếu hiểu rõ từng giai đoạn và biết cách phối hợp đúng, bạn hoàn toàn có thể vượt cạn an toàn và chủ động hơn. Dưới đây, tôi sẽ giải thích chi tiết về quá trình sinh thường, vai trò của bạn và ê-kíp y tế để bạn chuẩn bị tâm lý và thể chất tốt nhất.
Các giai đoạn chính của quá trình sinh thường
Quá trình sinh thường được chia thành ba giai đoạn rõ rệt, mỗi giai đoạn có đặc điểm riêng về cơn co, mức độ mở cổ tử cung và cảm giác của người mẹ.
– Giai đoạn tiềm thời (chuyển dạ sớm):
Đây là giai đoạn khởi đầu, thường kéo dài nhất, đặc biệt ở mẹ sinh con lần đầu. Cơn co tử cung xuất hiện nhẹ, cách nhau 15–20 phút, sau đó dần đều đặn hơn (khoảng 5–10 phút/lần). Cổ tử cung bắt đầu xóa mỏng và mở từ 0 đến khoảng 3–4 cm. Bạn có thể thấy “máu báo” – dịch nhầy hồng hoặc nâu do nút nhầy cổ tử cung bong ra – hoặc vỡ ối (nước ối chảy ra đột ngột hoặc rỉ nhẹ).
– Giai đoạn chuyển dạ tích cực:
Cơn co trở nên mạnh mẽ, đều đặn (khoảng 3–5 phút/lần, mỗi cơn kéo dài 45–60 giây). Cổ tử cung mở từ 4 cm đến 7 cm. Đây là lúc bạn nên đến bệnh viện. Nhiều mẹ bắt đầu cảm thấy mệt, lo âu, thậm chí buồn nôn. Hít thở sâu, thay đổi tư thế và nghe theo hướng dẫn của hộ sinh sẽ giúp bạn vượt qua dễ dàng hơn.
– Giai đoạn chuyển tiếp và sổ thai:
Đây là giai đoạn ngắn nhưng mạnh nhất. Cơn co dày đặc (2–3 phút/lần, kéo dài 60–90 giây), cổ tử cung mở trọn 10 cm. Bạn sẽ có cảm giác muốn rặn mạnh – đây là phản xạ tự nhiên. Khi được hướng dẫn, bạn phối hợp rặn theo cơn co để đẩy em bé ra ngoài. Sau khi bé chào đời, nhau thai sẽ được sổ ra trong vòng 5–30 phút tiếp theo.
Vai trò của người mẹ trong quá trình sinh thường
Bạn không chỉ là “người chịu đựng” – bạn là nhân vật chính trong ca sinh! Sự chủ động và phối hợp của bạn ảnh hưởng lớn đến tiến trình và kết quả.
– Rặn đúng kỹ thuật:
Không rặn khi chưa được hướng dẫn. Khi cổ tử cung mở đủ, bạn sẽ hít sâu, nín thở và rặn mạnh từ bụng xuống (giống như đi cầu), giữ khoảng 6–10 giây, rồi thở ra nhẹ nhàng. Lặp lại 2–3 lần mỗi cơn co.
– Giữ bình tĩnh và tiết kiệm năng lượng:
Ở giai đoạn tiềm thời, hãy nghỉ ngơi, ăn nhẹ nếu có thể, và tập trung vào nhịp thở. Lo lắng hay la hét sẽ làm bạn mất sức nhanh hơn.
– Tin tưởng cơ thể mình:
Cơ thể phụ nữ được “thiết kế” để sinh nở. Nhiều mẹ trong phòng khám tôi chia sẻ rằng khi buông bỏ nỗi sợ và lắng nghe cơ thể, họ cảm thấy quá trình sinh diễn ra “mượt” hơn rất nhiều.
Vai trò của bác sĩ và hộ sinh
Ê-kíp y tế không “làm thay” bạn sinh con, mà đồng hành, theo dõi và can thiệp kịp thời khi cần.
– Theo dõi sát sao:
Dùng máy monitoring để theo dõi tim thai và cơn co tử cung, kiểm tra độ mở cổ tử cung định kỳ, đánh giá tiến triển chuyển dạ.
– Hướng dẫn và hỗ trợ tâm lý:
Hộ sinh sẽ hướng dẫn bạn cách thở, rặn, thay đổi tư thế (đứng, ngồi, quỳ, nằm nghiêng…) để giảm đau và tăng hiệu quả rặn.
– Can thiệp khi cần thiết:
Nếu có dấu hiệu suy thai, chuyển dạ đình trệ, hoặc mẹ kiệt sức, bác sĩ có thể hỗ trợ bằng thủ thuật (như forceps, giác hút) hoặc chuyển mổ lấy thai để đảm bảo an toàn cho cả mẹ và bé.
Kết luận của bác sĩ
Sinh thường là hành trình đầy cảm xúc – vừa đau đớn, vừa thiêng liêng. Hiểu rõ các giai đoạn và chuẩn bị tâm lý sẽ giúp bạn chủ động hơn, giảm bớt nỗi sợ và tăng khả năng sinh thường thành công. Đừng ngần ngại tham gia lớp học tiền sản, luyện tập thở – rặn và trao đổi thẳng thắn với bác sĩ về kế hoạch sinh của bạn. Cơ thể bạn mạnh mẽ hơn bạn nghĩ – và bạn không đơn độc trong hành trình này.
