Chửa ngoài dạ con do nguyên nhân gì?

Chào bạn,

Chửa ngoài dạ con (hay mang thai ngoài tử cung) xảy ra khi phôi thai làm tổ ở vị trí bất thường – thường nhất là ở vòi trứng – thay vì trong buồng tử cung như bình thường. Đây là một biến chứng sản khoa cấp cứu, có thể đe dọa tính mạng nếu không được phát hiện và xử trí kịp thời. Nguyên nhân chính thường liên quan đến tổn thương hoặc rối loạn chức năng của vòi trứng, khiến trứng đã thụ tinh không thể di chuyển vào tử cung.

Dưới đây, tôi sẽ giải thích rõ hơn về các nguyên nhân phổ biến, dấu hiệu cảnh báo và cách phòng ngừa để bạn hiểu rõ và chủ động hơn trong việc chăm sóc sức khỏe sinh sản.

Nguyên nhân phổ biến gây chửa ngoài dạ con

– Viêm nhiễm phụ khoa mạn tính, đặc biệt là viêm vòi trứng do các bệnh lây truyền qua đường tình dục (như lậu, chlamydia), làm vòi trứng bị sẹo, hẹp hoặc tắc – cản trở quá trình di chuyển của phôi.

– Tiền sử phẫu thuật vùng chậu hoặc bụng, như mổ ruột thừa, mổ u nang buồng trứng, hoặc từng phẫu thuật vòi trứng, có thể làm thay đổi cấu trúc hoặc chức năng vòi trứng.

– Dị tật bẩm sinh ở vòi trứng, khiến lòng vòi quá hẹp hoặc nhu động bất thường, không đủ để đẩy phôi vào tử cung.

– Sử dụng biện pháp tránh thai không đúng cách, ví dụ như đặt vòng tránh thai (IUD) – tuy hiếm khi mang thai khi đang dùng IUD, nhưng nếu có thai thì nguy cơ chửa ngoài dạ con cao hơn.

– Tiền sử chửa ngoài dạ con trước đó: nguy cơ tái phát có thể tăng lên 10–15% ở lần mang thai sau.

– Hút thuốc lá: nicotine làm giảm nhu động vòi trứng, làm chậm quá trình vận chuyển phôi, tăng nguy cơ làm tổ ngoài tử cung.

Dấu hiệu cảnh báo cần đi khám ngay

– Đau bụng dưới âm ỉ hoặc dữ dội, thường khu trú một bên.

– Ra máu âm đạo bất thường, lượng ít, màu nâu sẫm, khác với kinh nguyệt.

– Chóng mặt, mệt lả, thậm chí ngất xỉu – dấu hiệu cảnh báo vỡ vòi trứng và xuất huyết trong.

– Que thử thai dương tính nhưng siêu âm không thấy túi thai trong tử cung sau 5–6 tuần kể từ ngày mất kinh.

Nếu bạn có bất kỳ triệu chứng nào trên, đặc biệt khi đã xác định có thai, hãy đến cơ sở y tế ngay – vì chửa ngoài dạ con có thể tiến triển nhanh và nguy hiểm.

Hướng dẫn xử trí và phòng ngừa tái phát

– Không tự ý dùng thuốc kích rụng trứng hoặc thuốc hỗ trợ sinh sản nếu chưa được đánh giá chức năng vòi trứng.

– Điều trị dứt điểm các bệnh viêm nhiễm phụ khoa, đặc biệt là viêm vùng chậu, để tránh tổn thương vòi trứng.

– Bỏ thuốc lá – đây là yếu tố nguy cơ có thể kiểm soát được.

– Theo dõi sớm thai kỳ: siêu âm đầu dò âm đạo từ tuần thứ 5–6 để xác định vị trí túi thai.

– Nếu từng chửa ngoài dạ con, nên tư vấn chuyên sâu trước khi mang thai lại để đánh giá lại vòi trứng (qua X-quang vòi trứng – HSG hoặc siêu âm buồng tử cung – vòi trứng có bơm dịch).

Chửa ngoài dạ con thường không phải do lỗi của người mẹ, mà là hệ quả của những tổn thương âm thầm ở vòi trứng – đôi khi không có triệu chứng rõ ràng trước đó. Tuy nhiên, nếu được phát hiện sớm, nhiều trường hợp có thể điều trị bảo tồn, giữ được vòi trứng và khả năng sinh sản. Bạn đừng quá lo lắng, nhưng cũng đừng chủ quan – theo dõi thai kỳ chặt chẽ ngay từ những tuần đầu là cách tốt nhất để bảo vệ sức khỏe của chính mình.