Làm sao biết sản dịch sau sinh đã hết chưa?
Chào bạn,
Sản dịch là hiện tượng sinh lý hoàn toàn bình thường sau sinh, phản ánh quá trình tử cung co hồi và làm sạch niêm mạc. Thông thường, sản dịch sẽ kéo dài từ 2–6 tuần, và bạn có thể nhận biết nó đã hết hay chưa qua sự thay đổi về màu sắc, lượng dịch và mùi. Khi sản dịch gần hết, dịch sẽ chuyển từ đỏ → hồng → nâu → trắng/trong, lượng giảm dần và không còn mùi tanh rõ rệt.
Dấu hiệu cho thấy sản dịch sắp hết hoặc đã hết
– Màu sắc thay đổi theo thời gian: Ban đầu là đỏ tươi (giống máu kinh ngày đầu), sau vài ngày chuyển sang hồng nhạt, rồi nâu sẫm – đây là máu cũ đang được đẩy ra. Giai đoạn cuối, dịch thường có màu trắng đục hoặc trong suốt, giống dịch nhầy sinh lý.
– Lượng dịch giảm rõ rệt: Từ việc thấm ướt băng vệ sinh mỗi vài giờ, bạn sẽ chỉ thấy lấm tấm hoặc không còn dịch sau khoảng 3–6 tuần.
– Mùi không còn tanh nồng: Sản dịch bình thường có mùi tanh nhẹ như máu kinh, nhưng khi gần hết, mùi này sẽ mờ dần và biến mất.
Trong phòng khám, tôi thường dặn sản phụ: “Nếu bạn thấy dịch không còn thấm băng, màu trong/nhạt, và không có cảm giác khó chịu – đó là dấu hiệu tử cung đã hồi phục tốt.”
Khi nào sản dịch bất thường và cần đi khám ngay?
Một số dấu hiệu sau không phải là sinh lý, mà có thể cảnh báo nhiễm trùng hậu sản, sót nhau, hoặc bế sản dịch:
– Mùi hôi thối hoặc tanh nồng bất thường – khác hẳn với mùi tanh nhẹ của máu thông thường.
– Màu sắc không thay đổi đúng tiến trình: Vẫn đỏ tươi sau ngày thứ 4–5, hoặc xuất hiện dịch vàng/xanh đậm, có mủ.
– Lượng máu ra nhiều bất thường: Phải thay băng mỗi giờ, hoặc có cục máu đông to hơn đồng xu 5.000 VNĐ.
– Kèm theo triệu chứng toàn thân: Sốt trên 38°C, đau bụng dưới âm ỉ hoặc dữ dội, tim đập nhanh, chóng mặt, mệt lả.
– Dấu hiệu bế sản dịch: Bụng dưới căng cứng, đau khi ấn, nhưng lại ít hoặc không ra dịch, dù mới sinh vài ngày.
Tôi từng gặp trường hợp sản phụ chủ quan vì “ít ra dịch”, nhưng thực tế là tử cung không co hồi tốt, dịch ứ lại bên trong – dẫn đến nhiễm trùng nặng. Vì vậy, ít dịch không đồng nghĩa với an toàn nếu kèm theo đau, sốt hoặc mùi hôi.
Làm gì để hỗ trợ tử cung hồi phục và sản dịch hết đúng tiến trình?
– Cho con bú sớm và thường xuyên: Oxytocin từ phản xạ bú giúp tử cung co bóp mạnh hơn, đẩy sản dịch ra ngoài nhanh hơn.
– Vận động nhẹ nhàng: Đi lại trong nhà sau 6–12 giờ sinh thường (hoặc theo hướng dẫn sau mổ) giúp tránh ứ đọng sản dịch.
– Vệ sinh vùng kín đúng cách: Thay băng thường xuyên, rửa ngoài bằng nước ấm, không thụt rửa sâu – điều này có thể đẩy vi khuẩn vào tử cung.
– Tránh quan hệ tình dục và dùng tampon trong ít nhất 4–6 tuần đầu.
– Theo dõi sát: Ghi chú lại màu, lượng và mùi sản dịch hàng ngày để dễ nhận biết bất thường.
Sản dịch hết hay chưa không chỉ dựa vào việc “không còn ra dịch”, mà cần kết hợp màu sắc, mùi và cảm giác cơ thể. Nếu bạn thấy dịch đã chuyển sang trắng/trong, lượng rất ít hoặc không còn, và không có triệu chứng kèm theo, thì rất có thể tử cung đã hồi phục tốt. Tuy nhiên, bất kỳ dấu hiệu bất thường nào như mùi hôi, sốt, đau bụng hay chảy máu nhiều đều cần được đánh giá y khoa kịp thời – đừng chần chừ vì sức khỏe của bạn và em bé đều phụ thuộc vào điều đó.
