Cách bảo quản sữa mẹ và dấu hiệu nhận biết sữa đã hỏng
Chào bạn,
Không phải lúc nào sữa hỏng cũng có mùi rõ rệt, nhưng bạn có thể dựa vào các dấu hiệu sau:
– Mùi chua, ôi thiu: Đây là dấu hiệu rõ ràng của hư hỏng.
– Mùi xà phòng hoặc tanh nhẹ: Thường do enzyme lipase hoạt động mạnh — sữa vẫn an toàn, chỉ có mùi vị lạ khiến bé có thể từ chối.
– Vón cục, không tan khi lắc: Sữa hỏng thường tách lớp bất thường và không hòa lại được.
– Bé quấy khóc, từ chối bú: Nếu bé đột ngột không chịu uống sữa đã rã đông (trong khi vẫn đói), có thể do mùi vị đã thay đổi.
Trong phòng khám, tôi từng gặp nhiều mẹ lo lắng vì sữa có mùi “xà phòng” — nhưng sau khi giải thích về lipase, họ yên tâm hơn và bé vẫn bú tốt nếu được làm quen dần.
Có thể gộp sữa mới vắt với sữa đã bảo quản lạnh không?
Có, nhưng phải tuân thủ nguyên tắc nhiệt độ:
– Sữa mới vắt phải được làm nguội (để ở nhiệt độ phòng hoặc cho vào tủ lạnh 30–60 phút) trước khi gộp vào sữa đã lạnh.
– Tuyệt đối không đổ sữa ấm vào sữa đông lạnh, vì điều này làm tan một phần đá, tạo điều kiện cho vi khuẩn phát triển khi đông lại.
Cách rã đông và hâm sữa mẹ an toàn
Rã đông đúng cách giúp giữ lại dưỡng chất và tránh nguy cơ bỏng cho bé:
– Rã đông từ từ trong ngăn mát tủ lạnh (4–24 giờ): Đây là cách tốt nhất.
– Dưới vòi nước ấm chảy nhẹ hoặc ngâm trong bát nước ấm (không quá 40°C).
– Sữa đã rã đông trong tủ lạnh có thể dùng trong 24 giờ.
– Sữa đã hâm nóng hoặc bé bú dở phải dùng hết trong 2 giờ, sau đó bỏ đi — không được bảo quản lại.
Tuyệt đối không dùng lò vi sóng hoặc đun trực tiếp trên bếp — nhiệt độ không đều làm mất kháng thể và có thể gây bỏng miệng bé.
Sữa tách lớp khi rã đông có phải là hỏng?
Không! Đây là hiện tượng hoàn toàn bình thường. Chất béo trong sữa mẹ nhẹ hơn nên nổi lên trên khi để yên. Chỉ cần lắc nhẹ bình là sữa sẽ hòa lại đồng nhất. Không cần lo lắng.
Nên dùng túi trữ sữa hay bình thủy tinh/nhựa?
Cả hai đều tốt, tùy vào mục đích:
– Bình thủy tinh hoặc nhựa cứng không chứa BPA:
• Dễ vệ sinh, tái sử dụng, ít hấp thụ mùi.
• Phù hợp bảo quản trong tủ lạnh ngắn hạn.
– Túi trữ sữa chuyên dụng:
• Tiết kiệm không gian, đặc biệt trong tủ đông.
• Không dùng túi nilon thông thường — dễ rò rỉ và không đảm bảo an toàn thực phẩm.
Mẹo nhỏ: Tôi khuyên các mẹ dùng bình cho tủ lạnh, túi cho tủ đông — vừa gọn, vừa giảm nguy cơ vỡ.
Nếu mất điện, phải xử lý sữa mẹ trong tủ lạnh/tủ đông thế nào?
– Giữ cửa tủ đóng kín: Tủ lạnh có thể duy trì lạnh 4–6 giờ, tủ đông 24–48 giờ nếu không mở.
– Chuyển sữa vào hộp giữ nhiệt có đá lạnh nếu mất điện lâu.
– Sữa đông lạnh:
• Nếu vẫn còn đá hoặc lạnh dưới 4°C, có thể đông lại nếu chưa tan hoàn toàn.
• Nếu đã tan hoàn toàn và ấm lên trên 4°C, phải dùng trong 4 giờ hoặc bỏ đi.
– Sữa trong ngăn mát: Nếu nhiệt độ vượt quá 4°C quá 4 giờ, không nên dùng.
Sữa mẹ là “vàng lỏng” — nhưng chỉ thực sự quý khi được bảo quản đúng cách. Dù bạn vắt sữa tại nhà hay nơi làm việc, hãy ưu tiên làm lạnh nhanh, ghi rõ ngày giờ vắt, và tuân thủ thời gian lưu trữ. Đừng vì tiếc mà cho bé dùng sữa có nguy cơ nhiễm khuẩn — sức khỏe của con luôn quan trọng hơn một bình sữa.
Nếu bạn còn băn khoăn về mùi vị, thời gian, hay phản ứng của bé sau khi bú sữa trữ, đừng ngần ngại tham vấn chuyên gia — vì mỗi giọt sữa mẹ đều xứng đáng được trân trọng và bảo vệ đúng cách.
