Bầu bị tiêu chảy có nguy hiểm không và xử trí thế nào cho an toàn?
Chào bạn! Tôi hiểu nỗi lo lắng của bạn khi gặp phải tình trạng tiêu chảy trong thai kỳ – dù không phải lúc nào cũng nghiêm trọng, nhưng nó hoàn toàn có thể ảnh hưởng đến sức khỏe cả mẹ lẫn bé nếu không được theo dõi và xử lý đúng cách. Trong nhiều trường hợp, tiêu chảy ở bà bầu chỉ là phản ứng tạm thời do thay đổi nội tiết, chế độ ăn hoặc nhiễm virus nhẹ; tuy nhiên, một số nguyên nhân lại cần can thiệp y tế kịp thời.
Dưới đây, tôi sẽ chia sẻ rõ hơn về các nguyên nhân thường gặp, dấu hiệu cảnh báo nguy hiểm, cũng như cách xử trí an toàn mà bạn có thể áp dụng tại nhà.
Nguyên nhân phổ biến khiến bà bầu bị tiêu chảy
– Thay đổi nội tiết tố: Progesterone và estrogen tăng cao trong thai kỳ có thể làm chậm nhu động ruột, nhưng đôi khi lại gây rối loạn tiêu hóa, dẫn đến tiêu chảy xen kẽ táo bón.
– Chế độ ăn thay đổi đột ngột: Nhiều mẹ bầu bổ sung sắt, canxi, sữa bầu hoặc thực phẩm mới dễ gây kích ứng đường ruột.
– Nhiễm trùng tiêu hóa: Do vi khuẩn (như Salmonella, E. coli), virus (rotavirus, norovirus) hoặc ký sinh trùng từ thực phẩm không đảm bảo vệ sinh.
– Hội chứng ruột kích thích (IBS): Có thể khởi phát hoặc nặng hơn trong thai kỳ do stress và thay đổi hormone.
– Tác dụng phụ của thuốc: Một số loại vitamin bầu, kháng sinh hoặc thuốc điều trị khác có thể gây tiêu chảy như phản ứng phụ.
Dấu hiệu cảnh báo cần đi khám ngay
Bạn nên liên hệ bác sĩ hoặc đến cơ sở y tế nếu xuất hiện bất kỳ dấu hiệu sau:
– Tiêu chảy kéo dài trên 2 ngày không cải thiện.
– Phân có máu, nhầy, hoặc mùi hôi thối bất thường.
– Đau quặn bụng dữ dội, kèm sốt trên 38°C.
– Mất nước: khô miệng, tiểu ít, mệt lả, chóng mặt khi đứng dậy.
– Cử động thai giảm hoặc có dấu hiệu chuyển dạ sớm (đau bụng từng cơn đều đặn, ra dịch âm đạo).
Tiêu chảy nặng kéo dài có thể gây mất nước và điện giải – điều đặc biệt nguy hiểm trong thai kỳ vì có thể kích thích co bóp tử cung, làm tăng nguy cơ sinh non.
Cách xử trí an toàn khi bà bầu bị tiêu chảy
– Bù nước và điện giải: Uống oresol pha đúng liều, nước dừa tươi, súp loãng hoặc nước gạo rang. Tránh nước ngọt, cà phê, trà đặc.
– Ăn nhẹ, dễ tiêu: Gạo trắng, chuối chín, táo nướng, bánh mì trắng – theo nguyên tắc BRAT (Banana, Rice, Applesauce, Toast).
– Tránh thực phẩm gây kích thích: Đồ cay, dầu mỡ, sữa bò (nếu không dung nạp lactose), thức ăn sống.
– Không tự ý dùng thuốc cầm tiêu chảy: Đặc biệt là loperamide – chỉ dùng khi có chỉ định của bác sĩ sản khoa.
– Nghỉ ngơi đầy đủ: Giảm căng thẳng giúp hệ tiêu hóa ổn định trở lại nhanh hơn.
Phòng ngừa tiêu chảy trong thai kỳ
– Ăn chín, uống sôi, rửa tay kỹ trước khi ăn và sau khi đi vệ sinh.
– Kiểm tra hạn sử dụng và nguồn gốc thực phẩm, tránh ăn hàng quán không đảm bảo vệ sinh.
– Uống men vi sinh (probiotic) theo hướng dẫn – một số chủng như Lactobacillus rhamnosus đã được chứng minh an toàn và hỗ trợ cân bằng hệ vi sinh đường ruột cho bà bầu.
– Ghi nhật ký ăn uống: Giúp bạn nhận diện thực phẩm gây rối loạn tiêu hóa để tránh tái phát.
Trong phòng khám, tôi thường gặp nhiều thai phụ lo lắng khi bị tiêu chảy – và điều đó hoàn toàn chính đáng. Tuy nhiên, phần lớn trường hợp là lành tính và tự hết trong 1–2 ngày. Quan trọng nhất là theo dõi sát triệu chứng và ưu tiên bù nước, chứ không phải vội vàng dùng thuốc. Nếu bạn cảm thấy mệt, lo lắng hoặc có bất kỳ dấu hiệu bất thường nào, đừng ngần ngại gọi cho bác sĩ sản khoa để được tư vấn kịp thời. Sức khỏe của bạn chính là nền tảng vững chắc cho sự phát triển của em bé.
