Uống sữa đậu nành có tốt không và ai không nên dùng?

Gần đây em nghe nhiều người nói sữa đậu nành rất tốt cho sức khỏe, giàu dinh dưỡng lại hỗ trợ tim mạch và nội tiết. Tuy nhiên, em cũng lo lắng vì nghe đồn uống nhiều có thể ảnh hưởng nội tiết tố, đặc biệt là nam giới. Vậy thực hư thế nào, ai nên và không nên uống sữa đậu nành? Mong bác sĩ tư vấn giúp.

Chuyên viên tư vấn

Đã trả lời: Ngày

Chào bạn, sữa đậu nành đúng là thực phẩm giàu dinh dưỡng, chứa protein thực vật, chất xơ, vitamin và khoáng chất thiết yếu. Tuy nhiên, việc sử dụng cần phù hợp với tình trạng sức khỏe cá nhân để tránh tác dụng không mong muốn.

Lợi ích chính của sữa đậu nành

Cung cấp protein thực vật chất lượng cao: Giàu axit amin thiết yếu, phù hợp cho người ăn chay hoặc muốn giảm tiêu thụ đạm động vật.
Hỗ trợ tim mạch: Isoflavone trong đậu nành giúp giảm cholesterol xấu (LDL) và cải thiện lưu thông máu.
Cân bằng nội tiết nhẹ ở phụ nữ: Isoflavone có cấu trúc tương tự estrogen, có thể làm dịu các triệu chứng tiền mãn kinh như bốc hỏa, mất ngủ.
Tốt cho xương: Cung cấp canxi (nếu được bổ sung) và magie, hỗ trợ duy trì mật độ xương.

Ai nên hạn chế hoặc tránh uống sữa đậu nành?

Người bị rối loạn tuyến giáp chưa kiểm soát: Đậu nành có thể cản trở hấp thu hormone tuyến giáp (levothyroxine) nếu uống cùng lúc.
Trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ dưới 1 tuổi: Không nên dùng sữa đậu nành thay thế sữa mẹ hoặc sữa công thức vì thiếu dinh dưỡng cân đối.
Người dị ứng đậu nành: Có thể gây phát ban, khó thở, thậm chí sốc phản vệ.
Người đang điều trị ung thư nội tiết (như ung thư vú, tuyến tiền liệt): Cần tham vấn bác sĩ trước khi dùng vì isoflavone có thể tương tác với liệu pháp nội tiết.

Lưu ý khi sử dụng để tránh tác dụng phụ

Không uống sữa đậu nành sống – phải đun sôi kỹ để vô hiệu hóa chất ức chế men trypsin (gây đầy bụng, khó tiêu).
Không uống cùng thuốc hoặc thực phẩm giàu sắt, kẽm – vì đậu nành làm giảm hấp thu các khoáng chất này.
Liều lượng hợp lý: 1–2 ly (200–400 ml) mỗi ngày là đủ cho người trưởng thành khỏe mạnh.
Nam giới không cần lo “mất nam tính” – nghiên cứu cho thấy uống sữa đậu nành điều độ không làm thay đổi testosterone hay estrogen ở mức có hại.

Khi nào nên đi khám?

Nếu sau khi uống sữa đậu nành bạn xuất hiện: đầy hơi kéo dài, tiêu chảy, phát ban, khó thở hoặc rối loạn kinh nguyệt bất thường, hãy ngưng sử dụng và đến gặp bác sĩ để đánh giá dị ứng hoặc tương tác nội tiết.

Sữa đậu nành là lựa chọn dinh dưỡng tốt nếu dùng đúng cách và phù hợp với thể trạng. Với người khỏe mạnh, uống 1–2 ly/ngày là an toàn và có lợi. Tuy nhiên, nếu bạn có bệnh lý nền (tuyến giáp, ung thư nội tiết, rối loạn tiêu hóa), nên tham vấn chuyên khoa trước khi đưa vào chế độ ăn thường xuyên.