Tiếng kêu lục khục ở khớp có phải dấu hiệu bệnh cơ xương khớp?

Chào bạn, tôi hiểu nỗi băn khoăn của bạn. Tiếng kêu lục khục ở khớp — còn gọi là crepitus — thường không nguy hiểm nếu không kèm theo đau, sưng hay hạn chế vận động. Tuy nhiên, trong một số trường hợp, đây có thể là dấu hiệu sớm của các vấn đề liên quan đến hệ cơ xương khớp, đặc biệt khi tiếng kêu đi kèm triệu chứng bất thường khác.

Nguyên nhân phổ biến gây tiếng kêu khớp

– Hiện tượng sinh lý bình thường: Khi bạn cử động khớp, bong bóng khí (chủ yếu là nitơ) trong dịch khớp vỡ ra, tạo ra tiếng “rắc” hoặc “lục khục”. Đây là hiện tượng vô hại, thường gặp khi đứng dậy sau khi ngồi lâu.
– Mài mòn sụn khớp: Trong thoái hóa khớp, lớp sụn bảo vệ đầu xương bị mỏng đi, khiến bề mặt xương cọ xát trực tiếp — tạo ra tiếng ken két hoặc lạo xạo khi vận động.
– Viêm gân hoặc dây chằng: Khi gân hoặc dây chằng trượt qua xương bị viêm hoặc căng cứng, có thể phát ra âm thanh khi bạn cử động.
– Rối loạn cân bằng cơ – khớp: Cơ yếu hoặc mất cân đối lực kéo quanh khớp (ví dụ ở khớp gối hoặc vai) khiến khớp di chuyển lệch trục, sinh ra tiếng kêu.
– Tổn thương sụn chêm hoặc dây chằng: Thường gặp sau chấn thương thể thao, đặc biệt ở khớp gối.

Dấu hiệu cảnh báo bạn nên đi khám chuyên khoa cơ xương khớp

– Tiếng kêu khớp kèm theo đau, sưng, nóng đỏ hoặc cứng khớp.
– Khó khăn khi vận động khớp (ví dụ: không duỗi thẳng gối, không quay cổ tay được).
– Triệu chứng kéo dài trên 2 tuần hoặc xuất hiện ngày càng thường xuyên.
– Có tiền sử chấn thương khớp trước đó.
– Cứng khớp buổi sáng kéo dài trên 30 phút, đặc biệt ở các khớp nhỏ như ngón tay — có thể gợi ý viêm khớp dạng thấp.

Hướng dẫn giảm triệu chứng và bảo vệ hệ cơ xương khớp

– Duy trì vận động nhẹ nhàng: Đi bộ, bơi lội, yoga giúp tăng tuần hoàn dịch khớp và củng cố cơ bắp quanh khớp.
– Tăng cường nhóm cơ hỗ trợ khớp: Ví dụ, bài tập tăng lực cơ đùi trước giúp ổn định khớp gối; bài tập vai giúp giảm tiếng kêu ở khớp vai.
– Chườm ấm nếu khớp cảm thấy cứng; chườm lạnh nếu có sưng hoặc đau cấp tính.
– Kiểm soát cân nặng: Mỗi kg dư thừa làm tăng áp lực lên khớp gối gấp 3–4 lần khi đi lại.
– Tránh lặp lại động tác gây tiếng kêu: Nếu bạn nhận thấy tiếng kêu xuất hiện khi thực hiện một động tác cụ thể (ví dụ: ngồi xổm sâu), hãy điều chỉnh tư thế hoặc giảm tần suất.
– Không tự ý dùng thuốc giảm đau kéo dài mà không có chỉ định y khoa — điều này có thể che lấp triệu chứng và làm chậm chẩn đoán.

Trong phòng khám, tôi gặp rất nhiều bệnh nhân lo lắng về tiếng kêu khớp — và phần lớn trong số đó hoàn toàn bình thường. Tuy nhiên, nếu tiếng kêu đi kèm đau, sưng hoặc hạn chế vận động, đó là tín hiệu hệ cơ xương khớp đang gặp vấn đề cần đánh giá chuyên sâu. Đừng đợi đến khi cơn đau trở nên nghiêm trọng mới đi khám. Một đánh giá sớm bằng lâm sàng và hình ảnh học (nếu cần) sẽ giúp bạn can thiệp kịp thời, tránh tổn thương tiến triển âm thầm.