Thuốc bổ sung canxi cho người loãng xương có thực sự cần thiết?
Chào bạn,
Câu hỏi của bạn rất đúng trọng tâm. Với người bị loãng xương, bổ sung canxi là cần thiết, nhưng không phải cứ uống càng nhiều càng tốt, và canxi đơn thuần thường không đủ để cải thiện tình trạng xương. Tôi sẽ giải thích rõ hơn ngay sau đây.
Nguyên nhân khiến người loãng xương cần bổ sung canxi
Loãng xương xảy ra khi mật độ khoáng trong xương giảm, khiến xương trở nên xốp, giòn và dễ gãy. Canxi là thành phần chính cấu tạo nên xương, nhưng cơ thể không tự tổng hợp được canxi – chúng ta phải nhận từ chế độ ăn hoặc thuốc bổ. Ở người lớn tuổi, đặc biệt là phụ nữ sau mãn kinh:
– Khả năng hấp thu canxi ở ruột suy giảm đáng kể.
– Thận bài tiết canxi nhiều hơn do thay đổi nội tiết.
– Thiếu vitamin D (thường đi kèm thiếu nắng) làm giảm hấp thu canxi từ ruột.
– Chế độ ăn hằng ngày thường không đủ 1.000–1.200 mg canxi/ngày theo khuyến nghị.
Vì vậy, việc bổ sung canxi dưới dạng thuốc là một phần quan trọng trong phác đồ điều trị loãng xương, nhưng phải kết hợp đúng cách.
Dấu hiệu cảnh báo bạn đang bổ sung canxi sai cách
Nhiều bệnh nhân có các triệu chứng như:
– Táo bón kéo dài, đầy bụng sau khi uống canxi carbonate.
– Sỏi thận tái phát dù trước đó không có tiền sử.
– Mệt mỏi, buồn nôn – dấu hiệu tăng canxi máu do dùng quá liều.
– Không thấy cải thiện mật độ xương dù đã uống canxi đều đặn 6–12 tháng.
Những biểu hiện này cho thấy việc bổ sung canxi đang thiếu cân bằng – có thể do chọn sai dạng canxi, thiếu vitamin D, hoặc không kết hợp với thuốc điều trị đặc hiệu loãng xương (như bisphosphonate).
Hướng dẫn bổ sung canxi an toàn và hiệu quả cho người loãng xương
Dưới góc nhìn lâm sàng, tôi luôn khuyên bệnh nhân tuân thủ 4 nguyên tắc sau:
– Ưu tiên bổ sung qua chế độ ăn trước: sữa, tôm tép nhỏ ăn cả vỏ, rau lá xanh đậm, đậu nành… Nếu khẩu phần cung cấp đủ ~800–1000 mg/ngày, chỉ cần bổ sung thêm 500–600 mg từ thuốc.
– Chọn dạng canxi phù hợp:
• Canxi citrate: dễ hấp thu, uống được lúc đói, ít gây táo bón – phù hợp người lớn tuổi, người có vấn đề dạ dày.
• Canxi carbonate: rẻ hơn, nhưng cần uống cùng bữa ăn và không dùng cho người giảm acid dạ dày.
– Luôn kết hợp với vitamin D3 (ít nhất 800–1000 IU/ngày): giúp ruột hấp thu canxi hiệu quả. Nhiều nghiên cứu cho thấy thiếu vitamin D làm vô hiệu hóa tác dụng của canxi.
– Không vượt quá 1.200 mg canxi/ngày từ mọi nguồn: dư thừa có thể gây vôi hóa mạch máu, sỏi thận hoặc rối loạn nhịp tim.
Lưu ý: Canxi không phải là thuốc điều trị loãng xương – nó chỉ hỗ trợ nền tảng. Nếu đã có chẩn đoán loãng xương (T-score ≤ -2.5), bạn cần thuốc chuyên biệt theo chỉ định bác sĩ để ngăn mất xương tiếp diễn.
Các sai lầm phổ biến khi dùng thuốc bổ sung canxi
Trong nhiều năm khám loãng xương, tôi thấy không ít bệnh nhân:
– Uống canxi cùng sắt hoặc kháng sinh → làm giảm hấp thu cả hai.
– Uống liều lớn (>500 mg/lần) → cơ thể không hấp thu hết, gây lãng phí và tác dụng phụ.
– Nghĩ rằng “uống canxi là đủ” mà bỏ qua vận động, kiểm tra mật độ xương định kỳ.
– Tự ý ngừng thuốc điều trị loãng xương vì “sợ tác dụng phụ”, chỉ giữ lại canxi – điều này không kiểm soát được nguy cơ gãy xương.
Bổ sung canxi cho người loãng xương là cần thiết, nhưng phải đúng liều, đúng dạng và đúng phối hợp – đặc biệt là với vitamin D và thuốc điều trị chuyên biệt. Đừng xem canxi như “thần dược” tự chữa loãng xương; ngược lại, dùng sai còn gây hại. Tôi khuyên bạn nên đưa mẹ đi khám chuyên khoa cơ xương khớp để được đánh giá toàn diện và xây dựng phác đồ cá thể hóa – vì mỗi người có nhu cầu và nguy cơ khác nhau.
