Thực đơn cho người sau phẫu thuật xương

Chào bạn,
Sau phẫu thuật xương, cơ thể cần nhiều dưỡng chất hơn bình thường để tái tạo mô, liền xương và phục hồi sức lực. Một chế độ ăn giàu đạm, canxi, vitamin D, kẽm và các chất chống oxy hóa sẽ giúp bạn hoặc người thân mau lành vết mổ, giảm nguy cơ biến chứng và rút ngắn thời gian hồi phục. Dưới đây là những nhóm thực phẩm thiết yếu và gợi ý thực đơn cụ thể mà tôi thường tư vấn cho bệnh nhân trong phòng khám.

Những nhóm dinh dưỡng thiết yếu sau mổ xương

– Chất đạm (protein): Là nguyên liệu chính để tái tạo mô cơ, da và xương. Thiếu đạm sẽ làm chậm quá trình liền xương và suy giảm miễn dịch.
– Canxi và vitamin D: Canxi là thành phần cấu tạo xương, còn vitamin D giúp cơ thể hấp thu canxi hiệu quả.
– Vitamin C: Thúc đẩy sản sinh collagen – loại protein quan trọng trong quá trình liền xương và làm lành vết thương.
– Kẽm và đồng: Tham gia vào quá trình tổng hợp protein và tái tạo tế bào xương.
– Chất xơ và nước: Ngăn ngừa táo bón – một vấn đề rất thường gặp sau mổ do ít vận động và dùng thuốc giảm đau.

Dấu hiệu cảnh báo chế độ ăn chưa đủ hoặc không phù hợp

– Vết mổ lâu lành, dễ sưng hoặc rỉ dịch.
– Cảm giác mệt mỏi kéo dài, chán ăn, sụt cân.
– Táo bón nghiêm trọng hoặc đầy bụng sau ăn.
– Đau nhức xương kéo dài dù đã qua giai đoạn đầu sau mổ.

Nếu gặp những dấu hiệu này, bạn nên xem lại khẩu phần ăn hoặc tham vấn chuyên gia dinh dưỡng để điều chỉnh kịp thời.

Gợi ý thực đơn mẫu trong 1 tuần cho người sau mổ xương

Ngày 1–3 (giai đoạn đầu, tiêu hóa còn yếu):
– Sáng: Cháo gà xé nhỏ + nước cam ép tươi.
– Trưa: Súp bí đỏ nấu thịt nạc băm + sữa ít béo.
– Tối: Cháo cá hồi + rau mồng tơi luộc mềm.

Ngày 4–7 (bắt đầu hồi phục):
– Sáng: Trứng hấp + bánh mì lạt + sữa đậu nành.
– Trưa: Cơm nát + canh xương hầm rau củ (cà rốt, khoai tây) + thịt bò xào nấm.
– Tối: Cá hấp + rau cải ngọt luộc + sữa chua không đường.

Tuần 2 trở đi (tăng cường dinh dưỡng):
– Thêm các món như: đậu hũ sốt cà, tôm hấp, ức gà nướng, sữa giàu canxi, các loại hạt (hạnh nhân, óc chó) và trái cây giàu vitamin C (ổi, cam, kiwi).

Lưu ý quan trọng khi xây dựng thực đơn sau mổ xương

– Ưu tiên thức ăn mềm, dễ tiêu, chia nhỏ thành 5–6 bữa/ngày nếu người bệnh ăn kém.
– Hạn chế thực phẩm gây viêm hoặc làm chậm liền xương: đồ chiên rán, đường tinh luyện, rượu bia, caffeine.
– Không kiêng khem quá mức: Nhiều người lầm tưởng “kiêng thịt gà, rau muống” sẽ tránh sẹo lồi, nhưng điều này chưa có cơ sở khoa học và dễ dẫn đến thiếu đạm.
– Kết hợp vận động nhẹ: Khi bác sĩ cho phép, hãy tập các động tác nhẹ nhàng để kích thích tuần hoàn và hấp thu dinh dưỡng tốt hơn.

Phục hồi sau mổ xương không chỉ phụ thuộc vào kỹ thuật phẫu thuật mà còn liên quan mật thiết đến dinh dưỡng. Một thực đơn cân bằng, giàu đạm – canxi – vitamin sẽ giúp xương liền nhanh, vết mổ khô sạch và sức khỏe tổng thể được cải thiện rõ rệt. Nếu người bệnh ăn uống kém kéo dài hoặc có bệnh lý nền (đái tháo đường, suy thận…), bạn nên tham vấn chuyên gia dinh dưỡng để có phác đồ cá thể hóa phù hợp.