Thoát vị đĩa đệm nặng có teo cơ chân có điều trị được bằng sóng cao tần không?

Chào bạn, cảm ơn bạn đã chia sẻ tình trạng rất cụ thể. Tôi hiểu nỗi lo khi vừa đau đớn kéo dài, vừa thấy cơ chân teo dần — đó là dấu hiệu tổn thương thần kinh đáng kể. Về câu hỏi của bạn: trong trường hợp thoát vị đĩa đệm nặng đã gây teo cơ, phương pháp sóng cao tần (radiofrequency ablation – RFA) thường không còn là lựa chọn điều trị chính, và tôi sẽ giải thích rõ hơn ngay sau đây.

Nguyên nhân và mức độ tổn thương trong thoát vị đĩa đệm nặng

Khi bạn cảm nhận cơn đau lan từ thắt lưng xuống mông, đùi, cẳng chân — đó là biểu hiện của chèn ép rễ thần kinh tọa, thường do nhân nhầy đĩa đệm thoát ra ngoài, chèn vào rễ thần kinh tương ứng. Nếu tình trạng này kéo dài mà không được xử lý, có thể dẫn đến:

– Teo cơ: do thần kinh vận động bị tổn thương, không còn đủ tín hiệu để duy trì khối cơ.

– Yếu cơ hoặc mất khả năng vận động: ví dụ không nhấc được gót chân, ngón chân rũ xuống.

– Rối loạn cảm giác hoặc tiểu tiện: trong trường hợp chèn ép nặng ở vùng đuôi ngựa (cauda equina) — đây là cấp cứu ngoại khoa.

Trong lâm sàng, teo cơ là dấu hiệu “mất chức năng thần kinh”, và lúc này, mục tiêu điều trị không còn chỉ là giảm đau mà là giải phóng chèn ép càng sớm càng tốt để cứu vãn chức năng còn lại.

Sóng cao tần (RFA) có phù hợp với trường hợp của bạn không?

Phương pháp sóng cao tần chủ yếu dùng để điều trị đau mạn tính do thoái hóa khớp, viêm khớp cột sống, hoặc đau thần kinh tọa nhẹ – trung bình không kèm tổn thương thần kinh rõ rệt. Cơ chế của nó là làm nóng và vô hiệu hóa tạm thời các nhánh thần kinh dẫn truyền cảm giác đau — chứ không giải phóng chèn ép cơ học lên rễ thần kinh.

Do đó:

– Nếu bạn đã có teo cơ, nghĩa là rễ thần kinh bị tổn thương thực thể, sóng cao tần không thể phục hồi chức năng cơ và cũng không giải quyết được nguyên nhân gốc (khối thoát vị đang chèn ép).

– Trong những trường hợp như vậy, phẫu thuật giải ép thần kinh (như vi phẫu lấy nhân đệm, hoặc cố định cột sống nếu cần) thường là lựa chọn ưu tiên.

Sóng cao tần tại phòng khám tư vs. bệnh viện lớn (như Việt Đức): khác biệt thế nào?

Về nguyên lý, kỹ thuật sóng cao tần là giống nhau: dùng kim chuyên dụng đưa đầu dò đến gần rễ thần kinh hoặc khớp, sau đó truyền sóng radio để tạo nhiệt (~80–90°C) nhằm “tắt” tín hiệu đau.

Tuy nhiên, sự khác biệt nằm ở:

– Chẩn đoán ban đầu: Bệnh viện lớn như Việt Đức có hệ thống chẩn đoán hình ảnh (MRI, CT) chính xác, giúp xác định rõ vị trí chèn ép, mức độ tổn thương thần kinh — từ đó loại trừ những trường hợp không nên dùng RFA (như teo cơ, yếu cơ).

– Kinh nghiệm chuyên môn: Bác sĩ can thiệp tại bệnh viện lớn thường có đào tạo chuyên sâu về cột sống và thần kinh, giảm rủi ro biến chứng (như tổn thương dây thần kinh, nhiễm trùng).

– Cơ sở vật chất: Hệ thống định vị hình ảnh (X-quang tăng sáng, CT guidance) tại bệnh viện giúp kim được đưa chính xác đến vị trí mục tiêu — điều mà nhiều phòng khám tư chưa đủ điều kiện thực hiện.

Vì vậy, không phải cứ “làm sóng cao tần” là hiệu quả — quan trọng hơn là bạn có đúng chỉ định hay không. Với teo cơ, ngay cả ở bệnh viện hàng đầu, bác sĩ cũng sẽ không khuyến cáo RFA mà chuyển sang đánh giá phẫu thuật.

Hướng xử trí phù hợp cho trường hợp của bạn

Dựa trên mô tả của bạn, tôi khuyên:

– Không nên trì hoãn việc khám chuyên khoa cột sống tại bệnh viện có uy tín (như Việt Đức, Chợ Rẫy, 108…).

– Chụp MRI cột sống thắt lưng khẩn trương để đánh giá mức độ chèn ép, vị trí thoát vị, và tổn thương thần kinh kèm theo.

– Nếu teo cơ mới xuất hiện trong vài tuần, khả năng phục hồi sau giải ép vẫn còn — nhưng càng để lâu, nguy cơ teo vĩnh viễn càng cao.

– Tạm ngưng các phương pháp “giảm đau đơn thuần” (như châm cứu, xoa bóp mạnh, hoặc RFA) nếu chưa loại trừ tổn thương thần kinh.

Thoát vị đĩa đệm gây teo cơ chân là dấu hiệu tổn thương thần kinh nghiêm trọng, không còn phù hợp với điều trị bằng sóng cao tần — vì phương pháp này chỉ làm giảm cảm giác đau, không giải phóng chèn ép. Việc bạn cần làm ngay là được đánh giá toàn diện bởi chuyên gia cột sống để quyết định có cần can thiệp phẫu thuật hay không. Trong nhiều trường hợp tôi từng gặp, giải ép sớm giúp bệnh nhân phục hồi đáng kể chức năng vận động, nhưng nếu chần chừ, teo cơ có thể trở thành vĩnh viễn. Hãy ưu tiên sức khỏe thần kinh hơn là tìm cách “giảm đau tạm thời”.