Tê bì bàn tay là dấu hiệu của bệnh gì?
Chào bạn, cảm giác tê bì bàn tay tuy phổ biến nhưng không nên xem nhẹ. Trong nhiều trường hợp, đây có thể chỉ là phản ứng tạm thời do tư thế sinh hoạt — nhưng cũng có thể là biểu hiện sớm của các bệnh lý thần kinh, xương khớp hoặc chuyển hóa như hội chứng ống cổ tay, thoái hóa đốt sống cổ, hay thậm chí là biến chứng của tiểu đường.
Nguyên nhân gây tê bì bàn tay
Tê bì bàn tay có thể xuất phát từ nhiều nguồn khác nhau, chia thành hai nhóm chính:
– Nguyên nhân sinh lý (không bệnh lý):
- Tư thế sai lặp lại: ngủ gối tay, ngồi làm việc với cổ tay gập lâu, hoặc mang vác nặng liên tục.
- Thiếu hụt vi chất: đặc biệt là vitamin B12, magie, kali – những dưỡng chất thiết yếu cho dẫn truyền thần kinh.
- Lão hóa tự nhiên: theo tuổi tác, dây thần kinh và mạch máu trở nên kém đàn hồi, dễ bị kích thích hoặc chèn ép.
– Nguyên nhân bệnh lý:
- Hội chứng ống cổ tay: dây thần kinh giữa bị chèn ép tại cổ tay, gây tê ngón cái, trỏ và giữa – thường nặng hơn về đêm.
- Thoái hóa hoặc thoát vị đĩa đệm cột sống cổ: chèn ép rễ thần kinh cổ, khiến tê lan từ cổ xuống vai, cánh tay và bàn tay.
- Biến chứng thần kinh ngoại biên do tiểu đường: tổn thương thần kinh mạn tính do tăng đường huyết kéo dài.
- Các bệnh tự miễn hoặc viêm khớp: như lupus, viêm khớp dạng thấp – có thể gây viêm dây thần kinh hoặc chèn ép gián tiếp.
- Rối loạn tuần hoàn: xơ vữa động mạch, thiếu máu não thoáng qua – tuy hiếm hơn nhưng cần loại trừ nếu kèm chóng mặt, nói khó.
Dấu hiệu cảnh báo cần đi khám ngay
Bạn nên chủ động thăm khám chuyên khoa thần kinh hoặc cơ xương khớp nếu tê bì đi kèm bất kỳ dấu hiệu sau:
– Tê kéo dài trên 1–2 tuần mà không cải thiện dù đã nghỉ ngơi.
– Cảm giác tê lan rộng ra cẳng tay, cánh tay hoặc sang tay bên kia.
– Yếu cơ rõ rệt: khó cầm nắm, đánh rơi đồ vật, viết chữ run.
– Xuất hiện thêm triệu chứng toàn thân: đau đầu dữ dội, chóng mặt, mất thăng bằng, nói lắp hoặc rối loạn tiểu tiện.
– Tê bì xảy ra đột ngột sau chấn thương vùng cổ hoặc vai.
Tôi từng gặp nhiều bệnh nhân chủ quan vì “chỉ tê tay”, đến khi teo cơ hoặc mất cảm giác mới đi khám – lúc đó tổn thương thần kinh đã trở nên mạn tính và khó hồi phục hoàn toàn.
Hướng dẫn giảm tê bì và phòng ngừa tái phát
Nếu nguyên nhân chưa rõ ràng hoặc chỉ mang tính cơ học, bạn có thể áp dụng các biện pháp sau:
– Điều chỉnh tư thế làm việc và ngủ: giữ cổ tay thẳng khi gõ phím, tránh gập cổ tay quá mức; không gối tay khi ngủ.
– Vận động nhẹ nhàng: tập các bài duỗi cổ tay, xoay vai, kéo giãn cơ cổ – giúp giải phóng chèn ép thần kinh.
– Chườm ấm hoặc ngâm tay trong nước ấm: thúc đẩy tuần hoàn máu, giảm co cứng cơ.
– Bổ sung dinh dưỡng đầy đủ: tăng cường thực phẩm giàu vitamin B (trứng, cá, gan), magie (hạt, rau lá xanh), kali (chuối, cam).
– Kiểm soát bệnh nền: nếu bạn bị tiểu đường, tăng huyết áp hay rối loạn mỡ máu, hãy tuân thủ điều trị để hạn chế biến chứng thần kinh.
Lưu ý: không tự ý dùng thuốc giảm đau hay thuốc giãn cơ kéo dài mà không có chỉ định – điều này có thể che lấp triệu chứng và làm chậm chẩn đoán.
Tê bì bàn tay không phải lúc nào cũng vô hại. Trong nhiều trường hợp, đây là “tiếng chuông” cảnh báo sớm từ hệ thần kinh hoặc cột sống cổ. Nếu triệu chứng tái diễn, ảnh hưởng sinh hoạt hoặc đi kèm yếu cơ, bạn nên đi khám sớm để được đánh giá bằng các công cụ như điện cơ đồ (EMG) hoặc MRI cột sống cổ. Phát hiện kịp thời sẽ giúp ngăn ngừa tổn thương vĩnh viễn và cải thiện chất lượng cuộc sống đáng kể.
