Đau lưng có phải do xương sống bị tổn thương không?

Chào bạn,
Đau lưng có thể là biểu hiện của tổn thương xương sống, đặc biệt khi cơn đau kéo dài, lan rộng hoặc đi kèm tê bì, yếu chi. Tuy nhiên, cũng không ít trường hợp chỉ do căng cơ, sai tư thế hoặc mệt mỏi tích lũy. Để đánh giá chính xác, chúng ta cần xem xét nguyên nhân, tính chất cơn đau và các dấu hiệu kèm theo.

Nguyên nhân đau lưng liên quan đến xương sống

Trong lâm sàng, tôi thường gặp những nguyên nhân sau khiến xương sống trở thành “thủ phạm” gây đau lưng:

– Thoái hóa cột sống: Quá trình lão hóa tự nhiên làm đĩa đệm mất nước, gai xương mọc ra, gây chèn ép thần kinh và đau âm ỉ vùng thắt lưng hoặc cổ.
– Thoát vị đĩa đệm: Nhân nhầy trong đĩa đệm trồi ra ngoài, chèn ép rễ thần kinh — thường gây đau lan xuống chân (nếu ở thắt lưng) hoặc tay (nếu ở cổ).
– Loãng xương: Xương sống trở nên xốp và dễ gãy, đặc biệt ở người lớn tuổi — có thể dẫn đến gù lưng hoặc đau đột ngột sau chấn thương nhẹ.
– Viêm cột sống dính khớp: Một bệnh tự miễn chủ yếu ảnh hưởng nam giới trẻ, gây cứng và đau lưng buổi sáng kéo dài.
– Chấn thương hoặc tư thế sai lặp đi lặp lại: Ngồi gù, bê vác sai kỹ thuật làm lệch trục cột sống, gây áp lực bất thường lên đĩa đệm và khớp liên đốt.

Dấu hiệu cảnh báo bạn nên đi khám ngay

Không phải cơn đau lưng nào cũng nguy hiểm, nhưng bạn cần lưu ý nếu xuất hiện các triệu chứng sau:

– Đau lan từ lưng xuống mông, đùi, cẳng chân hoặc tay.
– Tê bì, yếu cơ, mất thăng bằng hoặc khó kiểm soát tiểu tiện.
– Cứng lưng vào buổi sáng kéo dài hơn 30 phút.
– Đau tăng khi ho, hắt hơi hoặc thay đổi tư thế đột ngột.
– Đau không thuyên giảm sau 2 tuần nghỉ ngơi, hoặc tái phát nhiều lần trong năm.

Đây có thể là dấu hiệu của chèn ép thần kinh, tổn thương tủy sống hoặc bệnh lý viêm — cần chẩn đoán sớm bằng hình ảnh (X-quang, MRI) để tránh biến chứng.

Cách giảm đau và bảo vệ xương sống hiệu quả

Bạn hoàn toàn có thể chủ động phòng ngừa và hỗ trợ điều trị bằng những thay đổi nhỏ trong sinh hoạt:

– Duy trì tư thế đúng: Khi ngồi, đứng hay bê vác — luôn giữ lưng thẳng, gập gối thay vì cúi lưng.
– Tập luyện đều đặn: Các bài như bơi lội, yoga, đi bộ giúp tăng cường cơ lưng và bụng — “áo giáp tự nhiên” bảo vệ cột sống.
– Kiểm soát cân nặng: Mỗi kg thừa đều gia tăng áp lực lên đĩa đệm thắt lưng.
– Chườm ấm hoặc lạnh: Chườm ấm giúp giãn cơ, chườm lạnh giảm viêm cấp — tùy theo giai đoạn đau.
– Không tự ý dùng thuốc giảm đau kéo dài: Thuốc chỉ nên dùng ngắn hạn theo chỉ định, vì lạm dụng có thể che lấp triệu chứng và làm chậm chẩn đoán.

Đau lưng không đơn thuần là “mỏi cơ” như nhiều người nghĩ — xương sống rất dễ tổn thương âm thầm nếu bạn chủ quan. Trong phòng khám, tôi từng gặp bệnh nhân trẻ chỉ vì ngồi làm việc sai tư thế suốt nhiều năm, đến khi chụp MRI mới phát hiện thoát vị đĩa đệm L4-L5 đã chèn ép rễ thần kinh.

Nếu cơn đau của bạn kéo dài, lan rộng hoặc ảnh hưởng đến sinh hoạt, đừng chần chừ — hãy đi khám chuyên khoa cơ xương khớp hoặc thần kinh cột sống. Chẩn đoán sớm không chỉ giúp bạn giảm đau hiệu quả, mà còn ngăn ngừa những tổn thương vĩnh viễn.