Đau cơ là dấu hiệu của bệnh gì hay chỉ do vận động quá sức?

Chào bạn,

Đau cơ là tình trạng rất phổ biến và phần lớn trường hợp lành tính, thường xảy ra sau vận động mạnh, tư thế sai hoặc căng thẳng kéo dài. Tuy nhiên, trong một số trường hợp, đau cơ cũng có thể là biểu hiện của rối loạn chuyển hóa, nhiễm trùng, bệnh tự miễn hoặc tác dụng phụ của thuốc. Tôi sẽ giúp bạn phân biệt rõ nguyên nhân để biết khi nào cần đi khám.

Nguyên nhân phổ biến gây đau cơ

– Vận động quá mức hoặc chấn thương nhẹ: Đây là lý do thường gặp nhất. Khi bạn tập luyện cường độ cao hoặc thực hiện động tác lặp lại, các sợi cơ bị vi tổn thương, dẫn đến đau nhức sau 24–72 giờ (gọi là đau cơ chậm khởi phát – DOMS).
– Căng cơ hoặc co thắt cơ: Do ngồi lâu, ngủ sai tư thế hoặc mang vác nặng, khiến cơ bị kéo giãn hoặc co cứng đột ngột.
– Thiếu hụt điện giải hoặc mất nước: Thiếu kali, canxi, magie có thể làm cơ dễ bị chuột rút và đau nhức.
– Nhiễm virus: Cúm, sốt xuất huyết hay các bệnh do virus khác thường đi kèm triệu chứng đau cơ toàn thân.
– Tác dụng phụ của thuốc: Một số thuốc như statin (hạ mỡ máu), thuốc hạ áp hay corticosteroid có thể gây đau cơ như phản ứng phụ.
– Bệnh lý hệ thống: Viêm cơ tự miễn (như polymyositis), lupus ban đỏ hệ thống, suy giáp hoặc rối loạn chuyển hóa cơ (ví dụ: thiếu enzyme glycogen).

Dấu hiệu cảnh báo bạn nên đi khám ngay

– Đau cơ lan tỏa, kéo dài trên 1–2 tuần mà không rõ nguyên nhân.
– Kèm theo sốt, mệt mỏi bất thường, sụt cân không chủ ý.
– Yếu cơ rõ rệt, khó nâng tay, đứng dậy hoặc leo cầu thang.
– Nước tiểu sẫm màu (có thể là dấu hiệu tiêu cơ vân – rhabdomyolysis, một cấp cứu y khoa).
– Đau cơ xuất hiện sau khi bắt đầu dùng thuốc mới, đặc biệt là nhóm statin.

Cách giảm đau cơ tại nhà và phòng ngừa tái phát

– Nghỉ ngơi hợp lý: Tránh tiếp tục vận động mạnh khi cơ đang đau.
– Chườm ấm hoặc lạnh: Chườm lạnh trong 48 giờ đầu nếu có sưng; chườm ấm sau đó để thư giãn cơ.
– Massage nhẹ nhàng và kéo giãn cơ: Giúp tăng lưu thông máu và giảm co cứng.
– Bổ sung đủ nước và điện giải: Đặc biệt sau khi tập luyện hoặc ra nhiều mồ hôi.
– Duy trì vận động đều đặn: Tập thể dục vừa sức giúp cơ dẻo dai, giảm nguy cơ đau cơ do “sốc” vận động.
– Không tự ý dùng thuốc giảm đau kéo dài: Paracetamol có thể dùng ngắn ngày, nhưng tránh lạm dụng NSAID (như ibuprofen) nếu không có chỉ định.

Khi nào đau cơ không còn là chuyện nhỏ?

Trong phòng khám, tôi từng gặp nhiều bệnh nhân chủ quan với cơn đau cơ âm ỉ kéo dài, đến khi yếu cơ rõ rệt mới đi khám — lúc đó đã có tổn thương cơ đáng kể. Đau cơ đơn thuần thường tự hết trong vài ngày, nhưng nếu đi kèm các dấu hiệu hệ thống (sốt, yếu cơ, nước tiểu đổi màu…), bạn cần được đánh giá chuyên sâu qua xét nghiệm men cơ (CK), chức năng tuyến giáp, hoặc thậm chí sinh thiết cơ.

Đau cơ đa phần là phản ứng sinh lý bình thường của cơ thể, nhưng không nên xem nhẹ nếu triệu chứng dai dẳng hoặc bất thường. Hãy lắng nghe cơ thể: nếu nghỉ ngơi 3–5 ngày mà không cải thiện, hoặc có thêm biểu hiện lạ, bạn nên đến cơ sở y tế để được chẩn đoán chính xác — vì điều trị sớm luôn hiệu quả và an toàn hơn rất nhiều.