Bệnh tic có chữa khỏi được không?

Chào bạn, tôi hiểu nỗi lo lắng của bạn khi thấy con có những biểu hiện bất thường như vậy. Bệnh tic – hay còn gọi là hội chứng tic – không phải là bệnh nan y và hoàn toàn có thể kiểm soát, thậm chí thuyên giảm rõ rệt hoặc biến mất theo thời gian, đặc biệt ở trẻ em. Tuy nhiên, mức độ hồi phục phụ thuộc vào loại tic, nguyên nhân, độ tuổi khởi phát và cách can thiệp phù hợp.

Bệnh tic là gì và nguyên nhân do đâu?

Bệnh tic là tình trạng xuất hiện những cử động hoặc âm thanh lặp đi lặp lại, đột ngột, không có mục đích, mà người bệnh khó kiểm soát dù có ý thức. Tic có thể đơn giản (nháy mắt, nhún vai, hắng giọng) hoặc phức tạp (lặp lại từ ngữ, cử chỉ có ý nghĩa).

Nguyên nhân chính xác vẫn chưa được làm rõ, nhưng các yếu tố sau được xác định có liên quan: – Rối loạn chức năng hệ thần kinh trung ương, đặc biệt là vùng não điều khiển vận động (hạch nền và vỏ não trước trán).

– Yếu tố di truyền: Gia đình có người mắc tic hoặc rối loạn liên quan (ADHD, OCD) làm tăng nguy cơ.

– Yếu tố môi trường: Căng thẳng, mệt mỏi, thiếu ngủ, hoặc nhiễm trùng (như hội chứng PANDAS ở trẻ).

– Lạm dụng thiết bị điện tử (điện thoại, máy tính) không phải nguyên nhân trực tiếp, nhưng có thể làm gia tăng tần suất tic do kích thích thần kinh quá mức và rối loạn giấc ngủ.

Dấu hiệu nhận biết bệnh tic ở trẻ em và người lớn

Ở trẻ em, tic thường khởi phát từ 4–8 tuổi, với các biểu hiện: – Nháy mắt, nhăn mặt, chun mũi, nhún vai.

– Hắng giọng, khịt mũi, lặp lại âm thanh đơn giản.

– Trẻ có thể cố kìm nén tic trong một thời gian ngắn, nhưng sau đó bùng phát mạnh hơn.

Ở người lớn, tic thường ít gặp hơn và thường là di chứng từ thời thơ ấu chưa thuyên giảm, hoặc khởi phát do: – Sang chấn tâm lý nặng.

– Tổn thương não (chấn thương, đột quỵ).

– Tác dụng phụ của thuốc hướng thần.

Triệu chứng ở người lớn có thể phức tạp hơn: chửi thề (coprolalia – rất hiếm), lặp lại lời người khác (echolalia), hoặc cử động mang tính ý nghĩa (ví dụ: chạm vào đồ vật nhiều lần).

Bệnh tic có chữa được không?

Câu trả lời là: Có thể kiểm soát tốt, và nhiều trường hợp tự khỏi – đặc biệt ở trẻ em.

– Khoảng 50–80% trẻ bị tic sẽ giảm rõ rệt hoặc hết hẳn trước tuổi trưởng thành.

– Với người lớn, tic thường dai dẳng hơn, nhưng vẫn có thể cải thiện đáng kể nhờ điều trị đúng cách.

Tuy nhiên, “chữa khỏi” ở đây không có nghĩa là xóa bỏ hoàn toàn mà là giảm tần suất, mức độ và ảnh hưởng của tic đến chất lượng sống.

Khi nào nên đi khám? – Dấu hiệu cảnh báo cần can thiệp

Bạn nên đưa con (hoặc bản thân) đi khám chuyên khoa thần kinh hoặc tâm thần nếu: – Tic kéo dài trên 1 năm (đáp ứng tiêu chuẩn chẩn đoán hội chứng Tourette nếu kèm cả tic vận động và âm thanh).

– Tic gây cản trở học tập, giao tiếp hoặc sinh hoạt hàng ngày.

– Xuất hiện tổn thương do tic (ví dụ: đau mắt do chớp liên tục, đau cơ do co thắt).

– Kèm theo rối loạn khác: tăng động (ADHD), ám ảnh cưỡng chế (OCD), lo âu, trầm cảm.

Cách điều trị và hỗ trợ hiệu quả

Hiện nay, không có thuốc đặc trị “cắt” tic ngay lập tức, nhưng có nhiều phương pháp giúp kiểm soát tốt:

– Liệu pháp hành vi (CBIT – Comprehensive Behavioral Intervention for Tics): Dạy trẻ nhận biết cảm giác báo trước tic và thay thế bằng hành vi khác ít gây chú ý hơn. Đây là phương pháp ưu tiên hàng đầu, đặc biệt với tic nhẹ đến trung bình.

– Thuốc điều trị: Chỉ dùng khi tic nặng, ảnh hưởng nghiêm trọng. Một số thuốc như clonidine, risperidone có thể giúp giảm triệu chứng, nhưng cần theo dõi tác dụng phụ.

– Điều chỉnh lối sống: Giảm căng thẳng, đảm bảo ngủ đủ, hạn chế caffeine và thời gian màn hình.

– Hỗ trợ tâm lý: Cho cả trẻ và phụ huynh để giảm kỳ thị, lo âu và tạo môi trường chấp nhận, không phán xét.

Với tic nháy mắt đơn thuần, thường là lành tính và có thể tự giảm nếu bạn tránh nhắc nhở, la mắng trẻ – vì điều này vô tình làm tăng áp lực và khiến tic nặng hơn.

Trong nhiều năm khám và theo dõi trẻ có tic, tôi thấy rằng sự bình tĩnh và thấu hiểu của cha mẹ quan trọng hơn bất kỳ loại thuốc nào. Đa số các trường hợp tic ở trẻ là tạm thời và không để lại di chứng. Tuy nhiên, nếu tic kéo dài, ảnh hưởng đến sinh hoạt hoặc kèm theo các rối loạn tâm lý khác, bạn nên tìm đến chuyên gia sớm để được đánh giá toàn diện.

**Bệnh tic không nguy hiểm đến tính mạng, nhưng có thể ảnh hưởng sâu sắc đến tâm lý và xã hội – vì vậy, can thiệp đúng lúc, đúng cách là chìa khóa giúp trẻ (và cả người lớn) sống hòa nhập và tự tin hơn.**mấy ngày nay. Hôm nay, tôi thấy cổ cháu sưng to bất thường, lại còn có lớp màng trắng trong họng… Tôi rất lo, không biết có phải con bị bạch hầu không – căn bệnh nghe nói rất nguy hiểm, đặc biệt với trẻ nhỏ?”