Đột quỵ não hay còn gọi là tai biến mạch máu não, là tình trạng nguồn máu cung cấp cho não tắc nghẽn hoặc suy giảm đột ngột. Lúc đó não thiếu oxy, dinh dưỡng và các tế bào não bắt đầu chết trong hai, ba phút. Nếu không được phát hiện và cấp cứu kịp thời, bệnh nhân đột quỵ đối mặt với nguy cơ tử vong cao.
Menu xem nhanh:
1. Các triệu chứng cảnh báo bệnh bạn cần biết
Bệnh tai biến mạch não thường được cảnh báo sớm với 7 triệu chứng đặc trưng dưới đây:
– Tê bì tay chân, yếu cơ, thường xảy ra ở một bên cơ thể.
– Thay đổi thị lực, nhìn mờ ở một hoặc cả 2 mắt.
– Xuất hiện cảm giác khó nuốt, mắc nghẹn.
– Đau đầu, đầu luôn trong trạng thái nặng nề không rõ nguyên nhân.
– Chóng mặt, xây xẩm mặt mày, mất thăng bằng.
– Đi lại khó khăn, khó cử động, cầm nắm.
– Xuất hiện hiện tượng nói ngọng, nói không tròn chữ, khó nói.
– Bị rối loạn trí nhớ, nhớ nhớ quên quên những việc mới xảy ra.
Các triệu chứng cảnh báo đột quỵ thường không kéo dài quá lâu. Vì thế ngay khi phát hiện bất kì một triệu chứng bất thường nào, người bệnh cũng cần báo với người thân để đến cơ sở y tế nhanh nhất. Việc điều trị và hồi phục phụ thuộc nhiều vào thời gian cấp cứu, do đó cả người bệnh và những người xung quanh cần ưu tiên việc cấp cứu lên hàng đầu.
Tai biến mạch não là căn bệnh vô cùng nguy hiểm, ai cũng cần trang bị kiến thức để phòng tránh
2. Tìm hiểu nguyên nhân và yếu tố nguy cơ gây ra đột quỵ não
Đột quỵ xảy ra do 2 nguyên nhân chính đó là:
– Do thiếu máu não cục bộ hay còn gọi là tắc nghẽn động mạch.
– Do xuất huyết não, còn được hiểu là mạch máu bị vỡ.
Bên cạnh đó, một số yếu tố làm tăng nguy cơ đột quỵ là:
2.1. Các bệnh lý là yếu tố nguy cơ gây đột quỵ
– Nhóm bệnh tim mạch
Người mắc các bệnh bao gồm hở van tim, nhịp tim rối loạn, rung tâm nhĩ, suy tim dễ bị tai biến hơn.
– Người huyết áp tăng thất thường
– Người mắc bệnh tiểu đường, rối loạn lipid máu
– Người có tiền sử cá nhân hoặc người thân từng bị tai biến, thiếu máu não thoáng qua hoặc mắc bệnh tim.
– Sử dụng thuốc tránh thai không hợp lý hay các liệu pháp điều chỉnh hormone, thay đổi nội tiết cũng làm tăng nguy cơ tai biến.
– Về tuổi tác, những người từ độ tuổi 55 trở lên có nguy cơ mắc bệnh cao hơn.
Nhịp tim nhanh, chậm bất thường cũng khiến nguy cơ tai biến tăng cao
2.2. Lối sống thiếu lành mạnh gây đột quỵ
– Lạm dụng chất kích thích, uống rượu bia liên tục với lượng lớn.
– Người hút thuốc lá chủ động và hít phải khói thuốc đều có nguy cơ cao bị tai biến. Khói thuốc lá khiến mỡ tích tụ trong động mạch, tăng nguy cơ máu đông.
– Người thừa cân, béo phì, không vận động, tập thể dục.
– Chế độ ăn uống không lành mạnh: ít chất xơ; các món ăn chế biến nhiều dầu mỡ, đường, muối; ăn quá nhiều thịt đỏ; ăn nhiều đồ ăn nhanh; không cân bằng các nhóm chất; …
– Thức khuya, thiếu ngủ trong thời gian dài.
– Làm việc liên tục, không để cho cơ thể nghỉ ngơi, nạp năng lượng.
– Bị căng thẳng, áp lực kéo dài.
Đồ ăn chiên rán nhiều dầu mỡ có thể ngon nhưng là yếu tố nguy cơ của nhiều bệnh trong đó có tai biến
3. Cảnh báo biến chứng nguy hiểm do tai biến mạch não gây ra
Mức độ tổn thương và di chứng để lại cho người bệnh còn phụ thuộc rất nhiều vào việc có được đi cấp cứu kịp thời hay không và tình trạng bệnh của mỗi người. Tai biến có thể khiến sức khỏe suy yếu và để lại nhiều di chứng cho các hệ cơ quan khác nhau, cụ thể là:
3.1. Với hệ hô hấp
Các tổn thương não khiến việc ăn uống của người bệnh gặp nhiều hạn chế. Thời gian đầu, người bệnh không thể tự ăn uống mà cần sự hỗ trợ của người bệnh. Tuy nhiên triệu chứng này có thể cải thiện theo thời gian. Tuy nhiên, ở một số trường hợp, các tổn thương não xảy ra tại trung tâm điều khiển các hoạt động hô hấp của cơ thể. Vì thế có thể gây ra tình trạng ngừng hô hấp, thậm chí dẫn đến tử vong.
3.2. Với hệ tuần hoàn
Hệ tuần hoàn bị ảnh hưởng do thói quen sinh hoạt, ăn uống không lành mạnh như hút thuốc lá, lạm dụng bia rượu hoặc do sự ảnh hưởng của chứng tăng huyết áp, đái tháo đường. Do đó, để cải thiện các biến chứng này, người bệnh cần thay đổi lối sống, cân bằng chế độ dinh dưỡng và tăng cường vận động.
3.3. Với hệ cơ
Người bệnh sau đột quỵ có thể hạn chế vận động ở một số bộ phận, đi lại khó khăn hoặc thậm chí bị liệt. Bệnh nhân cần tích cực tập các bài phục hồi chức năng để cải thiện khả năng vận động. Nên tìm các cơ sở uy tín để được hướng dẫn tập đúng cách, đem lại kết quả tốt.
3.4. Với hệ tiêu hóa
Một số loại thuốc điều trị đột quỵ có thể gây táo bón. Ngoài ra bệnh cũng có thể gây tổn thương cho vùng não kiểm soát hoạt động tiêu hóa của ruột nên gây ra một số hạn chế hoặc mất chức năng ruột.
3.5. Với hệ tiết niệu
Tai biến cũng ảnh hưởng đến tiết niệu đặc biệt là bàng quang. Vì thế nhiều bệnh nhân gặp phải tình trạng đi tiểu nhiều, tiểu tiện không tự chủ, dầm dề. Một số trường hợp chỉ cần ho hay cười cũng khiến người bệnh tiểu tiện.
3.6. Với hệ sinh sản
Bệnh đột quỵ không trực tiếp làm ảnh hưởng đến cơ quan sinh sản nhưng một số loại thuốc điều trị có thể làm giảm ham muốn tình dục, ảnh hưởng đến chu kỳ kinh nguyệt.
3.7. Với hệ thần kinh
Di chứng mà tai biến gây ra cho hệ thần kinh được xem là cực kì nghiêm trọng. Người bệnh có thể mất cảm giác, không cảm nhận được nóng, lạnh, đau. Có trường hợp tổn thương dây thần kinh vùng mắt. Nguy hiểm hơn bệnh còn gây ra một số biến chứng nguy hiểm như: mất trí nhớ, sa sút trí tuệ, thay đổi hành vi, tính cách, …
Nếu bệnh tổn thương lên các dây thần kinh vận động, người bệnh có thể bị liệt nửa người hoặc toàn thân. Di chứng này rất nặng nề, khiến người bệnh trở thành gánh nặng cho gia đình và xã hội.
Bệnh tai biến mạch máu não là bệnh lý cấp tính nguy hiểm, đe dọa trực tiếp đến tính mạng nếu không được cấp cứu kịp thời. Nếu may mắn qua khỏi thì di chứng để lại cho sức khỏe cũng rất nhiều, ảnh hưởng lớn đến bản thân, gia đình. Do đó, việc phát hiện sớm và can thiệp khi những triệu chứng đầu tiên xuất hiện là vô cùng quan trọng. Bên cạnh đó, cần kiểm tra sức khỏe não bộ thường xuyên để ngăn ngừa bệnh tiến triển âm thầm.
