Hen phế quản là một căn bệnh liên quan đến hệ hô hấp, thường kéo dài và khó điều trị hoàn toàn, gây ảnh hưởng đáng kể đến chức năng hô hấp tổng quát của trẻ em. Để quản lý tình trạng bệnh tốt hơn, các bậc phụ huynh cần hiểu rõ về các dấu hiệu trẻ bị hen phế quản như thế nào?
Menu xem nhanh:
1. Sơ lược bệnh hen phế quản
Hen phế quản ở trẻ em là tình trạng viêm mạn tính trong đường hô hấp. Khi bị hen phế quản, các phế quản của trẻ dễ phản ứng quá mức với nhiều kích thích khác nhau, gây co thắt, sưng phù và tạo ra nhiều chất tiết trong phế quản, dẫn đến hẹp đường thở.
Điều trị hen phế quản đòi hỏi nhiều thời gian và tiền bạc, đồng thời cũng khiến trẻ phải nghỉ học, nhập viện và thậm chí cần đến khoa cấp cứu.
Bệnh hen phế quản có thể gây nguy hiểm cho trẻ
Mặc dù không thể chữa khỏi hen phế quản một cách hoàn toàn và dấu hiệu của bệnh này có thể kéo dài đến tuổi trưởng thành. Tuy nhiên, việc nhận biết và điều trị kịp thời, phù hợp có thể kiểm soát triệu chứng và ngăn ngừa các biến chứng nguy hiểm của hen phế quản ở trẻ em.
Vì vậy, cha mẹ cần chăm sóc sức khỏe của trẻ một cách cẩn thận để phát hiện sớm các triệu chứng của hen phế quản, nhằm bảo vệ sức khỏe tốt nhất cho trẻ.
2. Dấu hiệu bệnh hen
2.1. Các dấu hiệu trẻ bị hen phế quản phổ biến nhất
Các dấu hiệu phổ biến của hen phế quản ở trẻ em bao gồm:
– Ho dai dẳng, nhiều về đêm: Trẻ có thể ho kéo dài và ho nhiều vào ban đêm. Ho là cách cơ thể loại bỏ các chất kích thích trong đường hô hấp như chất tiết, vi khuẩn, khói, dị vật, bụi, phấn hoa và có thể liên quan đến cảm lạnh, viêm xoang mũi và hen phế quản.
– Khò khè khi thở: Trẻ có thể phát ra âm thanh khò khè khi thở do hẹp đường thở vì viêm, phù nề và co thắt. Tiếng khò khè thường xuất hiện khi trẻ thở ra hoặc hít vào, đặc biệt là khi trẻ gắng sức, ngủ, khóc, cười hoặc tiếp xúc với khói bụi.
– Khó thở: Bị hen phế quản làm hẹp đường thở, gây ra tình trạng khó thở. Trẻ có thể thở nhanh hơn, thở sâu hơn và có các biểu hiện như cơ cổ và lồng ngực co kéo, cánh mũi phập phồng.
– Đau tức ngực: Hẹp đường thở cũng có thể gây ra đau tức ngực do không khí vào phổi không đủ.
– Giảm hoạt động thể lực: Trẻ mắc hen phế quản có thể cảm thấy mệt mỏi, không thể tham gia vào hoạt động thể lực như trẻ khác. Trẻ cũng có thể cảm thấy mệt khi đi bộ, thường yêu cầu bế ẵm.
– Ngoài ra, còn có các dấu hiệu khác như khó ngủ do khó thở, hoặc thở khò khè, triệu chứng nặng hơn khi trẻ bị cảm lạnh hoặc bị cúm, trẻ chậm hồi phục sau viêm phế quản hoặc sau khi mắc nhiễm trùng đường hô hấp.
Tuy dấu hiệu của hen phế quản có thể khác nhau ở từng trẻ, và thời gian triệu chứng cũng có thể thay đổi. Việc nhận biết hen phế quản cũng có thể khó khăn đối với trẻ dưới 5 tuổi, đặc biệt là trẻ dưới 2 tuổi, vì trẻ có thể có triệu chứng ho và khò khè mà không nhất thiết phải là bị hen phế quản.
2.2. Dấu hiệu trẻ bị hen phế quản cần tới bệnh viện ngay
Nếu không được phát hiện sớm và điều trị nhanh, hen phế quản có thể gây ra nhiều biến chứng nghiêm trọng cho sức khỏe của trẻ, bao gồm nhiễm khuẩn phế quản, tràn khí màng phổi, xẹp phổi, suy hô hấp, ngừng hô hấp và có thể ảnh hưởng đến tính mạng.
Do đó, khi nghi ngờ trẻ có dấu hiệu hen phế quản, cha mẹ cần đưa trẻ đến cơ sở y tế để được thăm khám càng sớm càng tốt, nhằm chẩn đoán chính xác bệnh, điều trị phù hợp.
Khi nhận thấy những dấu hiệu của hen, cần đưa trẻ đến bác sĩ chuyên khoa ngay
Nếu trẻ có một trong những dấu hiệu hen phế quản sau đây, cha mẹ cần đưa trẻ đến bệnh viện ngay lập tức để được cấp cứu kịp thời:
– Sau khi đã sử dụng thuốc xịt cắt cơn nhưng triệu chứng không giảm hoặc giảm ít.
– Trẻ cảm thấy khó thở đến mức phải ngồi dậy để thở.
– Khi thở, có hiện tượng co kéo vùng xương sườn và cổ xung quanh.
– Trẻ có biểu hiện hụt hơi và không thể nói một cách thoải mái hoặc hoàn thành các câu.
– Cánh mũi phập phồng.
– Trẻ có vùng da môi hoặc đầu ngón tay bị tím tái.
Quan trọng nhất, khi gặp những dấu hiệu này, cha mẹ cần đưa trẻ đến bệnh viện ngay lập tức để đảm bảo việc cấp cứu và điều trị kịp thời.
3. Cách chăm sóc trẻ bị hen phế quản
Liên tục theo dõi và điều trị: Hen phế quản ở trẻ em là một bệnh mạn tính, do đó yêu cầu phải liên tục theo dõi và điều trị trong nhiều tháng, nhiều năm. Cha mẹ cần kiên nhẫn và đều đặn thực hiện theo phác đồ điều trị và phòng ngừa do bác sĩ chỉ định để đạt hiệu quả kiểm soát hen tốt nhất và ngăn ngừa các biến chứng có thể xảy ra.
Nhận biết dấu hiệu hen phế quản: Khò khè, ho dữ dội, khó thở, nặng ngực, phải ngồi dậy để thở, quấy khóc, không thể nói được câu dài,… là những dấu hiệu hen phế quản thường gặp ở trẻ. Những triệu chứng này thường xuất hiện đột ngột khi trẻ gặp các yếu tố kích thích như gắng sức, thay đổi thời tiết, tiếp xúc với các chất gây dị ứng (như bụi, phấn hoa, thuốc, thức ăn,…) hoặc nhiễm virus hô hấp.
Tránh yếu tố kích thích: Các bậc phụ huynh cần đưa trẻ ra xa các yếu tố kích thích có thể gây ra cơn hen và để trẻ ngồi ở nơi thoáng đãng. Đây là việc đầu tiên cần làm khi nhận thấy trẻ có các dấu hiệu của cơn hen cấp.
Sử dụng thuốc giãn phế quản: Cha mẹ cần cho trẻ sử dụng thuốc giãn phế quản theo đơn của bác sĩ để có tác dụng nhanh chóng, đồng thời thực hiện các biện pháp điều trị tại nhà để giảm triệu chứng cơn khó thở cấp. Cách sử dụng có thể bao gồm xịt thuốc giãn phế quản với liều lượng được bác sĩ chỉ định.
Theo dõi tình trạng trẻ: Cha mẹ cần theo dõi các dấu hiệu hen phế quản ở trẻ, như kiểm tra trẻ có dễ thở hơn không, có giảm ho, khò khè, tức ngực hay không.
Đưa trẻ đến bệnh viện khi cần thiết: Nếu sau 20 phút cơn hen không giảm, cần lặp lại xịt họng lần 2. Nếu sau thêm 20 phút nữa triệu chứng vẫn không giảm, cần lặp lại xịt họng lần 3 và đưa trẻ đến bệnh viện để cấp cứu. Nếu trẻ nhỏ dưới 6 tuổi hoặc không thể xịt bình xịt đúng cách, có thể sử dụng máy phun khí dung hoặc buồng đệm hỗ trợ.
Cần chuẩn bị phương án cấp cứu tại nhà cho trẻ bị hen
Đảm bảo sẵn có thuốc cắt cơn hen: Cha mẹ nên mang theo bình xịt thuốc cắt cơn hen phế quản cho trẻ ở bất cứ nơi nào để hạn chế nguy hiểm và kiểm soát tốt tình trạng.
Tuân thủ hướng dẫn của bác sĩ: Cha mẹ và trẻ cần tuân thủ đúng hướng dẫn của bác sĩ trong quá trình sử dụng thuốc, đưa trẻ đi tái khám đúng hẹn và không ngưng thuốc mà không có sự chỉ định của bác sĩ, ngay cả khi trẻ có vẻ khá hơn.
Mục đích của việc điều trị dự phòng hen phế quản ở trẻ em là kiểm soát hoàn toàn các triệu chứng bệnh, duy trì chức năng hô hấp bình thường và cải thiện chất lượng cuộc sống của trẻ để trẻ có thể sinh hoạt, học tập và vui chơi bình thường như những trẻ khác. Điều trị dự phòng hen phế quản có thể sử dụng thuốc uống, thuốc xịt hoặc xông khí dung. Việc sử dụng thuốc cho trẻ sẽ phụ thuộc vào mức độ nặng của bệnh, kết quả kiểm soát hen trước đó và các yếu tố riêng của trẻ.
