Hóc xương cá trong nhiều tình huống nghiêm trọng có thể gây nguy hiểm cho sức khỏe, thậm chí là tính mạng của chúng ta. Vậy, cách để hết hóc xương cá như thế nào, làm thế nào để chữa hóc an toàn, nhanh chóng và hiệu quả? Hãy cùng TCI tìm hiểu về tai nạn này và có cách điều trị hóc xương cá phù hợp khi bắt gặp tình huống này trong đời sống.
Menu xem nhanh:
1. Tìm hiểu về hóc xương cá
1.1. Hóc xương cá là gì?
Hóc là hiện tượng một vật lạ bị mắc kẹt trong đường thở hoặc thực quản, gây ra cảm giác khó thở, nghẹn, nuốt nghẹn và các triệu chứng khó chịu khác. Hóc có thể xảy ra với bất kỳ ai, ở mọi lứa tuổi, và do nhiều nguyên nhân khác nhau.
Hóc xương cá là một trong những trường hợp hóc phổ biến nhất, thường gặp khi ăn uống không cẩn thận, đặc biệt là với các loại cá có nhiều xương nhỏ. Xương cá có thể mắc kẹt ở bất kỳ vị trí nào trong cổ họng, thực quản, thậm chí là phổi, gây ra các triệu chứng như:
– Cảm giác vướng víu, cộm ở cổ họng: Đây là dấu hiệu phổ biến nhất của hóc xương cá.
– Ho khan, ho có đờm: Cơ thể phản ứng tự nhiên bằng cách ho để đẩy dị vật ra ngoài.
– Đau rát, khó chịu ở họng: Xương cá có thể gây trầy xước niêm mạc họng, dẫn đến cảm giác đau rát và khó chịu.
– Khó thở, nuốt nghẹn: Trong trường hợp nghiêm trọng, xương cá có thể gây tắc nghẽn đường thở, dẫn đến khó thở và nguy hiểm đến tính mạng
Hóc xương cá gây nhiều triệu chứng khó chịu
Hóc xương cá từ trước đến nay khá dễ bắt gặp trong đời sống. Nguyên nhân chính là do cá là một loại thức ăn phổ biến. Trong khi đó, người ăn không chú ý hoặc nhai không kỹ, khiến xương cá trôi vào cổ họng trong khi chưa bị nghiền nát. Các yếu tố khác như ăn quá nhanh, nói chuyện khi ăn, hoặc nuốt miếng cá quá to cũng có thể dẫn đến hóc xương.
1.2. Tầm nguy hiểm
Mức độ nguy hiểm của hóc xương cá phụ thuộc vào kích thước và vị trí của xương. Trong một số trường hợp, tình trạng này chỉ gây khó chịu tạm thời và có thể tự khắc phục được. Tuy nhiên, nếu xương cá lớn hoặc sắc nhọn, nếu không được xử lý kịp thời và đúng cách có thể dẫn đến những hậu quả nghiêm trọng như:
– Tổn thương niêm mạc họng: Xương cá có thể gây trầy xước, rách niêm mạc họng, dẫn đến chảy máu, viêm nhiễm.
– Nhiễm trùng: Vi khuẩn từ xương cá có thể xâm nhập vào vết thương, gây ra tình trạng nhiễm trùng.
– Tắc nghẽn đường thở: Trong trường hợp nghiêm trọng, xương cá có thể gây tắc nghẽn đường thở, dẫn đến nguy cơ tử vong.
Do đó, trong các tình huống nghiêm trọng, việc tìm kiếm sự trợ giúp y tế ngay lập tức là rất cần thiết để tránh các biến chứng nguy hiểm.
2. Cách để hết hóc xương cá
2.1 Cách để hết hóc xương cá khi bị hóc
Như đã nói, trong nhiều tình huống, hóc có thể chỉ gây triệu chứng khó chịu ban đầu và có thể hết cảm giác hóc nhanh chóng với nhiều người. Chính vì thế, khi bị hóc xương cá, chúng ta nên thử bình tĩnh và chờ đợi một chút để xem xét tình hình. Trong khi đó, có thể thử ho trong giới hạn đau cho phép để xương cá có thể ra ngoài. Trong trường hợp cơn hóc không dứt, chúng ta vẫn bị đau, nhưng có thể thở bình thường, cần sớm đến các cơ sở tai mũi họng để được khám, soi và gắp xương cá ra đúng cách.
Cần sớm nhờ sự trợ giúp của các bác sĩ chữa hóc xương cá nếu:
– Hóc xương cá sâu, gây đau rát dữ dội và khó chịu kéo dài.
– Khó thở, nuốt nghẹn, chảy nước dãi.
– Có dấu hiệu chảy máu.
– Hóc xương cá ở trẻ em hoặc người già.
Trong các tình huống nguy kịch, người bị hóc không thở được, thậm chí là ngất, cần gọi cấp cứu ngay và xử lý tình huống nhanh chóng theo các hướng dẫn từ chuyên viên cấp cứu. Khi đó, với người lớn và với các em nhỏ, thao tác sơ cứu hóc dị vật sẽ khác nhau.
2.1.1. Với trẻ nhỏ dưới 1 tuổi
Khi trẻ nguy kịch vì tình huống hóc xương cá, phản ứng nhanh chóng và đúng cách của người lớn là vô cùng quan trọng. Hai kỹ thuật cơ bản nhưng hiệu quả bao gồm:
– Vỗ lưng: Cho trẻ nằm sấp ngang trên cánh tay của bạn, mặt hướng xuống dưới. Dùng lòng bàn tay vỗ mạnh vào lưng trẻ giữa hai bả vai, khoảng 10 lần.
– Ấn ngực: Nếu trẻ không ho ra xương cá sau khi vỗ lưng, hãy đặt trẻ nằm ngửa trên cánh tay còn lại, vẫn trong tư thế chân cao hơn đầu. Dùng ngón trỏ và ngón giữa tay cò lại ấn vào giữa xương ức của trẻ khoảng 10 lần cho đến khi xương cá lên theo đường miệng.
Lặp lại các bước vỗ lưng và ấn ngực cho đến khi trẻ ho ra xương cá hoặc hết dấu hiệu khó thở. Trong trường hợp trẻ bị ngưng thở, cần kết hợp hà hơi thổi ngạt trước khi vỗ lưng ấn ngực để đảm bảo tính mạng cho trẻ.
Vỗ lưng ấn ngực cho trẻ
2.1.2. Với người lớn hơn
Đối với những đối tượng trẻ lớn hơn hoặc người trưởng thành, trong tình huống hóc nguy kịch, song hành cùng việc gọi cấp cứu, chúng ta có thể sơ cứu hóc dị vật bằng kỹ thuật Heimlich theo chỉ định của chuyên gia cấp cứu như sau:
– Đứng phía sau người bị hóc, vòng tay qua eo của họ.
– Nắm một tay thành nắm đấm, đặt lên vùng bụng trên, ngay dưới xương ức.
– Dùng tay kia đặt lên nắm đấm và ấn mạnh vào bụng theo hướng lên trên và vào trong.
– Lặp lại 10 lần cho đến khi xương cá bị ho ra hoặc nạn nhân có dấu hiệu hô hấp bình thường hoặc ho được.
Nếu người bị nạn không có người khác xung quanh, hãy thử phương pháp gập người về trên thành ghế để tự sơ cứu. Người bị nạn hãy đến bên cạnh một chiếc ghế có tựa, gập người về phía trước sao cho vùng thượng vị trên tựa ghế và thực hiện gập người liên tục nhiều lần để tạo áp lực đẩy xương cá ra ngoài.
Cần lưu ý rằng, trong mọi trường hợp sau sơ cứu, người bị nạn cần đến các cơ sở y tế để được bác sĩ khám, kiểm tra tình trạng dị vật cũng như thương tổn để phòng ngừa biến chứng cần thiết.
2.2. Cách để hết hóc xương cá trong sinh hoạt hằng ngày
Cần nâng cao tinh thần cảnh giác với hiện tượng hóc xương cá bằng cách:
– Chuẩn bị cá cẩn thận:
+ Fillet cá hoặc loại bỏ xương trước khi nấu
+ Sử dụng kỹ thuật cắt cá đúng cách để tránh vụn xương
– Thói quen ăn uống:
+ Ăn chậm, nhai kỹ
+ Tránh làm các việc không tập trung ăn khi đang ăn cá như cười đùa, nói chuyện, xem phim ảnh,…
+ Sử dụng đũa để tách xương trước khi ăn
+ Trẻ nhỏ hay người già ăn cá cần có sự giám sát của người trường thành.
– Lựa chọn món ăn:
+ Ưu tiên các loại cá ít xương
+ Chọn món cá được chế biến kỹ như cá hấp hoặc cá nướng
– Thăm khám sớm và kịp thời để chữa hóc xương cá đúng cách, nhanh chóng, an toàn khi bị hóc xương cá.
Thăm khám để lấy xương cá gây hóc an toàn
Nhìn chung, hóc xương cá tuy là tình huống khó chịu nhưng hoàn toàn có thể phòng ngừa và xử lý được. Bằng cách áp dụng các biện pháp phòng ngừa đơn giản trong việc chuẩn bị và ăn cá, chúng ta có thể giảm đáng kể nguy cơ gặp phải tình huống này. Tuy nhiên, nếu không may bị hóc, việc biết cách để hết hóc xương cá đúng, phù hợp và nhận trợ giúp y tế là vô cùng quan trọng. Hãy nhớ rằng, sức khỏe và an toàn luôn là ưu tiên hàng đầu, vì vậy đừng ngần ngại tìm kiếm sự trợ giúp chuyên môn khi cần thiết để phòng ngừa những biến chứng của hóc xương cá ngay từ hôm nay.
