Mất ngủ nếu kéo dài có thể gây ảnh hưởng lớn đến sinh hoạt, sức khỏe và công việc của người bệnh. Các nguyên nhân gây mất ngủ rất đa dạng và không giống nhau ở các bệnh nhân. Bài viết sau đây sẽ chia sẻ những nguyên nhân phổ biến gây mất ngủ.
Menu xem nhanh:
1. Các nguyên nhân gây mất ngủ và yếu tố nguy cơ
1.1 Tuổi tác
Tình trạng mất ngủ thường tăng lên theo tuổi tác và sự lão hóa của cơ thể. Theo Mayo Clinic, gần một nửa số nam giới và phụ nữ trên 60 tuổi thường xuyên gặp phải các triệu chứng mất ngủ.
Họ thường gặp khó khăn với việc duy trì giấc ngủ trong khoảng thời gian 8 giờ. Họ có thể cần ngủ trưa trong ngày nhiều hơn để đủ số giờ ngủ được khuyến nghị.
Tuổi tác là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây mất ngủ. Tuổi càng cao càng dễ gặp phải các vấn đề về giấc ngủ.
1.2 Căng thẳng, lo lắng – Một trong các nguyên nhân gây mất ngủ
Lo lắng, căng thẳng do những áp lực công việc, cuộc sống, gia đình có thể khiến não bộ phải hoạt động nhiều vào ban đêm, tâm trí không được thư giãn khiến bạn khó ngủ hoặc không thể ngủ được. Ngoài ra, những sự kiện đau buồn xảy ra đột ngột và quá sức chịu đựng như sự ra đi của người thân, ly hôn, mất việc có thể gây mất ngủ cấp tính và trở thành mạn tính nếu tình trạng này diễn ra và gây ảnh hưởng trong một thời gian dài.
Căng thẳng kéo dài cũng có thể dẫn đến các vấn đề tâm lý như trầm cảm. Đây là một trong những nguyên nhân phổ biến của chứng mất ngủ. Ngoài ra, một số trường hợp rối loạn tâm thần khác như rối loạn lưỡng cực, lo lắng, stress sau chấn thương có thể gây ảnh hưởng đến giấc ngủ.
1.3 Thay đổi hormone
Các thống kê cho thấy nữ giới có nguy cơ bị mất ngủ cao gấp đôi nam giới. Một trong những nguyên nhân là do sự thay đổi nội tiết tố trong chu kỳ kinh nguyệt và trong thời kỳ mãn kinh. Trong giai đoạn tiền mãn kinh, mãn kinh, phụ nữ thường bị đổ mồ hôi ban đêm và bốc hỏa, khiến giấc ngủ bị rối loạn. Nguyên nhân của tình trạng này được các chuyên gia nhận định là do sự thiếu hụt estrogen.
1.4 Thuốc
Một số loại thuốc không kê đơn như thuốc giảm đau, chống ngạt mũi có thể gây mất ngủ. Ngoài ra các sản phẩm giảm cân chứa caffeine hoặc các chất kích thích khác cũng có thể là nguyên nhân của tình trạng này.
Một số bệnh nhân sử dụng thuốc kháng histamine sẽ buồn ngủ thời gian đầu, nhưng nếu sử dụng thường xuyên có thể dẫn đến đi tiểu đêm thường xuyên, gây rối loạn giấc ngủ.
Ngoài ta, nhiều loại thuốc kê đơn như thuốc chống trầm cảm, thuốc điều trị tim mạch và huyết áp, thuốc dị ứng… có thể làm gián đoạn giấc ngủ.
1.5 Các thói quen xấu – Một trong các nguyên nhân gây mất ngủ có thể thay đổi
Một số thói quen thiếu lành mạnh như ăn quá nhiều vào buổi tối, dùng các thiết bị điện tử trước khi ngủ, luyện tập cường độ cao,… đều có thể gây rối loạn các cơ quan trong cơ thể, dẫn đến mất ngủ.
Căng thẳng là một yếu tố khiến bạn khó đi vào giấc ngủ và ngủ ngon giấc
1.6 Sử dụng chất kích thích
Những thức uống chứa caffeine như cà phê, trà, nước ngọt, nước tăng lực có thể giúp kích thích não và được nhiều người coi như “cứu tinh” khi cần tỉnh táo hoặc trong các hoạt động sáng tạo,… Tuy nhiên nếu sử dụng một cách quá mức, uống vào buổi chiều hoặc tối, các chất kích thích này có thể cản trở giấc ngủ. Nicotine trong thuốc lá cũng là một “kẻ thù” lớn của giấc ngủ.
Rượu có thể giúp bạn đi vào giấc ngủ ban đầu, nhưng lại gây gián đoạn các giai đoạn sâu hơn của giấc ngủ, khiến bạn trằn trọc, không được nghỉ ngơi.
1.7 Các bệnh lý
Một loạt bất thường về sức khỏe, các bệnh lý có thể góp phần gây ra chứng mất ngủ, bao gồm:
– Tình trạng đau mãn tính
– Khó thở, ngưng thở lúc ngủ
– Viêm khớp
– Tiểu đường
– Tim mạch
– Ung thư
– Tiểu đêm
– Trào ngược dạ dày thực quản
– Bệnh tuyến giáp
Các bệnh lý này gây các triệu chứng khó chịu, khiến giấc ngủ bị gián đoạn.
1.8 Béo phì
Theo một nghiên cứu của Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa dịch bệnh, người trưởng thành ngủ ít hơn 6 giờ/đêm có tỷ lệ béo phì là 33%. Trong khi đó ở những người ngủ từ 7-8 giờ/đêm, tỷ lệ này chỉ là 22%.
1.9 Các rối loạn giấc ngủ khác
Các dạng rối loạn giấc ngủ khác như hội chứng chân không yên, ngưng thở khi ngủ có thể làm rối loạn giấc ngủ.
1.10 Môi trường ngủ
Làm việc ca đêm hoặc di chuyển tới nơi khác múi giờ có thể dẫn đến thay đổi chu kỳ giấc ngủ, nhiệt độ cơ thể và sự trao đổi chất, ảnh hưởng đến nhịp sinh học của cơ thể, gây mất ngủ. Ngoài ra, không gian ngủ bừa bộn, không sạch sẽ, phòng ngủ quá sáng, ồn ào có thể là tác nhân gây mất ngủ.
Không gian ngủ bừa bộn, không sạch sẽ, phòng ngủ quá sáng, ồn ào có thể gây mất ngủ.
2. Một số cách cải thiện giấc ngủ
Dựa vào mỗi nguyên nhân, bệnh nhân sẽ cần các biện pháp khác nhau để cải thiện chứng mất ngủ, phổ biến là:
– Thư giãn bằng cách tắm nước ấm, nghe một số bản nhạc nhẹ nhàng, dùng trà thảo mộc, ngâm chân…
– Tránh ăn quá nhiều, quá no trước giờ ngủ
– Tránh xem tivi hoặc làm việc trên giường, đặc biệt là khi quá khuya
– Không tập luyện quá sức khi chuẩn bị đi ngủ
– Kiểm soát cân nặng, có thể sử dụng các biện pháp giảm cân nếu cần thiết
– Cẩn trọng và tuân thủ hướng dẫn của bác sĩ khi sử dụng các loại thuốc điều trị bệnh
– Giữ cho môi trường ngủ thoải mái, duy trì lịch ngủ cố định, tránh những xáo trộn trong khi ngủ
Nếu đã thực hiện các biện pháp kể trên mà vẫn bị mất ngủ, bạn nên đi khám sớm với chuyển gia Nội thần kinh để được chẩn đoán và điều trị hiệu quả. Tại đây, các bác sĩ sẽ khám lâm sàng và chỉ định các xét nghiệm, chụp chiếu cần thiết giúp tìm ra nguyên nhân gây mất ngủ và khắc phục kịp thời.
Nói chung, ngủ là thời gian quan trọng giúp bạn có một sức khỏe tốt. Nếu có bất kỳ vấn đề nào về giấc ngủ, đã áp dụng các biện pháp tại nhà mà không hiệu quả, bạn nên đến cơ sở y tế để được bác sĩ thăm khám, tìm ra các nguyên nhân gây mất ngủ và có liệu pháp điều trị phù hợp, giúp cải thiện giấc ngủ một hiệu quả, tránh để mất ngủ cấp tính trở thành mạn tính, gây nhiều phiền toái và ảnh hưởng đến cuộc sống, sức khỏe của bạn.
