Bướu tuyến giáp: Nguyên nhân, cách điều trị

Bướu tuyến giáp là một dạng bệnh về cơ bản là lành tính. Bệnh lý này cần được điều trị sớm để ngăn chặn những tác động không tốt cho cuộc sống người bệnh. Sau đây Thu Cúc TCI sẽ cung cấp những thông tin về căn bệnh này.

1. Bướu tuyến giáp là bệnh lý gì?

Tuyến giáp có kích thước nhỏ, hình cánh bướm và nằm ở cổ. Nơi đây sản xuất hormone điều hòa quá trình trao đổi chất. Bướu tuyến giáp là tình trạng tuyến giáp bi phì đại bất thường về kích thước. Một số trường hợp bệnh có nhân trong tuyến.

Một số trường hợp khác, bướu khiến cho chức năng tuyến này thay đổi. Đối với trường hợp bướu tuyến giáp không đau, khi kích thước quá lớn có thể chèn ép gây khó thở, nuốt khó, ho,…

Có 4 loại bướu giáp hay gặp:

– Phình giáp hay còn gọi là bướu cổ đơn thuần. Đây là tình trạng sưng lên của tuyến giáp với kích thước bất thường.

– Bướu giáp nhân: Đây là dạng đơn nhân hoặc đa nhân lành tính với nhiều khối tròn đường kính từ 0.5 cm đến vài cm quanh cổ.

– Ung thư tuyến giáp: Tình trạng này xảy ra 5-10% bệnh nhân có nhân giáp. Điều này xảy ra do sự phân chia tế bào bất thường.

– Bướu cường giáp: Do tình trạng dư thừa hormone ở tuyến giáp. Bệnh không được điều trị kịp thời có thể gây nhiễm độc giáp nghiêm trọng.

2. Triệu chứng bướu tuyến giáp

– Sưng to có thể nhìn thấy

– Cảm giác đầy hoặc căng cổ

– Khó nuốt hoặc thở

– Nói khàn

– Ho hoặc thở hổn hển

3. Nguyên nhân bướu giáp

3.1. Grave (Bệnh Basedow)

Đây là một bệnh tự miễn, trong đó hệ thống miễn dịch của cơ thể sản xuất các kháng thể kích thích tuyến giáp tạo ra quá nhiều hormone tuyến giáp. Điều này dẫn đến việc tăng sản xuất hormone tuyến giáp, làm phì đại tuyến giáp.

3.2. Hashimoto (viêm giáp tự miễn)

Đây là một bệnh tự miễn khác, trong đó hệ thống miễn dịch tấn công tuyến giáp và gây viêm. Dần dần, tuyến giáp bị tổn thương và không thể sản xuất đủ hormone tuyến giáp. Để đáp ứng nhu cầu hormone, tuyến giáp tăng kích thước và phì đại.

3.3. Nhiều nốt tuyến giáp đơn lẻ (Multinodular goiter)

Đây là tình trạng tuyến giáp phát triển nhiều nốt tăng trưởng, gây r bướu giáp. Nguyên nhân cụ thể của tình trạng này vẫn chưa rõ ràng, nhưng nó có thể liên quan đến yếu tố di truyền và các yếu tố môi trường.

3.4. Khối u ác tính tuyến giáp (Thyroid cancer)

Một khối u ác tính tuyến giáp cũng có thể gây ra bướu giáp. Tuyến giáp phát triển khối u không kiểm soát và tăng kích thước, dẫn đến sự phì đại của tuyến giáp.

3.5. Mang thai

Trong thời kỳ mang bầu, bướu giáp có thể do sự thay đổi hormone và nhu cầu hormone tăng. Đây thường là tình trạng tạm thời và thường không gây ra vấn đề lớn.

3.6. Viêm giáp

Một số loại viêm giáp có thể gây ra bướu giáp. Điều này có thể là kết quả của vi khuẩn, vi-rút hoặc các tác nhân khác gây viêm tuyến giáp.

4. Biến chứng của bướu tuyến giáp

Trong khi hầu hết các bướu tuyến giáp là lành tính và không gây ra vấn đề nghiêm trọng, một số vẫn có thể dẫn đến các biến chứng, đặc biệt là khi chúng trở nên lớn hoặc ảnh hưởng đến các cấu trúc lân cận. Dưới đây là một số biến chứng tiềm ẩn liên quan đến các nốt tuyến giáp:

4.1. Bướu tuyến giáp gây chèn ép đường hô hấp

Một bướu giáp lớn có thể gây áp lực lên ống thở (khí quản) hoặc các cấu trúc kề cận ở cổ, dẫn đến việc nén đường hô hấp. Điều này có thể gây ra các triệu chứng như khó thở mãi mãi, ngắn thở hoặc cảm giác khó chịu ở cổ họng.

4.2. Khó nuốt

Nếu một cơn phì đại tuyến giáp nén ống thực quản, nó có thể làm cản trở quá trình nuốt thức ăn bình thường, gây ra khó khăn trong việc nuốt hoặc cảm giác thức ăn bị tắc trong cổ họng.

4.3. Thiếu dinh dưỡng

Trong trường hợp khó khăn nuốt thức ăn kéo dài, người bị phì đại tuyến giáp có thể gặp khó khăn trong việc tiếp nhận đủ lượng thức ăn và dinh dưỡng, dẫn đến thiếu dinh dưỡng và giảm cân.

4.4. Bướu tuyến giáp gây ho mạn tính

Sự nén đường hô hấp do cơn phì đại tuyến giáp gây ra có thể gây ra một cơn ho mãn tính kéo dài. Cơn ho này có thể không phản ứng với các biện pháp điều trị ho thông thường.

Cảm giác bị tắc: Do phì đại của tuyến giáp, người bị phì đại tuyến giáp có thể cảm thấy bị tắc hoặc có cảm giác liên tục phải làm sạch cổ họng.

4.5. Khàn tiếng

Bướu giáp có thể ảnh hưởng đến dây thanh quản hoặc các cấu trúc gần đó, gây ra tiếng nói kém hoặc thay đổi âm thanh.

4.6. Ngưng thở khi ngủ

Trong một số trường hợp, đặc biệt bướu giáp gây tắc nghẽn đường hô hấp, nó có thể góp phần gây ra hội chứng ngưng thở khi ngủ. Hội chứng này được đặc trưng bởi sự gián đoạn hô hấp trong khi ngủ, gây ra giảm chất lượng giấc ngủ và mệt mỏi ban ngày.

Cần lưu ý rằng không phải tất cả các trường hợp phì đại tuyến giáp đều gây ra biến chứng, và khả năng xảy ra biến chứng phụ thuộc vào kích thước, vị trí và nguyên nhân gốc của phì đại tuyến giáp.

5. Cách điều trị bướu tuyến giáp

5.1. Khám định kỳ

Trong trường hợp bướu tuyến giáp nhỏ và không gây ra triệu chứng hoặc biến chứng, bác sĩ có thể chỉ định theo dõi kỹ lưỡng để theo dõi kích thước và tình trạng của bệnh. Điều này áp dụng đặc biệt cho những người không có dấu hiệu suy giảm chức năng tuyến giáp.

5.2. Phẫu thuật

Khi bướu giáp lớn, gây ra triệu chứng nghiêm trọng hoặc có khả năng gây biến chứng, phẫu thuật có thể được thực hiện để loại bỏ hoặc giảm kích thước của bướu. Các phương pháp phẫu thuật bao gồm:

5.3. Điều trị bằng i- ốt phóng xạ

Nếu bướu giáp được xác định là do thiếu iod trong cơ thể, việc cung cấp i- ốt bằng cách uống thuốc chứa i-ốt phóng xạ có thể giúp giảm kích thước của bướu. I-ốt phóng xạ hoạt động bằng cách làm giảm kích thước của tuyến giáp và giết chết các tế bào tuyến giáp quá hoạt động.

5.4. Đốt sóng cao tần RFA

Đây là một phương pháp mới trong điều trị bướu tuyến giáp. Quá trình này sử dụng sóng cao tần để tạo ra nhiệt độ cao và phá hủy các tế bào tuyến giáp quá hoạt động. Phương pháp này thường được sử dụng cho các bướu giáp nhỏ đến trung bình và không gây tổn thương đến mô xung quanh.

5.5. Thuốc điều trị tuyến giáp

Trong một số trường hợp, thuốc kháng tuyến giáp có thể được sử dụng để giảm hoạt động tuyến giáp và làm giảm kích thước của bướu giáp. Tuy nhiên, thuốc không phải là lựa chọn phổ biến cho việc điều trị bướu tuyến giáp không hoạt động quá mức.