Viêm tiết niệu ở trẻ nhỏ nếu không được phát hiện sớm và điều trị kịp thời có thể dẫn đến nhiều biến chứng nguy hiểm như suy thận, áp xe thận, nhiễm trùng máu,…Vì vậy, việc nhận biết sớm các dấu hiệu của bệnh có ý nghĩa quan trọng trong việc điều trị viêm đường tiết niệu ở trẻ.
Menu xem nhanh:
1. Viêm đường tiết niệu ở trẻ nhỏ là gì?
Viêm đường tiết niệu ở trẻ tình trạng các bộ phận đường tiết niệu (thận, niệu quản, bàng quang, niệu đạo) bị vi khuẩn, virus xâm nhập gây viêm nhiễm. Tỷ lệ mắc viêm đường tiết niệu ở trẻ nhỏ đứng thứ 3 các bệnh nhiễm khuẩn chỉ sau nhiễm khuẩn đường hô hấp và nhiễm khuẩn đường tiêu hóa. Trong đó, số bé gái mắc cao gấp 5 lần số bé trai. Viêm đường tiết niệu ở trẻ nếu không được chữa trị kịp thời không chỉ ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống mà còn ảnh hưởng đến chức năng sinh sản sau này.
2. Nguyên nhân gây viêm tiết niệu ở trẻ nhỏ
Tác nhân gây viêm đường tiết niệu ở trẻ là các loại vi khuẩn, virus, nấm, ký sinh trùng,..Trong đó vi khuẩn E.Coli là nguyên nhân hàng đầu gây bệnh, chiếm 80 – 90%. Nguyên nhân còn lại là do các vi khuẩn gram âm và dương như Klebsiella,Proteus mirabilis, Pseudomonas aeruginosa, Enterococci, staphylococci. Nấm và mycobacteria là những nguyên nhân hiếm gặp, xảy ra ở trẻ bị suy giảm miễn dịch. Các tác nhân này tồn tại ngoài môi trường. Bằng cách nào đó sẽ xâm nhập vào cơ thể trẻ đi đến hệ tiết niệu và gây bệnh. Do đó, môi trường sống bị ô nhiễm cũng sẽ làm tăng nguy cơ gây bệnh viêm đường tiết niệu ở trẻ.
Vi khuẩn E.Coli là tác nhân chính gây viêm tiết niệu ở trẻ nhỏ
3. Yếu tố làm tăng nguy cơ nhiễm bệnh
Nguy cơ trẻ bị mắc viêm đường tiết niệu sẽ tăng lên nếu trẻ có những yếu tố nguy cơ sau:
- Trẻ em có sức đề kháng còn yếu nên sẽ tạo điều kiện thuận lợi cho vi khuẩn và các tác nhân gây bệnh phát triển.
- Có các vấn đề về đường dẫn nước tiểu: dị tật bẩm sinh đường dẫn nước tiểu, khúc nối bể thận – niệu quản bị hẹp, chít hẹp bao quy đầu gây ứ đọng nước tiểu.
- Bàng quan bị giãn hoặc mất trương lực co bóp nên không đẩy được hết nước tiểu ra ngoài.
- Bé gái có cơ quan sinh dục ngắn, lỗ tiểu gần hậu môn nên vi khuẩn dễ xâm nhập vào đường tiết niệu. Đây cũng là lý do, tỷ lệ mắc viêm tiết niệu ở bé gái cao gấp 5 lần bé trai.
- Trẻ đang mắc các bệnh gây suy giảm hệ miễn dịch: cảm cúm, nhiễm trùng đường hô hấp, viêm da,…
4. Nhận biết viêm đường tiết niệu ở trẻ như thế nào?
Triệu chứng của viêm tiết niệu ở trẻ nhỏ có sự khác biệt tùy theo nhóm tuổi :
4.1 Viêm tiết niệu ở trẻ sơ sinh:
Các dấu hiệu và triệu chứng nhiễm trùng đường tiểu thường không đặc hiệu, bao gồm:
- Sốt hoặc hạ thân nhiệt.
- Các vấn đề về tiêu hóa: kém ăn, tiêu chảy, nôn.
- Vàng da nhẹ.
- Chậm lớn.
4.2 Viên tiết niệu ở trẻ nhỏ dưới 2 tuổi:
Khi bị nhiễm khuẩn đường tiết niệu thường có các triệu chứng:
- Sốt không rõ nguyên nhân.
- Gặp phải các rối loạn tiêu hóa: đau bụng, nôn mửa, tiêu chảy.
- Nước tiểu có mùi hôi.
Viêm tiết niệu ở trẻ nhỏ nếu không được phát hiện sớm và điều trị kịp thời sẽ dẫn đến những biến chứng nguy hiểm
4.3 Viêm tiết niệu ở trẻ nhỏ trên 2 tuổi:
Triệu chứng điển hình của viêm bàng quang và viêm cầu thận
- Viêm bàng quang: bí tiểu, đi tiểu nhiều lần, tiểu ra máu, tiểu không kiểm soát; đau dưới mu, ngứa.
- Viêm cầu thận: sốt cao, ớn lạnh, đau vùng bụng.
- Khám phát hiện có những bất thường về hệ tiết niệu như thận lớn, khối u bụng, bất thường của niệu đạo.
5. Biến chứng nguy hiểm của viêm đường tiết niệu ở trẻ:
Viêm tiết niệu ở trẻ nhỏ là bệnh dễ chữa khỏi nếu được phát hiện sớm. Tuy nhiên, nếu bệnh không được nhận biết sớm và điều trị kịp thời có thể dẫn đến những biến chứng nguy hiểm như:
- Ứ nước trong thận, áp xe thận.
- Suy giảm chức năng thận, lâu dần dẫn đến suy thận.
- Nhiễm khuẩn huyết – đay là biến chứng cực kỳ nguy hiểm, có thể dẫn đến tử vong nếu chậm trễ.
Những biến chứng trên không chỉ ảnh hưởng sinh hoạt hàng ngày của trẻ mà còn đe dọa tính mạng. Vì vậy, khi phát hiện dấu hiệu bất thường nào ở trẻ, bố mẹ cần đưa con đi khám càng sớm nhất có thể.
6. Điều trị viêm tiết niệu ở trẻ như thế nào?
Tuỳ thuộc vào tác nhân và tình trạng bệnh mà bác sĩ có những phác đồ điều trị phù hợp với từng trẻ:
6. 1 Trường hợp nhiễm trùng đường tiểu dưới
Cần sử dụng kháng sinh có nồng độ cao trong nước tiểu: Nitrofurantoin, Amoxicillin, Cefalosporin; Augmentin. Sử dụng kháng sinh từ 3-5 ngày. Nếu sau 48 giờ điều trị, bệnh nhân vẫn còn các triệu chứng của nhiễm trùng đường tiểu thì nên xét nghiệm lại nước tiểu.
6.2 Viêm tiết niệu kèm sốt
Tiêm tĩnh mạch Cefalosporin thế hệ 3 (cefixim, ceftriaxone) trong 4 ngày, sau đó chuyển sang đường uống theo kháng sinh đồ. Thời gian điều trị từ 7-14 ngày.
6.3 Các trường hợp khác
- Ciprofloxacin: chỉ định trong trường hợp trẻ bị nhiễm Gram âm đa kháng.
- Aminosid: Chỉ định viêm bể thận cấp ở trẻ sơ sinh, trẻ bị dị dạng đường niệu, suy giảm miễn dịch.
Fluoroquinolone: chưa được chỉ định cho trẻ em. Kháng sinh nhóm này chỉ sử dụng khi không còn cách nào khác.
Kháng sinh là phác đồ đầu tay trong điều trị viêm tiết niệu ở trẻ nhỏ
Lưu ý: thông tin về các loại thuốc điều trị nêu trên chỉ mang tính chất tham khảo. Cha mẹ cần cho trẻ thăm khám với bác sĩ chuyên khoa để được tư vấn cụ thể.
7. Dự phòng viêm tiết niệu ở trẻ nhỏ
Để phòng tránh viêm đường tiết niệu ở trẻ nhỏ, bố mẹ cần lưu ý một số điểm sau:
- Rửa vệ sinh bằng nước sạch cho trẻ sau mỗi lần đi đại tiện, tiểu tiện đúng cách (vệ sinh lỗ tiểu trước, hậu môn sau) để tránh làm lây bẩn từ hậu môn sang đường tiểu.
- Kiểm tra tã lót của trẻ thường xuyên và thay ngay sau khi trẻ đi đại – tiểu tiện.
- Cho trẻ uống nhiều nước để hệ tiết niệu hoạt động tốt hơn.
- Sổ giun định kỳ cho trẻ trên 2 tuổi.
- Tránh táo bón: bổ sung vào chế độ ăn của trẻ nhiều rau xanh, hoa quả tươi.
- Khi trẻ có bất kỳ dấu hiệu đáng ngờ nào của bênh, cần cho trẻ đến thăm khám tại các cơ sở y tế sớm nhất để được chẩn đoán bệnh kịp thời.
Viêm tiết niệu ở trẻ nhỏ là bệnh lý dễ điều trị nếu được điều trị sớm. Vì vậy bố mẹ cần theo dõi và nhận biết sớm được những dấu hiệu bất thường ở trẻ. Phòng bệnh là cách tốt nhất để bảo vệ con yêu của bạn.
