Viêm mũi xoang tuy không phải là bệnh nan y nhưng nếu không được chẩn đoán và điều trị kịp thời đúng cách, bệnh này có thể gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm, thậm chí ảnh hưởng đến thị giác, não bộ hoặc gây ra tình trạng viêm tai giữa. Chính vì thế, chúng ta cần có cái nhìn tổng quan, khoa học về bệnh lý mũi xoang này và có cho mình những phương pháp phòng ngừa và điều trị bệnh kịp thời, đúng cách.

1. Viêm mũi xoang là gì?

Viêm mũi xoang là tình trạng lớp niêm mạc trong các hốc xoang bị viêm, phù nề và tăng tiết dịch nhầy, dẫn đến tắc nghẽn lỗ thông xoang và cản trở quá trình dẫn lưu dịch. Tình trạng này thường đi kèm với viêm mũi, do đó được gọi chung là viêm mũi xoang. Bệnh có thể diễn tiến cấp tính hoặc mạn tính, gây ra nhiều phiền toái trong sinh hoạt hàng ngày và nếu để kéo dài có thể gây biến chứng nguy hiểm.

Mũi xoang bị viêm rất dễ bắt gặp trong đời sống

2. Nguyên nhân gây viêm mũi xoang

Có rất nhiều yếu tố khiến người bệnh dễ mắc mũi xoang, từ môi trường sống cho đến tình trạng sức khỏe nền. Trong nhiều trường hợp, bệnh có thể phát triển từ một đợt cảm lạnh, cúm hoặc dị ứng không được kiểm soát.

Các nguyên nhân phổ biến dẫn đến bệnh mũi xoang có thể kể đến như:

– Nhiễm trùng hô hấp trên: Virus, vi khuẩn hoặc nấm có thể là nguyên nhân gây viêm các xoang cạnh mũi.
– Dị ứng: Viêm mũi dị ứng kéo dài làm tổn thương niêm mạc mũi và tạo điều kiện thuận lợi cho viêm xoang phát triển.
– Ô nhiễm môi trường: Khói bụi, hóa chất độc hại hoặc không khí lạnh, khô dễ kích thích lớp niêm mạc xoang.
– Cấu trúc mũi bất thường: Lệch vách ngăn mũi hoặc polyp mũi có thể gây cản trở dòng chảy dịch nhầy, dẫn đến viêm nhiễm.
– Hệ miễn dịch suy yếu: Người có sức đề kháng kém như bệnh nhân tiểu đường, HIV/AIDS, người đang hóa trị… có nguy cơ mắc bệnh cao hơn.

3. Nhận biết viêm mũi xoang

3.1. Dấu hiệu viêm mũi xoang

Triệu chứng của bệnh mũi xoang có thể khác nhau tùy vào từng thể bệnh (cấp tính hay mạn tính), tuy nhiên các vấn đề dễ thấy thường bao gồm:

– Nghẹt mũi, chảy dịch mũi màu vàng hoặc xanh, có mùi hôi.
– Đau nhức vùng mặt, đặc biệt là vùng trán, má hoặc quanh mắt, cơn đau tăng khi cúi đầu.
– Giảm hoặc không có tín hiệu khứu giác tạm thời.
– Hơi thở có mùi.
– Ho kéo dài, nhất là về đêm.
– Mệt mỏi, sốt nhẹ hoặc vừa (thường gặp trong mũi xoang cấp tính).

Viêm xoang có thể xuất phát từ nhiều nguyên nhân và gây những vấn đề khó chịu

3.2. Phân biệt viêm mũi xoang cấp và mạn tính

– Viêm cấp tính: Xuất hiện đột ngột và kéo dài dưới 4 tuần. Triệu chứng thường rầm rộ, rõ rệt và gây khó chịu dữ dội.
– Viêm mạn tính: Kéo dài trên 12 tuần, thường không sốt, triệu chứng âm ỉ và dễ bị nhầm lẫn với cảm lạnh thông thường.

4. Biến chứng của bệnh

Viêm mũi xoang nếu không được điều trị đúng cách có thể dẫn đến nhiều hậu quả nghiêm trọng, đặc biệt là với người có hệ miễn dịch yếu. Trong một số trường hợp, bệnh lý này còn có thể gây ra các biến chứng không mong muốn như:

– Viêm tai giữa: Vi khuẩn từ mũi xoang lan lên tai qua vòi nhĩ gây viêm nhiễm.
– Viêm mô tế bào quanh hốc mắt: Là biến chứng nặng, gây sưng đau quanh mắt, thậm chí có thể dẫn đến mù lòa nếu không can thiệp kịp thời.
– Áp xe não, viêm màng não: Dịch mủ từ xoang có thể lan lên hệ thần kinh trung ương, đe dọa tính mạng người bệnh.
– Polyp mũi: Sự tăng sản bất thường của niêm mạc mũi xoang khiến người bệnh khó thở, dễ tái phát viêm.

5. Chẩn đoán và phương pháp điều trị bệnh mũi xoang

5.1. Phương pháp chẩn đoán

Để xác định chính xác tình trạng bệnh mũi xoang, bác sĩ thường chỉ định kết hợp nhiều kỹ thuật chẩn đoán như:

– Nội soi mũi xoang: Giúp quan sát trực tiếp niêm mạc và phát hiện tổn thương, dịch mủ hoặc polyp.
– Chụp CT/X-quang xoang: Đánh giá hình ảnh hốc xoang, xác định mức độ tắc nghẽn hoặc các dị dạng giải phẫu.
– Xét nghiệm dịch mũi: Giúp tìm ra nguyên nhân gây viêm (vi khuẩn, virus hoặc nấm).

5.2. Các hướng điều trị viêm mũi xoang phổ biến

Việc điều trị bệnh mũi xoang cần cá thể hóa tùy theo nguyên nhân và mức độ bệnh. Một số hướng điều trị bao gồm:

– Dùng thuốc: Bao gồm thuốc kháng sinh (trong trường hợp có nhiễm khuẩn), thuốc giảm viêm, thuốc chống dị ứng, thuốc co mạch hoặc thuốc xịt mũi chứa corticosteroid.
– Rửa xoang mũi: Sử dụng dung dịch nước muối sinh lý hoặc các dung dịch chuyên dụng để làm sạch xoang.
– Phẫu thuật nội soi mũi xoang: Áp dụng với trường hợp viêm mạn tính, có polyp hoặc cấu trúc bất thường gây bít tắc.

Việc sử dụng thuốc hoặc can thiệp ngoại khoa cần được chỉ định bởi bác sĩ chuyên khoa Tai Mũi Họng để đảm bảo hiệu quả điều trị và an toàn cho người bệnh.

Việc điều trị mũi xoang cần được bác sĩ cân nhắc dựa trên kết quả thăm khám trực tiêp.

6. Cách phòng tránh viêm mũi xoang hiệu quả

Bệnh mũi xoang hoàn toàn có thể phòng tránh được nếu người bệnh chủ động chăm sóc sức khỏe tai mũi họng đúng cách. Một số biện pháp:

– Giữ ấm cơ thể, đặc biệt là vùng mũi họng trong thời tiết lạnh hoặc khi đi xe máy, ra ngoài trời sớm.
– Tránh tiếp xúc với các yếu tố gây dị ứng như khói bụi, phấn hoa, hóa chất.
– Vệ sinh mũi bằng nước muối sinh lý hàng ngày, đặc biệt sau khi ra đường hoặc tiếp xúc khói bụi.
– Uống đủ nước
– Bổ sung các thực phẩm chứa nhiều vitamin C để bản thân tăng sức đề kháng.
– Điều trị dứt điểm các bệnh lý đường hô hấp trên như cảm lạnh, viêm họng, cúm.
– Định kỳ thăm khám tai mũi họng tại các cơ sở y tế uy tín để phát hiện và xử lý sớm các vấn đề bất thường.

Có thể thấy, viêm mũi xoang không chỉ là nỗi phiền toái thường gặp trong sinh hoạt mà còn là căn bệnh tiềm ẩn nhiều nguy cơ ảnh hưởng đến sức khỏe nếu không được điều trị đúng cách và kịp thời. Hiểu rõ nguyên nhân, triệu chứng, cách điều trị cũng như phòng tránh sẽ giúp người bệnh chủ động hơn trong việc chăm sóc và bảo vệ hệ hô hấp của mình. Việc thăm khám định kỳ tại các cơ sở y tế tai mũi họng chuyên sâu là một trong những cách tốt nhất để tầm soát và kiểm soát hiệu quả bệnh mũi xoang, giúp chúng ta tránh các biến chứng nguy hiểm về sau từ bệnh.