Giấc ngủ là thời gian quan trọng để cơ thể phục hồi sau một ngày dài hoạt động. Tuy nhiên, có những người gặp phải hiện tượng khó nuốt khi ngủ, khiến giấc ngủ bị gián đoạn và gây ra cảm giác khó chịu, mệt mỏi vào ngày hôm sau. Khó nuốt khi ngủ không chỉ ảnh hưởng đến chất lượng giấc ngủ mà còn có thể là dấu hiệu của những vấn đề sức khỏe tiềm ẩn nghiêm trọng hơn. Trong bài viết này, chúng ta sẽ tìm hiểu rõ hơn về hiện tượng khó nuốt khi nằm ngủ, từ các nguyên nhân phổ biến đến những phương pháp điều trị hiệu quả, giúp bạn có được giấc ngủ sâu và yên bình hơn.
Menu xem nhanh:
1. Khó nuốt khi ngủ là gì?
Khó nuốt khi ngủ là hiện tượng mà nhiều người gặp phải nhưng không phải ai cũng hiểu rõ nguyên nhân gây ra. Tình trạng này xuất hiện khi bạn cảm thấy trắc trở trong việc nuốt thức ăn, nước uống hoặc thậm chí là nước bọt trong giấc ngủ, khiến giấc ngủ bị gián đoạn và gây ra nhiều vấn đề về sức khỏe.
Việc gặp nuốt khó khi ngủ không chỉ khiến bạn cảm thấy khó chịu mà còn có thể là dấu hiệu của một số bệnh lý nghiêm trọng hơn. Vậy vì sao lại xuất hiện tình trạng này và cách điều trị như thế nào để mang lại giấc ngủ ngon hơn?
Biểu hiện của khó nuốt khi nằm và ngủ
2. Các triệu chứng liên quan đến khó nuốt khi nằm ngủ
Những người gặp khó nuốt khi ngủ thường có thể gặp các triệu chứng sau:
– Cảm giác nghẹn khi nuốt, đặc biệt khi đang nằm ngủ.
– Đau hoặc khó chịu ở cổ họng, thực quản.
– Thường xuyên bị ho hoặc khò khè vào ban đêm.
– Thức giấc giữa đêm với cảm giác không thể nuốt trôi thức ăn hoặc nước bọt.
– Tình trạng trào ngược dạ dày xuất hiện kèm theo.
Những triệu chứng này có thể biến mất nhanh chóng sau khi thức dậy hoặc sau khi thay đổi tư thế ngủ, nhưng nếu chúng kéo dài, cần tìm hiểu nguyên nhân chính xác để có phương pháp điều trị phù hợp.
3. Nguyên nhân gặp khó khăn trong việc nuốt khi ngủ
Có nhiều nguyên nhân dẫn đến tình trạng nuốt vướng, nghẹn khi ngủ, từ các yếu tố cơ học đến bệnh lý.
3.1. Trào ngược dạ dày thực quản (GERD) gây khó nuốt khi ngủ
Trào ngược dạ dày thực quản (GERD) là một trong những nguyên nhân hàng đầu dẫn đến nuốt khó khi ngủ. Tình trạng axit từ dạ dày trào ngược lên thực quản trong khi ngủ có thể gây viêm niêm mạc thực quản, dẫn đến cảm giác nuốt không trôi, vướng, nghẹt… Việc axit dạ dày xâm nhập vào cổ họng có thể gây ra cảm giác nghẹn, ho hoặc khò khè khi ngủ.
Tư thế nằm có thể khiến dịch dạ dày bớt trào ngược lên thực quản (Ảnh: Gastrointestinal Society)
3.2. Hội chứng ngưng thở khi ngủ (OSA)
Hội chứng ngưng thở khi ngủ là một rối loạn nghiêm trọng, khi mà đường thở của người bệnh bị tắc nghẽn tạm thời trong khi ngủ. Điều này không chỉ gây ngưng thở mà còn có thể dẫn đến cảm giác khó nuốt do cơ hầu họng bị yếu đi hoặc bị căng cứng.
3.3. Rối loạn chức năng cơ hầu họng gây khó nuốt khi ngủ
Chức năng của các cơ hầu họng có vai trò quan trọng trong quá trình nuốt. Khi cơ vùng này bị rối loạn hoặc suy yếu, quá trình nuốt sẽ gặp khó khăn. Điều này thường gặp ở những người có các bệnh lý liên quan đến thần kinh như bệnh Parkinson hoặc xơ cứng động mạch.
3.4. Khối u vùng cổ họng
Một nguyên nhân khác ít gặp nhưng không thể bỏ qua là sự xuất hiện của khối u ở vùng cổ họng hoặc thực quản. Khối u này có thể cản trở quá trình nuốt, đặc biệt là vào ban đêm khi cơ thể đang ở trạng thái thư giãn.
3.5. Dị vật hoặc sẹo hẹp thực quản
Dị vật hoặc sẹo do viêm nhiễm, loét thực quản cũng có thể gây ra tình trạng khó nuốt khi ngủ. Sự hẹp thực quản làm cho việc nuốt trở nên trắc trở, đặc biệt là khi nằm ngủ.
4. Khi nào nên gặp bác sĩ?
Nếu tình trạng khó nuốt khi ngủ kéo dài và kèm theo các triệu chứng nghiêm trọng như đau ngực, sụt cân không rõ nguyên nhân, khó thở, hoặc cảm giác nghẹn nặng, bạn nên gặp bác sĩ ngay để được thăm khám và điều trị kịp thời. Quá trình thăm khám thường bắt đầu bằng việc bác sĩ hỏi bệnh sử và triệu chứng chi tiết để hiểu rõ hơn về tình trạng khó nuốt.
Sau đó, bác sĩ sẽ chỉ định một số phương pháp chẩn đoán nhằm xác định nguyên nhân gây ra khó nuốt, bao gồm:
– Nội soi thực quản: Phương pháp này cho phép bác sĩ kiểm tra trực tiếp niêm mạc thực quản và dạ dày để phát hiện các tổn thương hoặc bất thường.
– Chụp X-quang với chất cản quang: Thực hiện sau khi uống chất lỏng có chất cản quang, giúp quan sát hình ảnh của thực quản và phát hiện dị vật hoặc hẹp thực quản.
– Đo áp lực nhu động thực quản (HRM): Đây là phương pháp hiện đại đo lường hoạt động và áp lực của cơ thực quản, giúp phát hiện các rối loạn chức năng trong quá trình nuốt.
– Đo pH trở kháng thực quản 24 giờ: Phương pháp này được sử dụng để đánh giá mức độ trào ngược axit, và các thông tin chi tiết liên quan đến trào ngược, mối liên hệ với triệu chứng nuốt khó, vướng, nghẹn khi nằm.
Đo pH trở kháng thực quản 24h chẩn đoán trào ngược dạ dày thực quản (GERD) gây khó nuốt khi ngủ
Việc chẩn đoán chính xác sẽ giúp tìm ra nguyên nhân và đưa ra phương pháp điều trị phù hợp, đảm bảo sức khỏe và chất lượng giấc ngủ tốt hơn.
5. Các biện pháp phòng ngừa nuốt khó khăn khi ngủ
Phòng ngừa là cách tốt nhất để tránh gặp phải tình trạng nuốt vướng nghẹt khi ngủ. Dưới đây là một số gợi ý:
– Thay đổi thói quen ăn uống: Tránh ăn quá gần giờ đi ngủ và hạn chế thức ăn khó tiêu hóa.
– Giữ vệ sinh đường thở: Vệ sinh răng miệng, tránh hút thuốc và tiếp xúc với các chất kích ứng có thể làm giảm nguy cơ viêm nhiễm và khó nuốt.
– Kiểm tra sức khỏe định kỳ: Việc thăm khám sức khỏe thường xuyên giúp phát hiện sớm các vấn đề liên quan đến tiêu hóa và hô hấp.
Ngoài ra, người bệnh cũng cần điều trị chính xác nguyên nhân gây khó nuốt khi ngủ dưới sự hướng dẫn của bác sĩ chuyên khoa. Người bệnh cũng nên tuân thủ phác đồ điều trị từ cách dùng thuốc, chế độ sinh hoạt ăn uống, đến cách chăm sóc phục hồi nếu cần phẫu thuật…
