Tức ngực không chỉ là dấu hiệu của những vấn đề tim mạch mà còn có thể đến từ trào ngược dạ dày. Nếu bạn đang tìm cách phân biệt và xử lý tình trạng tức ngực trào ngược dạ dày này, hãy cùng chúng tôi khám phá những thông tin quan trọng để bảo vệ sức khỏe ngay từ bây giờ!
Menu xem nhanh:
1. Tức ngực trào ngược dạ dày: Cơ chế hình thành
Trào ngược dạ dày thực quản là một bệnh lý tiêu hóa phổ biến, khi dịch vị trong dạ dày trào ngược lên thực quản, gây ra nhiều triệu chứng khó chịu, trong đó có tức ngực. Cơ chế hình thành hiện tượng này liên quan đến sự suy yếu của cơ thắt thực quản dưới (LES), dẫn đến việc không thể ngăn chặn dịch vị di chuyển ngược lên.
Khi axit từ dạ dày tiếp xúc với niêm mạc thực quản, nó gây kích thích và viêm, dẫn đến cảm giác đau hoặc tức ngực. Các yếu tố như áp lực ổ bụng tăng cao (do béo phì, mang thai), hoặc các bệnh lý khác như thoát vị hoành cũng góp phần làm gia tăng nguy cơ trào ngược, từ đó gây tức ngực.
Tức ngực không chỉ là dấu hiệu của những vấn đề tim mạch mà còn có thể đến từ trào ngược dạ dày
2. Nguyên nhân tức ngực gây ra bởi trào ngược dạ dày
2.1. Suy yếu cơ thắt thực quản dưới (LES)
Cơ LES có nhiệm vụ ngăn không cho axit và dịch dạ dày trào ngược lên thực quản. Khi cơ này suy yếu hoặc bị rối loạn, axit dễ dàng di chuyển lên trên, gây kích thích và viêm niêm mạc thực quản. Điều này là nguyên nhân chính gây ra cơn tức ngực.
2.2. Tiếp xúc niêm mạc thực quản với axit
Khi axit trong dạ dày tiếp xúc với niêm mạc thực quản, nó không chỉ gây ra cảm giác đau đớn mà còn làm tổn thương niêm mạc thực quản. Điều này dẫn đến cảm giác nóng rát hoặc đau tức ngực. Triệu chứng này thường tăng lên khi người bệnh ăn các thực phẩm chua, cay hoặc béo.
2.3. Áp lực trong ổ bụng tăng cao
Tăng áp lực trong ổ bụng là yếu tố góp phần quan trọng trong việc gây ra trào ngược dạ dày. Khi ổ bụng có áp lực cao (do béo phì, mang thai hoặc táo bón), cơ LES phải làm việc nhiều hơn để giữ dịch dạ dày ở đúng vị trí. Tuy nhiên, nếu áp lực quá lớn, LES không thể giữ dịch lại, dẫn đến hiện tượng trào ngược và tức ngực.
2.4. Stress và căng thẳng
Căng thẳng và stress là yếu tố tâm lý có thể làm tăng sản xuất axit trong dạ dày, từ đó làm tình trạng trào ngược thêm nghiêm trọng. Cảm giác lo âu cũng có thể khiến cơ thể tạo ra các cơn co thắt cơ bụng, tăng cường áp lực lên dạ dày và thúc đẩy tình trạng trào ngược.
2.5. Thói quen sinh hoạt không lành mạnh
Các thói quen như ăn uống không đúng giờ, ăn quá no, sử dụng rượu bia, cà phê hoặc thuốc lá có thể làm tăng sự bài tiết axit dạ dày và làm yếu cơ LES. Những thói quen này có thể dẫn đến tình trạng trào ngược dạ dày và cảm giác tức ngực.
3. Đặc điểm nhận biết tức ngực trào ngược dạ dày
– Vị trí đau tức: Thường xuất hiện ở vùng giữa ngực, có cảm giác như bị đè nén hoặc nóng rát.
-Thời điểm xảy ra: Hay xuất hiện sau khi ăn, đặc biệt là khi nằm xuống ngay sau bữa ăn.
– Triệu chứng kèm theo: Người bệnh có thể cảm thấy ợ nóng, ợ chua, có vị chua trong miệng, hoặc thậm chí là khó nuốt.
– Tần suất: Những cơn tức ngực thường xuất hiện lặp đi lặp lại, đặc biệt vào ban đêm hoặc sau khi tiêu thụ thực phẩm cay, chua, hoặc béo.
– Không liên quan đến vận động: Khác với tức ngực do tim mạch, tức ngực trào ngược thường không bị kích hoạt bởi vận động thể chất.
Thường xuất hiện cảm giác đau ở vùng giữa ngực, có cảm giác như bị đè nén hoặc nóng rát.
4. Phân biệt tức ngực vì bị trào ngược dạ dày và tức ngực do tim mạch
4.1. Nguyên nhân khởi phát
– Trào ngược dạ dày: Cơn tức ngực thường xảy ra sau khi ăn no, hoặc khi người bệnh nằm xuống ngay sau bữa ăn.
– Tim mạch: Đau ngực do tim mạch thường xảy ra khi người bệnh gắng sức, căng thẳng hoặc có hoạt động thể chất mạnh.
4.2. Tính chất cơn đau
– Trào ngược dạ dày: Cơn đau thường âm ỉ và có cảm giác nóng rát, không gây cảm giác đột ngột hoặc dữ dội.
– Tim mạch: Cơn đau thường thắt chặt, có thể lan xuống tay trái, hàm hoặc lưng. Cảm giác đau có thể đi kèm với khó thở, đổ mồ hôi hoặc buồn nôn.
4.3. Phản ứng với thuốc
– Trào ngược dạ dày: Cơn đau sẽ giảm đi khi người bệnh sử dụng thuốc kháng axit hoặc thay đổi tư thế (ngồi thẳng, nằm dốc).
– Tim mạch: Đau ngực không giảm đi khi dùng thuốc kháng axit, nhưng có thể giảm khi sử dụng nitroglycerin.
5. Cách chẩn đoán chính xác tức ngực trào ngược dạ dày
5.1. Thăm khám lâm sàng
Bước đầu tiên là thu thập thông tin về các triệu chứng, bao gồm đau tức ngực, ợ chua, ợ nóng, khó nuốt, ho khan, và các triệu chứng liên quan. Bác sĩ cũng sẽ kiểm tra các yếu tố nguy cơ như thói quen ăn uống, tình trạng thừa cân, thuốc đang sử dụng, và tiền sử bệnh lý.
5.2. Nội soi dạ dày thực quản
Đây là một phương pháp rất hữu ích để phát hiện tổn thương thực quản do axit dạ dày, như viêm loét, loét thực quản, hoặc Barrett thực quản (biến chứng của GERD). Nội soi giúp bác sĩ quan sát trực tiếp vùng thực quản và dạ dày để đánh giá mức độ nghiêm trọng của tình trạng trào ngược.
5.3. Đo pH thực quản 24 giờ
Phương pháp này đo lường mức độ axit trong thực quản trong vòng 24 giờ. Bằng cách sử dụng một ống mềm được đưa qua mũi xuống thực quản, thiết bị sẽ ghi lại thời gian và mức độ axit, giúp xác định xem có sự trào ngược axit vào thực quản hay không và mức độ nghiêm trọng của trào ngược.
5.4. Đo áp lực nhu động thực quản (HRM)
Đo áp lực nhu động thực quản giúp đánh giá chức năng của cơ vòng thực quản và các cơ quan liên quan trong việc tống thức ăn và chất lỏng từ thực quản xuống dạ dày. Nếu có rối loạn nhu động hoặc cơ vòng thực quản yếu, đây có thể là nguyên nhân góp phần vào tình trạng trào ngược.
5.5. Chẩn đoán phân biệt
Tức ngực có thể là triệu chứng của nhiều bệnh lý khác như bệnh tim, viêm phổi, viêm màng phổi, hoặc rối loạn cơ xương. Vì vậy, chẩn đoán phân biệt là rất quan trọng để xác định nguyên nhân chính xác.
Đo ph 24 giờ giúp xác định xem có sự trào ngược axit vào thực quản hay không và mức độ nghiêm trọng của trào ngược.
6. Điều trị tức ngực do trào ngược dạ dày
6.1. Thay đổi lối sống và thói quen ăn uống
– Ăn uống đúng giờ, tránh ăn khuya hoặc ăn quá no.
– Hạn chế thực phẩm kích thích như đồ cay, chua, béo, rượu bia và cà phê.
– Nâng cao đầu giường khoảng 15-20 cm để giảm nguy cơ trào ngược khi nằm.
6.2. Sử dụng thuốc
– Thuốc kháng axit: Giúp giảm triệu chứng nhanh chóng.
– Thuốc ức chế bơm proton (PPI): Giảm sản xuất axit trong dạ dày, điều trị dài hạn.
– Thuốc tăng cường vận động thực quản: Cải thiện chức năng cơ thắt thực quản dưới.
6.3. Điều trị phẫu thuật
Nếu tình trạng không cải thiện với thuốc và thay đổi lối sống, phẫu thuật tạo van chống trào ngược (Nissen fundoplication) có thể được xem xét.
6.4. Giảm căng thẳng
Thực hành yoga, thiền định hoặc các phương pháp thư giãn để giảm stress, từ đó kiểm soát triệu chứng hiệu quả hơn.
Tức ngực do trào ngược dạ dày là một triệu chứng phổ biến nhưng dễ bị nhầm lẫn với bệnh lý tim mạch. Việc hiểu rõ cơ chế, nhận biết triệu chứng và phương pháp chẩn đoán sẽ giúp người bệnh có hướng điều trị đúng đắn, cải thiện chất lượng cuộc sống. Nếu bạn gặp phải tình trạng này, hãy đến gặp bác sĩ chuyên khoa để được tư vấn và điều trị phù hợp.
