Nhiều bố mẹ “hốt hoảng” khi thấy trẻ bị chảy máu cam. Làm thế nào để cầm máu cho con? Vì sao con lại bị chảy máu cam? Trẻ bị chảy máu cam có nguy hiểm gì không? Hàng “tá” câu hỏi được đặt ra. Ba mẹ hãy tham khảo bài viết dưới đây để tìm hiểu về chảy máu cam ở trẻ em, cách xử trí và khi nào nên cho bé đi khám.
Menu xem nhanh:
1. Những điều cần biết khi trẻ bị chảy máu cam
1.1. Phân loại
Chảy máu cam có thể được phân thành hai loại: chảy máu mũi trước và chảy máu mũi sau.
Chảy máu mũi trước:
– Chiếm khoảng 90% trường hợp và xuất phát từ phần trước mũi.
– Vị trí chảy máu thường nằm ở đám rối Kieselbach, phần dưới của vách ngăn mũi. Khu vực này chứa nhiều mạch máu nhỏ dễ vỡ, dễ gây chảy máu khi có xì mũi hoặc chấn thương cục bộ (như ngoáy mũi, day mũi).
– Thường xảy ra ở những vùng khí hậu hanh khô hoặc trong môi trường khô (do sử dụng lò sưởi, máy điều hòa kéo dài). Môi trường khô làm khô niêm mạc, gây nứt nẻ và chảy máu trên vách ngăn mũi.
Chảy máu cam ở trẻ em xảy ra khá phổ biến
– Chảy máu thường chỉ xảy ra ở một bên mũi. Máu chảy ra phía trước (nếu có chảy xuống họng, lượng máu cũng ít). Chảy máu thường không nhiều, nhưng kéo dài. Thường ngừng lại sau khi áp dụng một số biện pháp sơ cứu. Trường hợp nặng, có thể cần tiến hành “đốt” điểm mạch bằng nitrat bạc hoặc các chất khác.
Chảy máu mũi sau:
– Chiếm khoảng 10% trường hợp và thường liên quan đến các mạch máu cao hơn và sâu hơn trong mũi.
– Mặc dù không phổ biến ở trẻ em, chảy máu mũi sau có nguy hiểm và khó kiểm soát hơn, thường cần chăm sóc y tế. Thường xảy ra ở người cao tuổi, người có huyết áp cao hoặc trong trường hợp chấn thương vùng mũi mặt.
– Chảy máu thường xảy ra ở cả hai bên mũi. Máu chảy ra phía đằng sau và phần lớn đi xuống họng. Lượng máu chảy nhiều và có thể gây tình trạng nguy kịch. Kiểm soát chảy máu bằng cách nhét bấc vào mũi hoặc thắt mạch máu.
Tóm lại, chảy máu cam có thể có hai loại: chảy máu mũi trước và chảy máu mũi sau. Chảy máu mũi trước thường xảy ra phía trước mũi, chiếm phần lớn trường hợp và có thể do khô niêm mạc hoặc chấn thương. Chảy máu mũi sau thường xảy ra phía sau và xuống họng, thường liên quan đến các mạch máu sâu hơn và cần chăm sóc y tế. Nếu gặp tình trạng chảy máu mũi không ngừng hoặc nặng, nên đưa trẻ đến cơ sở y tế để được thăm khám và điều trị.
1.2. Trẻ bị chảy máu cam có thể do một số nguyên nhân
– Dị ứng: Trẻ có thể phản ứng dị ứng với các tác nhân gây kích thích như phấn hoa, bụi mịn, hóa chất, thuốc, hoặc thực phẩm. Dị ứng gây viêm nhiễm trong khoang mũi, làm cho mạch máu dễ vỡ và dẫn đến chảy máu cam.
– Cảm lạnh: Khi bị cảm lạnh, mũi bị tắc nghẽn và viêm nhiễm. Quá trình viêm nhiễm làm tăng nguy cơ chảy máu cam.
– Nhiễm trùng xoang: Nhiễm trùng trong các túi xoang mũi cũng có thể gây viêm nhiễm và chảy máu cam.
– Mũi khô và kích thích: Mũi thiếu độ ẩm do môi trường khô, ngoáy mũi quá mức, có vật lạ trong mũi, hoặc chấn thương mũi có thể làm tổn thương niêm mạc mũi và gây chảy máu cam.
– Cấu trúc mũi không bình thường: Đôi khi, chảy máu cam có thể do các vấn đề kết cấu của mũi, như cấu trúc dị thường hoặc sự phát triển không bình thường.
Tuy nhiên, nếu chảy máu cam của trẻ diễn ra thường xuyên, kéo dài hoặc có các triệu chứng khác đi kèm, nên đưa trẻ đến gặp bác sĩ để được thăm khám và tư vấn điều trị.
1.3. Trẻ bị chảy máu cam có nguy hiểm không?
Đa số các trường hợp chảy máu cam ở trẻ em là không vấn đề gì. Nguyên nhân gây chảy máu cam thường gặp ở trẻ là do vỡ các mạch máu li ti ở niêm mạc mũi.
Trẻ nhỏ ít bị, thường gặp ở trẻ bắt đầu tập đi hoặc trẻ lớn.
Đa phần các trường hợp trẻ bị chảy máu cam thường chỉ chảy một mũi và sẽ tự khỏi sau vài phút.
Trẻ nhỏ hay ngoáy mũi, hay nhét các vật vào mũi cũng dễ bị chảy máu cam. Những mùa khô hanh (như mùa đông) khiến da khô hanh, niêm mạc mũi khô bé cũng dễ bị chảy máu cam hơn.
Những trẻ bị viêm mũi dị ứng, viêm mũi mãn tính, khi mũi khô cũng dễ chảy máu cam.
Trẻ bị ngã dập mũi thì chảy máu cam là điều đương nhiên.
1.4. Cần làm gì khi trẻ bị chảy máu cam?
Ba mẹ cần bình tĩnh, không nên quá hốt hoảng khi thấy bé bị chảy máu cam.
Xử trí đúng khi trẻ bị chảy máu cam
Hãy đặt bé ngồi hoặc đứng nghiêng hơi cúi đầu về phía trước.
Lấy tay bịt cả hai mũi, nói với trẻ tạm thở bằng mồm khoảng 10 phút, đừng thấy lâu lẩu rồi bỏ ra dễ khiến máu trào ra gây tâm lý hoảng sợ thêm cho mẹ và bé.
Chườm lạnh cũng được nhưng không nên nhét bất kỳ vật gì vào mũi để chèn máu.
Tuyệt đối không bảo bé ngửa cổ lên để dốc mũi lên cao ngăn máu không chảy, vì điều này có thể khiến máu chảy ngược xuống cổ họng khiến bé bị sặc.
Chấn an tinh thần trẻ, không để con khóc nhiều hay ho, hắt xì lúc đang chảy máu cam vì có thể khiến máu mũi của con chảy nhiều hơn.
Thường thì chảy máu cam không đáng lo ngại. Trẻ dễ bị chảy máu cam trong mùa đông khi không khí trở nên khô hơn và cơ thể dễ mắc nhiễm khuẩn hơn.
Bạn có thể thấy những vệt máu khô, chảy từ mũi của bé vào buổi sáng sau khi bé đã ngủ (do bé chảy máu cam trong khi ngủ).
Tuy nhiên, nếu bé có những dấu hiệu sau, bạn nên đưa bé đi khám:
– Chảy máu cam sau khi bé bị ngã hoặc va đập vào vùng đầu hoặc mũi.
– Bé mất một lượng máu đáng kể do chảy máu cam. Nếu bạn thấy cách cầm máu cho bé không hiệu quả, hãy đưa bé đi khám ngay.
– Bé mới sử dụng một loại thuốc mới.
– Bé chảy máu cam không ngừng.
– Tần suất bị chảy máu cam khá thường xuyên.
– Bé chảy máu cam và cùng lúc bị chảy máu ở bất kỳ bộ phận nào khác trên cơ thể (ví dụ như chảy máu ở lợi).
Trong những trường hợp trên, đưa bé đến bác sĩ để được khám và tư vấn thêm.
2. Để phòng ngừa chảy máu mũi tái phát, có thể áp dụng các biện pháp nào?
– Trẻ cần được nghỉ ngơi ít nhất trong vòng 2 giờ, thực hiện các hoạt động nhẹ nhàng như đọc sách, vẽ tranh hoặc xem tivi.
– Hạn chế cho trẻ uống đồ nóng, thức ăn nóng hoặc tắm nước nóng trong ít nhất 24 giờ sau khi trẻ chảy máu mũi.
– Khuyến khích trẻ không ngoáy mũi hoặc xì mũi trong vòng 24 giờ (hoặc 1 tuần nếu trẻ đã tiến hành ‘đốt’ điểm mạch).
Đa số các trường hợp chảy máu cam ở trẻ em là không vấn đề gì nhưng nếu bé có các biểu hiện bất thường cần cho con đi khám ngay
– Trong vòng 1 tuần, trẻ nên tránh các hoạt động mạnh hoặc môn thể dục như chạy, và tránh nhấc vật nặng.
– Nếu trẻ bị táo bón, hãy đảm bảo trẻ uống đủ nước và tăng cường lượng chất xơ trong chế độ ăn. Nếu cần thiết, hãy thảo luận với bác sĩ để được chỉ định thuốc làm mềm phân giúp trẻ tránh rặn.
– Làm ẩm niêm mạc mũi bằng nước muối sinh lý hoặc kem ẩm danh cho mũi.
Nếu chảy máu cam tái phát, bạn có thể thực hiện các biện pháp sau:
– Xì mũi để đẩy các khối máu đông ra khỏi mũi.
– Sử dụng thuốc co mạch tại chỗ (như Afrin hoặc Rhinex) bằng cách nhỏ vào lỗ mũi bị chảy máu.
– Lặp lại các bước sơ cứu đã được nêu ở phần trước. Bóp hai bên cánh mũi trong vòng 10 phút.
Nếu chảy máu cam vẫn tiếp tục hoặc có bất kỳ dấu hiệu nghiêm trọng nào, hãy đưa trẻ đến cơ sở y tế để được khám và điều trị.
