Khi được chẩn đoán u tuyến yên, nhiều người thắc mắc kích thước u tuyến yên như nào là nguy hiểm đến tính mạng, có lưu ý gì về kích thước tuyến yên không? Hãy cùng tìm hiểu thông tin này qua bài viết dưới đây của Thu Cúc TCI nhé.
Menu xem nhanh:
1. Bệnh u tuyến yên là gì?
U tuyến yên là tình trạng bệnh lý xuất hiện khi có khối u nằm trong tuyến yên, ảnh hưởng đến hoạt động và chức năng của tuyến yên. Kích thước u tuyến yên khi phát triển sẽ hủy hoại các tế bào sản xuất hormone và tế bào chức năng.
Mặc dù khối u tuyến yên lành tính nhưng khi u phát triển sẽ gây nhiều nguy hiểm đối với tình trạng sức khỏe của bệnh nhân.
U tuyến yên là một trong 4 oại u sợ hay gặp
2. Kích thước u tuyến yên
Các khối u tuyến yên có thể được phân loại dựa trên kích thước của chúng như được quan sát trong quá trình quét MRI (Chụp cộng hưởng từ). Việc phân loại thường được chia thành microadenomas và macroadenomas, dựa trên đường kính tối đa của chúng. Đây là cách u tuyến yên được phân loại:
2.1. Kích thước u tuyến yên nhỏ
Đây là những khối u tuyến yên nhỏ có đường kính tối đa thường dưới 1 cm (10 mm) hoặc có kích thước bằng hạt đậu. Chúng thường khó phát hiện bằng hình ảnh thông thường và có thể yêu cầu các kỹ thuật chuyên dụng như MRI độ phân giải cao hoặc MRI tăng cường độ tương phản động để hình dung.
2.2. Kích thước u tuyến yên lớn
Đây là những khối u tuyến yên lớn hơn với đường kính tối đa bằng hoặc lớn hơn 1 cm. Chúng có thể khác nhau đáng kể về kích thước và một số khối u lớn có thể trở nên khá lớn, gây chèn ép các cấu trúc xung quanh trong hộp sọ.
U tuyến yên lớn được phân loại thành ba loại phụ dựa trên kích thước của chúng:
2.2.1. U tuyến vĩ mô lớn
– Chúng có đường kính từ 1 đến 4 cm.
2.2.2. U tuyến khổng lồ
– Đây là những khối u đặc biệt lớn với đường kính lớn hơn 4 cm. Chúng có thể gây ra tác động nén đáng kể lên các cấu trúc não lân cận.
2.2.3. Kích thước u tuyến yên lớn gây xâm lấn
– Những khối u này không chỉ có kích thước đáng kể mà còn xâm lấn các cấu trúc xung quanh như xương sọ hoặc các xoang lân cận. Chúng có xu hướng khó điều trị hơn do tính chất xâm lấn của chúng.
3. Cách xét nghiệm u tuyến yên
Chẩn đoán u tuyến yên thường sử dụng một loạt các phương pháp để đánh giá tình trạng của u, xác định loại u, và hiểu rõ tác động của u lên cơ thể. Dưới đây là một số phương pháp chẩn đoán phổ biến cho u tuyến yên:
3.1. Xét nghiệm máu và nước tiểu để đo hormone
– Xét nghiệm máu và nước tiểu có thể đo nồng độ hormone như ACTH, cortisol, prolactin, IGF-1 (Insulin-like Growth Factor 1), và các hormone khác. Những thay đổi trong nồng độ hormone này có thể gợi ý về sự xuất hiện và tính chất của u tuyến yên.
– Xét nghiệm này thường được thực hiện nhiều lần tại các thời điểm khác nhau để kiểm tra sự biến đổi hàng ngày và đảm bảo kết quả chính xác. Bác sĩ có thể yêu cầu bệnh nhân sử dụng thuốc hoặc hormone trước khi xét nghiệm để kiểm tra tác động của chúng lên hormone.
3.2. Khám chuyên khoa thần kinh
Việc kiểm tra các dấu hiệu và triệu chứng thần kinh có thể cung cấp thông tin quý báu về tác động của u tuyến yên lên hệ thống thần kinh.
3.3. Khám thị lực và soi đáy mắt
Các u tuyến yên có thể gây áp lực lên hệ thống thị giác và dẫn đến thay đổi thị lực. Khám thị lực và soi đáy mắt có thể giúp đánh giá tình trạng này.
3.4. Chụp cộng hưởng từ MRI
MRI tạo ra hình ảnh chi tiết về u tuyến yên và các cấu trúc xung quanh, giúp xác định kích thước, vị trí và tính chất của u.
Chụp cộng hưởng từ MRI giúp xác định kích thước u tuyến yên
3.5. Chụp X-quang và chụp cắt lớp vi tính (CT)
Những phương pháp này cũng cung cấp hình ảnh của u tuyến yên và có thể được sử dụng để đánh giá các khía cạnh khác nhau của u.
3.6. Sinh thiết
Sinh thiết u tuyến yên là một phương pháp ít thường được sử dụng, nhưng nó có thể được thực hiện trong trường hợp cần xác định rõ hơn về loại u.
Một chẩn đoán chính xác thường yêu cầu kết hợp nhiều phương pháp khác nhau và sự đánh giá của một đội ngũ chuyên gia, bao gồm bác sĩ thần kinh, bác sĩ tuyến yên, nhà điều trị bằng hình ảnh, và nhiều người khác.
4. Kích thước u tuyến yên lớn có nguy hiểm không?
Mặc dù chúng có thể khác nhau đáng kể về tác động và rủi ro tiềm ẩn, nhưng chúng có khả năng gây ra nhiều vấn đề sức khỏe khác nhau do kích thước và khoảng cách gần với các cấu trúc xung quanh. Liệu kích thước u tuyến yên lớn có được coi là nguy hiểm hay không phụ thuộc vào một số yếu tố:
4.1. Vị trí
Vị trí của u tuyến lớn trong tuyến yên có thể xác định mức độ ảnh hưởng của nó. Nếu nó đè lên các cấu trúc gần đó, chẳng hạn như dây thần kinh thị giác hoặc giao thoa (điểm mà dây thần kinh thị giác giao nhau), nó có thể dẫn đến các vấn đề về thị lực.
4.2. Chức năng nội tiết tố
Một số u tuyến lớn đang “hoạt động” và sản xuất ra lượng hormone quá mức, trong khi một số khác “không hoạt động” và không sản xuất ra hormone. Các khối u tuyến sản xuất hormone có thể gây mất cân bằng nội tiết và các vấn đề sức khỏe liên quan.
4.3. Tác dụng nén
Các khối u lớn hơn có thể chèn ép mô tuyến yên bình thường, ảnh hưởng đến khả năng sản xuất hormone và dẫn đến thiếu hụt nội tiết tố.
4.4. Suy giảm thị lực
Các khối u lớn ảnh hưởng đến dây thần kinh thị giác hoặc giao thoa có thể gây ra các vấn đề về thị lực, bao gồm mất thị lực ngoại biên hoặc thậm chí mù lòa nếu không được điều trị.
4.5. Triệu chứng đau đầu và áp lực
Kích thước và vị trí của khối u có thể dẫn đến đau đầu, cảm giác áp lực và các khó chịu khác do tác động của nó lên các cấu trúc xung quanh.
U tuyến yên lớn nghiêm trọng hay không dựa vào mức độ đau đầu
4.6. Những thay đổi do nội tiết tố
Các khối u tuyến sản xuất nội tiết tố có thể gây ra một loạt các triệu chứng dựa trên các loại hormone cụ thể mà chúng sản xuất. Ví dụ, sản xuất quá nhiều prolactin (prolactinoma) có thể dẫn đến kinh nguyệt không đều, tiết dịch ở vú và vô sinh.
4.7. Tiềm năng phát triển
Một số u tuyến lớn có thể tiếp tục phát triển, làm trầm trọng thêm tác dụng của chúng và tăng nguy cơ biến chứng theo thời gian.
Điều quan trọng cần lưu ý là không phải tất cả kích thước u tuyến yên lớn đều nguy hiểm và ảnh hưởng của chúng có thể rất khác nhau. Phương pháp điều trị u tuyến lớn thường phụ thuộc vào các yếu tố như kích thước khối u, sự tiết hormone, tác động lên các cấu trúc xung quanh và sức khỏe tổng thể của bệnh nhân. Theo dõi thường xuyên, quản lý y tế và can thiệp phẫu thuật là một trong những phương pháp được sử dụng để quản lý u tuyến lớn và giảm thiểu rủi ro tiềm ẩn của chúng.
