Vắc xin cổ tử cung và các bệnh sinh dục gây ra bởi HPV (Human Papillomavirus) là một trong những thành tựu quan trọng của y học dự phòng, giúp bảo vệ nam giới và nữ giới khỏi các bệnh lý như ung thư. Bài viết cung cấp thông tin chi tiết về vắc xin HPV, giải đáp những thắc mắc thường gặp, giúp bạn đưa ra quyết định tiêm chủng chủ động cho bản thân và gia đình.
Menu xem nhanh:
1. Một số thông tin về HPV
1.1. Virus HPV là gì?
Virus HPV (Human Papillomavirus) là một loại virus DNA rất thường gặp, lây truyền qua đường tình dục bằng miệng, âm đạo hoặc hậu môn. Hầu hết mọi người nhiễm HPV trong vài năm đầu tiên sau khi bắt đầu quan hệ tình dục.
1.2. Những bệnh do HPV
Virus HPV có nhiều chủng khác nhau, được chia thành hai nhóm chính:
Nhóm nguy cơ thấp: Gây ra mụn cóc sinh dục (sùi mào gà) ở vùng sinh dục, hậu môn nhưng thường lành tính, không chuyển thành ung thư.
Nhóm nguy cơ cao: Tăng nguy cơ mắc các bệnh ung thư, bao gồm:
– Ung thư cổ tử cung: Đây là loại ung thư phổ biến nhất ở phụ nữ Việt Nam, thường do các chủng HPV 16 và 18 gây ra.
– Ung thư âm đạo, âm hộ.
– Ung thư dương vật.
– Ung thư hậu môn.
– Một số loại ung thư khác.
Hình ảnh mô phỏng của virus HPV.
2. Tại sao tiêm vắc xin cổ tử cung HPV lại quan trọng?
Tiêm vắc xin HPV là biện pháp hiệu quả nhất để phòng ngừa các bệnh do virus HPV gây ra, đặc biệt là ung thư cổ tử cung. Ung thư cổ tử cung thường diễn tiến âm thầm trong nhiều năm, khó phát hiện ở giai đoạn sớm. Khi có triệu chứng thì bệnh thường đã ở giai đoạn nặng, ảnh hưởng đến sức khỏe sinh sản và khả năng chữa khỏi.
2.1 Lợi ích của tiêm vắc xin cổ tử cung HPV
– Giảm đáng kể nguy cơ mắc các bệnh ung thư do HPV gây ra.
– Giảm tỷ lệ mắc các bệnh tiền ung thư, giúp phát hiện và điều trị kịp thời.
– Bảo vệ sức khỏe sinh sản không chỉ của nữ, mà cả nam giới.
– Giảm gánh nặng về kinh tế và xã hội do điều trị các bệnh do HPV gây ra.
2.2. Loại vắc xin cổ tử cung HPV nào đang được sử dụng tại Việt Nam?
Hiện nay, Bộ Y tế Việt Nam đã cấp phép lưu hành hai loại vắc xin HPV:
Vắc xin 2 giá (Gardasil): Phòng ngừa hai chủng HPV 16 và 18, chiếm khoảng 70% các trường hợp ung thư cổ tử cung.
Vắc xin 4 giá (Gardasil 9): Phòng ngừa bốn chủng HPV 16, 18, 6 và 11. Ngoài hai chủng gây ung thư cổ tử cung, vắc xin 4 giá còn bảo vệ thêm trước hai chủng HPV 6 và 11 gây ra khoảng 90% các trường hợp mụn cóc sinh dục.
Vắc xin Gardasil 9 là vắc xin thế hệ mới nên có thể tiêm cho cả nam và nữ.
2.3. Độ tuổi khuyến nghị tiêm
Vắc xin HPV được khuyến cáo tiêm cho cả nam giới và nữ giới trong độ tuổi từ 9 đến 45 tuổi. Tuy nhiên, hiệu quả bảo vệ của vắc xin có thể giảm dần theo tuổi, do đó lý tưởng nhất là tiêm càng sớm càng tốt, trước khi bắt đầu quan hệ tình dục.
Độ tuổi tiêm chủng vắc xin HPV được chia thành các nhóm như sau:
– Nhóm tuổi tiêm ưu tiên:
+ Trẻ em gái từ 9 đến 14 tuổi. Đây là độ tuổi lý tưởng để tiêm vắc xin HPV vì hệ miễn dịch đang phát triển mạnh, giúp tạo ra kháng thể tốt nhất.
+ Trẻ trai từ 9-14 tuổi. Tiêm vắc xin HPV cho trẻ em trai giúp bảo vệ trẻ khỏi các bệnh do HPV gây ra ở nam giới, chẳng hạn như mụn cóc sinh dục và một số loại ung thư.
– Nhóm tuổi có thể tiêm vắc xin HPV: Người lớn từ 15 đến 45 tuổi (nam và nữ).
2.4. Chi phí tiêm vắc xin HPV
Vắc xin HPV chưa được đưa vào chương trình tiêm chủng quốc gia nên chi phí tiêm chủng sẽ tự túc. Mức giá vắc xin HPV có thể thay đổi tùy theo từng cơ sở y tế. Bạn nên liên hệ trực tiếp với các bệnh viện, phòng khám để biết chi tiết về giá cả.
3. Các lưu ý trước và sau khi tiêm vắc xin HPV
Trước khi tiêm:
Tham khảo ý kiến bác sĩ để kiểm tra sức khỏe tổng quát và tư vấn về việc tiêm vắc xin HPV. Bác sĩ sẽ cần biết tiền sử dị ứng thuốc, bệnh mãn tính (nếu có) để đánh giá tình trạng sức khỏe và lựa chọn loại vắc xin phù hợp.
Cho bác sĩ biết nếu bạn đang mang thai, đang cho con bú hoặc đang trong thời kỳ kinh nguyệt.
Chuẩn bị tâm lý thoải mái cho trẻ trước khi tiêm, đặc biệt là trẻ em gái lần đầu tiên tiêm.
Sau khi tiêm:
Chườm mát tại chỗ tiêm để giảm đau nhức (nếu có).
Có thể dùng thuốc giảm đau hạ sốt theo hướng dẫn của bác sĩ nếu trẻ bị sốt hoặc đau nhức.
Giữ vệ sinh vùng da tiêm sạch sẽ.
Trẻ vẫn có thể sinh hoạt, học tập bình thường nhưng tránh vận động mạnh trong 24 giờ đầu sau tiêm.
Ăn uống đủ chất dinh dưỡng để tăng cường sức đề kháng.
Quay lại cơ sở y tế theo lịch hẹn để tiêm các mũi nhắc lại (nếu có).
Tiêm đầy đủ các mũi HPV nhắc lại.
4. Những tác dụng phụ có thể gặp sau khi tiêm vắc xin HPV?
Hầu hết các tác dụng phụ của vắc xin HPV thường nhẹ và hết trong vài ngày, bao gồm:
Đau sưng chỗ tiêm.
Đau đầu, chóng mặt, mệt mỏi.
Buồn nôn, buồn nôn.
5. Câu hỏi về tiêm vắc xin HPV
– Tiêm vắc xin HPV có cần kiêng khem gì không?
Không cần kiêng khem bất cứ hoạt động nào sau khi tiêm vắc xin HPV.
– Tiêm vắc xin HPV có hiệu quả trong bao lâu?
Các nghiên cứu cho thấy vắc xin HPV có hiệu quả bảo vệ lâu dài, ít nhất là 15-20 năm. Tuy nhiên, vẫn chưa có nghiên cứu đầy đủ về hiệu quả bảo vệ của vắc xin trong thời gian dài hơn.
– Đã quan hệ tình dục rồi thì có tiêm vắc xin HPV được không?
Vắc xin HPV vẫn có hiệu quả đối với những người đã từng quan hệ tình dục nhưng chưa nhiễm các chủng HPV có trong vắc xin. Mặc dù hiệu quả bảo vệ có thể thấp hơn so với người chưa quan hệ tình dục, tiêm vắc xin HPV vẫn có thể giúp phòng ngừa nhiễm các chủng HPV khác và giảm nguy cơ mắc bệnh.
– Tiêm vắc xin HPV có thay thế được việc tầm soát ung thư cổ tử cung không?
Không. Tiêm vắc xin HPV là biện pháp phòng ngừa, còn tầm soát ung thư cổ tử cung (pap smear) là biện pháp phát hiện sớm các dấu hiệu bất thường của tế bào cổ tử cung. Cả hai biện pháp này đều cần được thực hiện để bảo vệ sức khỏe phụ nữ.
Khuyến cáo phụ nữ nên bắt đầu tầm soát ung thư cổ tử cung từ 21 tuổi hoặc 30 tuổi tùy theo khuyến cáo của bác sĩ.
– Vắc xin có dành cho nam giới không?
Vắc xin HPV được khuyến cáo cho cả nam giới và nữ giới. Tiêm vắc xin HPV cho nam giới giúp phòng ngừa: mụn cóc sinh dục, ung thư dương vật, một số loại ung thư vùng đầu-cổ do HPV gây ra.
Vắc xin cổ tử cung HPV là một biện pháp an toàn, hiệu quả để phòng ngừa các bệnh do virus HPV gây ra, đặc biệt là ung thư cổ tử cung. Tiêm vắc xin HPV là sự lựa chọn chủ động để bảo vệ sức khỏe sinh sản của bản thân và những người xung quanh.
