Tiêm vắc xin sởi mấy mũi? Lịch tiêm chi tiết cho từng độ tuổi trẻ
Tiêm vắc xin sởi là biện pháp phòng bệnh hiệu quả giúp trẻ tránh khỏi biến chứng nghiêm trọng như viêm phổi, viêm não hay suy dinh dưỡng. Việc tiêm đúng lịch và đủ mũi không chỉ bảo vệ sức khỏe cho trẻ mà còn góp phần ngăn ngừa dịch sởi bùng phát trong cộng đồng.
1. Vì sao việc tiêm vắc xin sởi cho trẻ là cần thiết?
1.1. Mức độ nguy hiểm của bệnh sởi
Sởi là bệnh truyền nhiễm cấp tính do virus gây ra, lây lan rất nhanh qua đường hô hấp khi ho, hắt hơi hoặc tiếp xúc gần.
Nếu không điều trị kịp thời, sởi có thể dẫn đến nhiều biến chứng nguy hiểm như:
– Tiêu chảy nặng, viêm phổi, viêm tai giữa.
– Viêm não, để lại di chứng thần kinh vĩnh viễn.
– Làm yếu hệ miễn dịch, khiến cơ thể dễ bị tấn công bởi các tác nhân gây bệnh khác.
Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), sởi là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây tử vong ở trẻ dưới 5 tuổi nếu không được tiêm ngừa.
1.2. Lợi ích với trẻ khi tiêm vắc xin sởi
Tiêm vắc xin giúp cơ thể tạo kháng thể chủ động chống lại virus sởi, giảm nguy cơ mắc bệnh đến hơn 95% sau khi tiêm đủ liều.
Lợi ích nổi bật gồm:
– Ngăn ngừa hoàn toàn các biến chứng nguy hiểm của bệnh sởi.
– Bảo vệ trẻ em, đặc biệt là trẻ dưới 5 tuổi – nhóm dễ tổn thương nhất.
– Góp phần tạo miễn dịch cộng đồng, ngăn chặn dịch sởi lây lan.
2. Các dòng vắc xin sởi đang được lưu hành và sử dụng rộng rãi
Hiện nay tại Việt Nam, có hai nhóm vắc xin sởi được sử dụng phổ biến gồm: vắc xin đơn (phòng sởi riêng biệt) và vắc xin phối hợp (phòng cùng lúc nhiều bệnh truyền nhiễm). Cả hai nhóm đều an toàn, hiệu quả cao và được Bộ Y tế cấp phép lưu hành.
Lưu ý: Cha mẹ nên tiêm vắc xin sởi cho trẻ tại cơ sở tiêm chủng uy tín để được tư vấn chọn loại vắc xin phù hợp, đảm bảo an toàn và đúng lịch tiêm.
2.1. Vắc xin sởi đơn (Mvvac – Việt Nam)
– Thành phần: Chứa virus sởi sống giảm độc lực, giúp cơ thể nhận biết và tạo kháng thể bảo vệ mà không gây bệnh.
– Công dụng: Tạo miễn dịch chủ động chống lại virus sởi – tác nhân gây sốt cao, phát ban và biến chứng nguy hiểm như viêm phổi, viêm não.
– Ưu điểm: Vắc xin sởi đơn giúp kích hoạt hệ miễn dịch sớm, đặc biệt phù hợp với trẻ nhỏ từ 9 tháng tuổi – nhóm có nguy cơ cao mắc sởi trong mùa dịch.
2.2. Vắc xin Sởi – Quai bị – Rubella
– Thành phần: Chứa các kháng nguyên phòng ba bệnh truyền nhiễm phổ biến là sởi, quai bị và rubella, giúp cơ thể hình thành miễn dịch toàn diện.
– Công dụng: Giúp ngăn ngừa đồng thời ba bệnh lây qua đường hô hấp, đặc biệt quan trọng trong việc bảo vệ trẻ em và phụ nữ chuẩn bị mang thai.
– Ưu điểm: Tiện lợi khi chỉ cần tiêm một mũi nhưng bảo vệ trước nhiều bệnh, giảm số lần tiêm và phản ứng phụ so với tiêm đơn lẻ từng loại.
– Các thương hiệu phổ biến: MMR II (Mỹ/ MSD), Priorix (Bỉ/ GSK)
3. Trẻ cần tiêm bao nhiêu mũi vắc xin sởi để được bảo vệ đầy đủ?
Theo khuyến cáo của Bộ Y tế và Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), mỗi trẻ cần tiêm đủ ít nhất 2 mũi vắc xin sởi để được bảo vệ tối đa trước nguy cơ mắc bệnh.
Mũi đầu tiên giúp cơ thể hình thành miễn dịch ban đầu, trong khi mũi thứ hai có vai trò củng cố và duy trì khả năng miễn dịch lâu dài. Nếu chỉ tiêm một mũi, hiệu quả bảo vệ có thể giảm, khiến trẻ vẫn có nguy cơ mắc sởi khi tiếp xúc với nguồn bệnh.
Ngoài ra, người lớn chưa từng tiêm hoặc không nhớ rõ tiền sử tiêm chủng cũng nên tiêm bổ sung 1 – 2 mũi để đảm bảo an toàn.
4. Lịch tiêm vắc xin
Lịch tiêm vắc xin sởi được thiết kế nhằm đảm bảo cơ thể trẻ có khả năng miễn dịch tốt nhất trong từng giai đoạn phát triển. Cha mẹ cần tuân thủ đúng thời điểm tiêm để đạt hiệu quả phòng bệnh tối ưu.
4.1. Vắc xin sởi đơn Mvvac
– Lịch tiêm: Tiêm 1 mũi bắt đầu từ 9 tháng tuổi
– Liều dùng: 0,5ml/ mũi
– Đường dùng: Tiêm dưới da
Lưu ý: Nếu trẻ tiêm vắc xin sởi đơn lúc 9-11 tháng thì khi trẻ trên 12 tháng cần tiêm 1 mũi vắc xin Sởi – Quai bị – Rubella để phòng thêm bệnh Quai bị và Rubella
4.2. Vắc xin Sởi – Quai bị – Rubella Priorix (Bỉ/ GSK)
Lịch tiêm: Tiêm 3 mũi bắt đầu từ 9 tháng
– Mũi 1: lúc đủ 9 tháng
– Mũi 2: sau mũi thứ nhất từ 3-6 tháng
– Mũi 3: 4 năm sau mũi 2
4.3. Vắc xin Sởi – Quai bị – Rubella MMR-II (Mỹ/ MSD)
Lịch tiêm: Tiêm 2 mũi bắt đầu từ 12 tháng
– Mũi 1: lúc đủ 12 tháng
– Mũi 2: 4 năm sau mũi 1
5. Sau khi tiêm vắc xin sởi có thể gặp tác dụng phụ gì không?
Giống như nhiều loại vắc xin khác, tiêm vắc xin sởi có thể gây ra một số phản ứng nhẹ và tạm thời. Tuy nhiên, đa số trường hợp an toàn tuyệt đối, không ảnh hưởng đến sức khỏe của trẻ nếu được tiêm đúng quy trình và theo dõi sau tiêm.
5.1. Các biểu hiện thường thấy sau khi tiêm vắc xin sởi
Các phản ứng thường xuất hiện sau 1 – 3 ngày tiêm và tự hết sau vài ngày, bao gồm:
– Sốt nhẹ dưới 38,5°C.
– Vùng da nơi tiêm có thể hơi đau hoặc ửng đỏ nhẹ.
– Trẻ có thể quấy khóc, chán ăn hoặc mệt mỏi nhẹ.
– Một số trường hợp hiếm gặp có thể nổi mẩn nhẹ hoặc sưng hạch nhỏ, nhưng không đáng lo ngại.
Cha mẹ có thể chườm mát vị trí tiêm, cho trẻ uống đủ nước và nghỉ ngơi hợp lý để giảm khó chịu.
5.2. Trường hợp cần đưa trẻ đến cơ sở y tế kiểm tra
Cần đưa trẻ đến khám ngay nếu xuất hiện các dấu hiệu bất thường sau:
– Sốt cao trên 39°C không hạ sau khi dùng thuốc.
– Co giật, khó thở hoặc phát ban lan rộng toàn thân.
– Sưng đỏ lớn tại vị trí tiêm, đau nhiều hoặc chảy mủ.
Những phản ứng này rất hiếm gặp, nhưng cần được bác sĩ chuyên khoa kiểm tra kịp thời để đảm bảo an toàn tuyệt đối cho trẻ sau tiêm chủng.
Tiêm vắc xin sởi là biện pháp phòng bệnh hiệu quả và an toàn nhất, giúp trẻ tránh được những biến chứng nguy hiểm như viêm phổi, viêm não hay suy dinh dưỡng. Cha mẹ nên tuân thủ lịch tiêm chủng đầy đủ, thực hiện tại cơ sở y tế uy tín, và theo dõi sức khỏe của trẻ sau tiêm để đảm bảo hiệu quả bảo vệ tối ưu. Chủ động tiêm phòng không chỉ giúp bảo vệ con mà còn góp phần ngăn chặn sự lây lan của dịch sởi trong cộng đồng.
