Những dấu hiệu của bệnh ung thư có thể phát hiện sớm

Ung thư là một trong những căn bệnh hiểm nghèo, nhưng điều đó không có nghĩa là chúng ta phải bất lực trước nó. Việc nhận biết sớm những dấu hiệu của bệnh ung thư có thể tạo nên sự khác biệt lớn trong hành trình điều trị. Bài viết này sẽ giúp bạn hiểu hơn về triệu chứng tiềm ẩn của ung thư, đặc biệt là những dấu hiệu thường bị bỏ qua hoặc nhầm lẫn với các bệnh thông thường khác.

1. Người trẻ và những dấu hiệu của bệnh ung thư

1.1. Thông tin tổng quan về ung thư

Ung thư thực chất là một nhóm lớn các bệnh lý có điểm chung khi đột ngột xuất hiện sự phát triển của các tế bào bất thường. Tế bào ung thư có thể nhân lên một cách mất kiểm soát, hình thành khối u, xâm lấn các tổ chức lân cận và có thể di căn đến các cơ quan xa.

Khác với các khối u lành tính thường phát triển chậm, có ranh giới rõ ràng và ít gây nguy hiểm, các khối u ác tính (ung thư) lại có khả năng xâm lấn các mô lành xung quanh. Chúng có thể di căn, tức là các tế bào ung thư tách ra, đi theo đường máu hoặc hệ bạch huyết đến các cơ quan xa xôi, hình thành khối u mới. Chính khả năng di căn và tái phát này khiến ung thư trở thành một thách thức lớn trong y học.

1.2. Những dấu hiệu của bệnh ung thư trẻ hóa ở nước ta

Theo một nghiên cứu công bố trên tạp chí y khoa BMJ Oncology, số ca chẩn đoán và tử vong do ung thư khởi phát sớm (dưới 50 tuổi) đã tăng lần lượt 79% và 28% từ năm 1990 đến 2019. Ung thư hiện là nguyên nhân gây tử vong thứ hai trên thế giới, ước tính cướp đi sinh mạng của khoảng 9,6 triệu người vào năm 2018.

Tại Việt Nam, gánh nặng ung thư cũng đang ngày càng gia tăng. Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) cho biết, mỗi năm Việt Nam ghi nhận khoảng 165.000 ca mắc mới và 115.000 ca tử vong do ung thư. Tỷ lệ tử vong do ung thư đã được chuẩn hóa theo tuổi ở Việt Nam là 104 trên 100.000 dân, xếp thứ 57 trên toàn cầu. Các loại ung thư chủ yếu thường gặp bao gồm ung thư gan, phổi, dạ dày, vú và đại trực tràng.

Đáng báo động hơn, ung thư đang có xu hướng “trẻ hóa”. Điển hình như ung thư đại trực tràng, một trong những loại ung thư phổ biến tại Việt Nam. Theo Globocan 2022, nước ta ghi nhận hơn 16.835 ca mắc mới mỗi năm và hơn 8.454 ca tử vong. Đặc biệt, tỷ lệ chẩn đoán ung thư đại trực tràng ở người dưới 50 tuổi đã tăng 45% kể từ năm 1995. Điều này cho thấy tầm quan trọng của việc nâng cao nhận thức về các dấu hiệu ung thư, đặc biệt là ở nhóm tuổi trẻ hơn.

Các yếu tố nguy cơ gây ung thư bao gồm: thói quen hút thuốc lá, uống rượu bia quá mức, chế độ ăn uống không lành mạnh, ít vận động và ô nhiễm không khí. Ngoài ra, một số bệnh nhiễm trùng mãn tính như vi khuẩn HP, virus HPV, virus viêm gan B và C cũng làm tăng nguy cơ mắc ung thư.

2. Những dấu hiệu của bệnh ung thư cần đặc biệt chú ý

2.1. Sốt hoặc đổ mồ hôi đêm rất nhiều

Sốt hoặc đổ mồ hôi đêm có thể là dấu hiệu của nhiều tình trạng sức khỏe khác nhau, từ nhiễm trùng thông thường, tác dụng phụ của thuốc, hay thậm chí là do thay đổi nội tiết tố ở phụ nữ mãn kinh. Tuy nhiên, nếu bạn trải qua cơn sốt không rõ nguyên nhân kéo dài hoặc đổ mồ hôi đêm, đây có thể là dấu hiệu cảnh báo của một số bệnh ung thư như ung thư máu hoặc u lympho. Sốt là phản ứng của cơ thể trước sự tấn công, và khi nó dai dẳng mà không có lý do rõ ràng, hãy đi khám bác sĩ.

2.2. Biểu hiện bất thường trên da cần lưu ý

Làn da có thể phản ánh vấn đề về sức khỏe tổng thể, trong đó có ung thư. Một trong những dấu hiệu đáng cảnh báo là sự thay đổi ở các nốt ruồi hoặc đốm sắc tố. Nếu chúng có hình dạng không đối xứng, đường viền mờ nhòe, màu sắc không đồng đều hoặc đường kính vượt quá 6mm, bạn nên thăm khám sớm. Ngoài ra, sự xuất hiện của nốt mới, các vết loét lâu lành, vùng da chuyển màu bất thường hoặc thay đổi về kết cấu cũng có thể là dấu hiệu khởi phát của ung thư da.

2.3. Mệt mỏi kèm cơn đau thường xuyên kéo dài

Các tế bào ung thư phát triển nhanh chóng và tiêu thụ một lượng lớn năng lượng, làm “cạn kiệt” nguồn dinh dưỡng của cơ thể, khiến người bệnh luôn trong trạng thái uể oải. Mệt mỏi mãn tính cũng là một triệu chứng phổ biến ở bệnh bạch cầu.

Bên cạnh đó, đau dai dẳng không rõ nguyên nhân ở bất kỳ bộ phận nào trên cơ thể cũng là một tín hiệu đáng lưu ý. Khối u phát triển có thể chèn ép các dây thần kinh, mô hoặc cơ quan lân cận, gây ra cơn đau. Đau lưng có thể là dấu hiệu của ung thư đại trực tràng, tuyến tiền liệt, buồng trứng hoặc trực tràng.

2.4. Chảy máu hoặc bầm tím không rõ nguyên nhân

Bất kỳ trường hợp chảy máu, bầm tím không rõ nguyên nhân, không phải do chấn thương đều cần được kiểm tra y tế.

– Có máu trong phân hoặc nước tiểu: Có thể là dấu hiệu của ung thư đại tràng, bàng quang hoặc thận.

– Ho ra máu hoặc nôn ra máu: Cảnh báo các vấn đề ở phổi hoặc đường tiêu hóa trên.

– Chảy máu âm đạo bất thường: Giữa kỳ kinh nguyệt, sau quan hệ tình dục hoặc sau mãn kinh có thể là dấu hiệu của ung thư cổ tử cung hoặc tử cung.

2.5. Đột nhiên hạch bạch huyết bị sưng

Hạch bạch huyết sưng to thường là phản ứng tự nhiên của cơ thể khi chống lại nhiễm trùng. Tuy nhiên, nếu hạch sưng mà không kèm theo các triệu chứng nhiễm trùng khác, không đau, và kéo dài hoặc có xu hướng lớn dần, đây có thể là dấu hiệu của một số bệnh ung thư, đặc biệt là ung thư hạch (u lympho) hoặc bệnh bạch cầu. Hạch thường xuất hiện ở cổ, nách hoặc bẹn.

2.6. Bất ngờ sụt cân không rõ nguyên nhân

Giảm cân nhanh chóng mà không hề cố gắng ăn kiêng hay tập luyện, có thể báo hiệu ung thư đang ảnh hưởng đến chức năng chuyển hóa của cơ thể. Có thể bao gồm ung thư thực quản, phổi, tụy, dạ dày. Ung thư còn làm thay đổi quá trình trao đổi chất, gây chán ăn và giảm cảm giác đói.

2.7. Tiêu hóa bất thường cũng là một trong những dấu hiệu của bệnh ung thư cần để ý

Các vấn đề về tiêu hóa thường gặp nhưng nếu chúng kéo dài, trở nên nghiêm trọng hơn thì cần phải xem xét kỹ lưỡng:

– Ợ nóng hoặc khó tiêu thường xuyên, đau đớn hoặc trở nặng.

– Đầy hơi hoặc chướng bụng thường xuyên, kéo dài.

– Thay đổi thói quen đi tiêu: Táo bón hoặc tiêu chảy kéo dài không cải thiện, hoặc tần suất đi tiêu thay đổi rõ rệt.

2.8. Hô hấp khó khăn là một trong những dấu hiệu của bệnh ung thư

Khó thở là một triệu chứng phổ biến ở bệnh nhân ung thư, đặc biệt là ung thư phổi. Theo thống kê, có tới 60-90% số người mắc ung thư phổi giai đoạn tiến triển gặp phải tình trạng khó thở. Có nhiều nguyên nhân gây khó thở ở người bệnh ung thư, từ chính khối u chèn ép, di căn đến các tác dụng phụ của điều trị.

– Ho dai dẳng không khỏi hoặc trở nặng.

– Khó thở không cải thiện hoặc ngày càng nặng hơn.

– Ho ra máu.

Cứ 1 trong 3 trường hợp ung thư có thể phòng ngừa được nhờ lối sống lành mạnh: tránh thuốc lá, hạn chế bia rượu, ăn uống cân bằng, tập thể dục đều đặn. Hãy lắng nghe cơ thể mình, chủ động khám sức khỏe định kỳ và thực hiện các tầm soát ung thư theo khuyến cáo của bác sĩ.