Làm sao để ung thư không tái phát?
Ung thư tái phát là tình trạng bệnh quay trở lại sau khi đã điều trị. Đây là điều không dễ đối mặt với người bệnh, cả về thể chất lẫn tinh thần. Vì vậy, việc hiểu rõ các nguyên nhân khiến ung thư tái phát và chủ động xây dựng kế hoạch làm sao để ung thư không tái phát là rất cần thiết, giúp người bệnh kiểm soát sức khỏe tốt hơn.
1. Ung thư tái phát là gì?
Ung thư tái phát là tình trạng ung thư xuất hiện trở lại sau khi người bệnh đã hoàn tất quá trình điều trị. Thời gian tái phát có thể khác nhau, có trường hợp chỉ sau vài tháng nhưng cũng có người nhiều năm sau mới phát hiện lại bệnh.
Dựa vào vị trí xuất hiện, ung thư tái phát được chia thành các dạng sau:
- Tái phát tại chỗ: là khi ung thư quay lại đúng vị trí ban đầu, nơi từng có khối u, ví dụ ung thư tuyến tiền liệt xuất hiện lại tại vùng đã phẫu thuật.
- Tái phát khu vực: ung thư trở lại ở các hạch bạch huyết hoặc mô xung quanh vị trí cũ, thường gặp ở một số loại ung thư như ung thư vú thể âm tính.
- Tái phát xa: khi tế bào ung thư lan đến cơ quan ở xa khối u ban đầu, chẳng hạn ung thư phổi có thể tái phát tại hệ thần kinh trung ương.
2. Các yếu tố nào khiến ung thư tái phát
Ung thư sau 5 năm không tái phát thường được xem là điều trị thành công. Tuy vậy, mỗi loại ung thư có đặc điểm khác nhau và bệnh vẫn có thể quay lại do nhiều yếu tố liên quan đến quá trình điều trị và theo dõi sau phẫu thuật. Phần lớn các yếu tố này liên quan đến việc tế bào ung thư chưa bị loại bỏ hoàn toàn hoặc khả năng kháng lại các phương pháp điều trị. Cụ thể:
- Tế bào ung thư còn sót sau phẫu thuật: Dù khối u đã được cắt bỏ, vẫn có thể còn những tế bào ung thư rất nhỏ không thể nhìn thấy hoặc phát hiện, từ đó phát triển lại theo thời gian.
- Điều trị hóa trị hoặc xạ trị chưa triệt để: Hóa trị chủ yếu tiêu diệt tế bào đang phân chia nên có thể bỏ sót tế bào ung thư chưa hoạt động. Xạ trị nếu không phá hủy hoàn toàn DNA tế bào ung thư thì bệnh vẫn có nguy cơ tái phát.
- Ung thư kháng thuốc điều trị: Một số tế bào ung thư bị đột biến, làm giảm hiệu quả của thuốc, thậm chí kháng nhiều loại thuốc khác nhau, khiến việc kiểm soát bệnh trở nên khó khăn hơn.
3. Làm sao để ung thư không tái phát?
5 năm không tái phát ung thư không có nghĩa là có thể chủ quan, người bệnh vẫn cần tầm soát định kỳ để phát hiện sớm và can thiệp kịp thời, giúp hạn chế biến chứng. Để hạn chế nguy cơ ung thư tái phát, các chuyên gia cho rằng việc duy trì lối sống lành mạnh đóng vai trò rất quan trọng. Dưới đây là cách ngăn ngừa ung thư tái phát bạn nên thực hiện:
- Tránh sử dụng thuốc lá: Hút thuốc, nhai thuốc lá hoặc hít phải khói thuốc thụ động đều làm tăng nguy cơ tái phát nhiều loại ung thư như phổi, miệng, họng, tuyến tụy, bàng quang và thận.
- Ăn uống lành mạnh: Ưu tiên rau xanh, trái cây, ngũ cốc nguyên hạt và các loại đậu. Hạn chế thực phẩm nhiều chất béo, đường, thịt đỏ và thịt chế biến sẵn để giảm gánh nặng cho cơ thể.
- Giữ cân nặng hợp lý và vận động thường xuyên: Duy trì cân nặng ổn định giúp giảm nguy cơ tái phát một số ung thư như vú, đại tràng, gan, thận. Tập thể dục đều đặn còn giúp cơ thể khỏe mạnh hơn.
- Bảo vệ da trước ánh nắng: Hạn chế tiếp xúc trực tiếp với ánh nắng mạnh, che chắn da khi ra ngoài để giảm nguy cơ ung thư da.
- Tiêm phòng các virus liên quan đến ung thư: Vắc xin viêm gan B và HPV giúp giảm nguy cơ ung thư và tái phát liên quan đến các virus này.
- Khám sức khỏe định kỳ: Thường xuyên kiểm tra và tầm soát ung thư giúp phát hiện sớm các dấu hiệu bất thường, từ đó nâng cao hiệu quả điều trị.
Làm sao để ung thư không tái phát là vấn đề rất quan trọng mà người bệnh cần quan tâm. Việc duy trì lối sống lành mạnh kết hợp với thăm khám định kỳ sẽ giúp người bệnh theo dõi sức khỏe hiện tại. Nhờ đó, nếu xuất hiện dấu hiệu bất thường, bệnh có thể được phát hiện sớm và xử lý kịp thời, hạn chế rủi ro cho sức khỏe.
Nguồn tài liệu tham khảo: Mayoclinic, Cancer, Cancerresearchuk
