Hỏi đáp các vấn đề liên quan đến bệnh ung thư gan

Ung thư gan là một trong những căn bệnh ác tính phổ biến và có tỷ lệ tử vong cao tại Việt Nam cũng như trên thế giới. Tuy nhiên, nhiều người vẫn còn mơ hồ về nguyên nhân, dấu hiệu nhận biết, phương pháp điều trị cũng như các biện pháp phòng ngừa căn bệnh này. Việc trang bị kiến thức đúng và đủ sẽ giúp mỗi người chủ động hơn trong việc bảo vệ sức khỏe cho bản thân và gia đình. Dưới đây là phần hỏi – đáp tổng hợp những vấn đề thường gặp xoay quanh bệnh ung thư gan, được trình bày một cách rõ ràng, dễ hiểu và bám sát y học hiện đại.

1. Hỏi – đáp các vấn đề về bệnh ung thư gan

1.1. Chẩn đoán phát hiện ung thư gan có những phương pháp nào?

– Chẩn đoán hình ảnh: Các kỹ thuật như siêu âm ổ bụng, chụp cắt lớp vi tính (CT) hoặc cộng hưởng từ (MRI) giúp phát hiện các bất thường, khối u hoặc tổn thương trong gan.

– Xét nghiệm máu: Định lượng các men gan, bilirubin, cũng như chất chỉ điểm khối u như alpha-fetoprotein (AFP) – một marker thường tăng trong ung thư gan.

– Sinh thiết mô gan: Trong một số trường hợp chưa rõ ràng, bác sĩ có thể chỉ định lấy mẫu mô gan để quan sát dưới kính hiển vi nhằm xác định tính chất tế bào và khẳng định chẩn đoán.

1.2. Bệnh ung thư gan sẽ có những phương pháp điều trị gì?

– Phẫu thuật: Bao gồm cắt bỏ phần gan có khối u hoặc ghép gan đối với những trường hợp đáp ứng đủ tiêu chí.

– Cắt bỏ khối u tại chỗ: Dùng các kỹ thuật như đốt bằng sóng cao tần (RFA) hoặc vi sóng để phá hủy tế bào ung thư tại gan.

– Hóa trị hoặc thuốc nhắm trúng đích: Giúp kiểm soát sự phát triển của ung thư, đặc biệt trong những trường hợp không còn khả năng phẫu thuật.

– Phương pháp hóa – tắc mạch (TACE): Tiêm thuốc hóa trị trực tiếp vào động mạch nuôi khối u đồng thời làm tắc nghẽn dòng máu nuôi khối u, khiến tế bào ung thư hoại tử.

– Xạ trị, liệu pháp miễn dịch: Một số bệnh nhân có thể được chỉ định kết hợp thêm các phương pháp này để nâng cao hiệu quả điều trị.

1.3. Tiên lượng bệnh ra sao?

Khả năng chữa khỏi ung thư gan phụ thuộc vào thời điểm phát hiện bệnh và mức độ tổn thương gan tại thời điểm chẩn đoán. Nếu bệnh được phát hiện sớm và chức năng gan còn tốt, người bệnh có nhiều cơ hội điều trị thành công, thậm chí kéo dài thời gian sống trên 5 năm. Ngược lại, khi bệnh đã tiến triển nặng hoặc gan bị suy chức năng nghiêm trọng, khả năng điều trị dứt điểm sẽ thấp hơn. Vì thế, việc tầm soát định kỳ, nhất là với những người có nguy cơ cao, là điều rất cần thiết.

1.4. Khi nào nên đi khám?

Bạn nên đến cơ sở y tế chuyên khoa để kiểm tra nếu có các dấu hiệu nghi ngờ hoặc thuộc nhóm nguy cơ cao sau đây:

– Triệu chứng kéo dài không rõ nguyên nhân: Như đau vùng gan, vàng da, sụt cân, mệt mỏi triền miên mà không giải thích được nguyên nhân.

– Tiền sử bệnh lý: Đã từng hoặc đang nhiễm virus viêm gan B, C, xơ gan hoặc có người thân từng mắc ung thư gan.

– Dấu hiệu bất thường không cải thiện: Mặc dù đã điều trị các bệnh lý thông thường, các triệu chứng trên vẫn tiếp tục kéo dài hoặc trở nặng.

Việc thăm khám sớm giúp phát hiện kịp thời các tổn thương tiền ung thư hoặc ung thư gan giai đoạn đầu – điều có thể tạo ra khác biệt lớn trong hiệu quả điều trị và tiên lượng sống.

1.5. Siêu âm có phát hiện bệnh ung thư gan?

Câu trả lời là có. Siêu âm bụng là phương pháp phổ biến trong tầm soát và phát hiện các bất thường tại gan, bao gồm cả khối u. Dưới hình ảnh siêu âm, khối u có thể hiện diện dưới dạng vùng sáng hoặc tối, tùy theo đặc điểm cấu trúc của tổn thương.

Tuy nhiên, với những u nhỏ dưới 1 cm, độ chính xác của siêu âm giảm đáng kể. Trong những trường hợp này, bác sĩ có thể kết hợp thêm các xét nghiệm như định lượng chất alpha-fetoprotein (AFP) trong máu để tăng khả năng phát hiện ung thư gan ở giai đoạn sớm – ước tính có thể phát hiện lên tới 40% ca bệnh sớm nếu phối hợp hai phương pháp.

1.6. Viêm gan B có dễ gây ung thư gan?

Có. Nhiễm viêm gan B mạn tính là yếu tố nguy cơ hàng đầu gây ung thư gan nguyên phát. Tỷ lệ mắc ung thư gan mỗi năm ở người mang virus viêm gan B phụ thuộc vào tình trạng xơ gan:

– Nếu không bị xơ gan: nguy cơ <1% mỗi năm.

– Nếu có xơ gan: nguy cơ tăng lên khoảng 2 – 4% mỗi năm.

Việc phát hiện sớm và điều trị bằng thuốc kháng virus đúng chỉ định sẽ giúp làm giảm đáng kể khả năng tiến triển thành ung thư.

1.7. Có thể ngừa ung thư gan không?

Dù không thể ngăn chặn hoàn toàn mọi trường hợp, nhưng một số biện pháp sau có thể giúp làm giảm nguy cơ mắc bệnh:

– Tiêm phòng viêm gan B: Đặc biệt hiệu quả với trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ – nhóm dễ tổn thương nhất. Với người lớn, hiệu quả phòng ngừa ung thư gan sau tiêm vắc-xin vẫn đang được nghiên cứu thêm.

– Ngăn ngừa viêm gan C: Tránh dùng chung kim tiêm, quan hệ tình dục an toàn và đảm bảo quy trình truyền máu an toàn là những cách phòng lây nhiễm hiệu quả.

– Hạn chế rượu: Uống rượu lâu dài có thể dẫn đến xơ gan – yếu tố nguy cơ cao gây ung thư.

– Kiểm soát cân nặng: Béo phì và gan nhiễm mỡ không do rượu (NAFLD) có liên quan mật thiết đến sự hình thành ung thư gan.

– Tránh thực phẩm nấm mốc: Nấm Aspergillus có thể tạo ra độc tố aflatoxin – một chất có khả năng gây ung thư gan nếu tiêu thụ lâu dài.

1.8. Bệnh K gan có chữa khỏi hoàn toàn không?

Tiên lượng ung thư gan phụ thuộc vào thời điểm chẩn đoán, mức độ tổn thương gan và tình trạng sức khỏe chung của người bệnh. Khi được phát hiện sớm, ung thư gan có thể được điều trị hiệu quả với nhiều phương pháp như:

– Phẫu thuật cắt bỏ u.

– Cắt bỏ bằng sóng cao tần.

– Điều trị hóa – tắc mạch.

– Xạ trị.

– Hóa trị.

– Liệu pháp nhắm trúng đích.

– Miễn dịch trị liệu.

Ở giai đoạn đầu, khoảng 35% bệnh nhân ung thư biểu mô tế bào gan (HCC) có thể sống thêm ít nhất 5 năm sau điều trị. Ngược lại, khi bệnh đã ở giai đoạn muộn, khả năng điều trị triệt để giảm, và thời gian sống thường ngắn hơn. Điều quan trọng là cần được bác sĩ chuyên khoa tư vấn cụ thể về các lựa chọn điều trị phù hợp với từng người bệnh.

Bệnh ung thư gan không còn là điều nguy hiểm nếu được phát hiện sớm và điều trị đúng hướng. Việc hiểu rõ các yếu tố nguy cơ, nhận biết các biểu hiện ban đầu và tuân thủ tầm soát định kỳ chính là những bước quan trọng để đẩy lùi căn bệnh này. Hy vọng phần hỏi đáp trên đã giúp bạn giải tỏa được những thắc mắc thường gặp, từ đó chủ động hơn trong chăm sóc sức khỏe lá gan – cơ quan thầm lặng nhưng vô cùng quan trọng đối với sự sống.