Xét nghiệm máu có biết ung thư gan không và thông tin cần lưu ý

Ung thư gan là một trong những căn bệnh ung thư nguy hiểm, tiến triển âm thầm và dễ bỏ qua những dấu hiệu ban đầu. Nhiều người thắc mắc liệu xét nghiệm máu có biết ung thư gan không, có chính xác không và khi nào cần làm xét nghiệm này. Bài viết dưới đây sẽ giúp bạn hiểu rõ vai trò, quy trình, những lưu ý cần thiết về xét nghiệm máu trong phát hiện ung thư gan, đồng thời cung cấp thông tin từ các nguồn uy tín để bạn chủ động hơn trong chăm sóc sức khỏe.

1. Những thông tin về xét nghiệm máu có biết ung thư gan không?

1.1. Mục đích chung của xét nghiệm máu

Xét nghiệm máu đóng vai trò quan trọng trong việc sàng lọc và hỗ trợ chẩn đoán ung thư gan, tuy nhiên không phải là yếu tố duy nhất để kết luận bệnh. Bác sĩ có thể chỉ định xét nghiệm máu khi nghi ngờ bệnh lý gan, bao gồm ung thư gan, nhằm:

– Hỗ trợ chẩn đoán ung thư gan (tuy nhiên, chỉ xét nghiệm máu không đủ để kết luận ung thư).

– Xác định nguyên nhân có thể dẫn đến ung thư gan, như viêm gan B, C, xơ gan.

– Đánh giá chức năng gan, từ đó lựa chọn phương pháp điều trị phù hợp.

– Kiểm tra tình trạng sức khỏe tổng thể, xác định mức độ tổn thương ở các cơ quan khác trước khi can thiệp điều trị.

– Theo dõi hiệu quả của quá trình điều trị ung thư gan.

– Phát hiện dấu hiệu ung thư quay trở lại sau điều trị.

1.2. Giải đáp câu hỏi xét nghiệm máu có biết ung thư gan không

Dù mang lại nhiều giá trị, xét nghiệm máu không thể khẳng định 100% bạn có ung thư gan hay không. Có những trường hợp xét nghiệm máu cho kết quả dương tính giả, tức là các chỉ số có thể tăng cao nhưng không phải do ung thư, mà do cơ thể có những chất tương đồng với khối u.

Thông thường, nếu nghi ngờ, bác sĩ có thể yêu cầu làm lại xét nghiệm sau 3-6 tháng để đánh giá sự thay đổi. Nếu có khối u ung thư, các chỉ số xét nghiệm có thể tăng dần theo sự phát triển của khối u, đồng thời kết hợp siêu âm, chụp CT, MRI để xác định chính xác vị trí và giai đoạn.

2. Xét nghiệm máu AFP cho ung thư gan là gì?

2.1. Tổng quan về xét nghiệm AFP giải đáp xét nghiệm máu có biết bệnh ung thư gan không

Xét nghiệm AFP là một phương pháp xét nghiệm máu được sử dụng để định lượng nồng độ Alpha-fetoprotein (AFP) trong cơ thể. Chỉ số AFP thường được dùng để hỗ trợ phát hiện ung thư gan, đặc biệt ở những người có nguy cơ cao như viêm gan B, viêm gan C, xơ gan, người uống rượu bia kéo dài.

– Chỉ số bình thường: AFP <40 ng/ml.

– AFP >200 ng/ml: Cảnh báo nguy cơ ung thư gan.

– AFP >500-1000 ng/ml: Nghi ngờ cao có ung thư gan, cần kết hợp siêu âm, CT hoặc MRI để xác định.

Tuy nhiên, mức AFP trong máu cũng có thể tăng do các yếu tố như tuổi tác, chế độ ăn uống, một số bệnh lý khác (ung thư phổi, ung thư vú, ung thư đại tràng, u tinh hoàn, u buồng trứng), nên người bệnh không nên tự ý kết luận từ chỉ số này.

2.2. Các loại xét nghiệm AFP cần biết

AFP có ba phân nhóm: AFP-L1, AFP-L2 và AFP-L3. Trong đó, AFP-L1 xuất phát từ các tế bào gan lành, thường gặp ở người mắc bệnh gan mạn tính như viêm gan B, xơ gan, và không gắn kết với lectin LCA (Lens culinaris agglutinin).

AFP-L2 chủ yếu được tạo ra từ các khối u túi noãn hoàng, có khả năng gắn với LCA ở mức độ trung bình.

AFP-L3 lại có nguồn gốc từ tế bào gan ác tính, tức ở người bị ung thư gan, với khả năng gắn kết với LCA tùy theo áp lực xét nghiệm. Xét nghiệm AFP-L3 được đánh giá có độ nhạy cao, giúp phát hiện tế bào ung thư gan tới 90%. Thông thường, AFP-L3 chiếm khoảng 10% tổng AFP trong máu. Nếu tỷ lệ này vượt mức 10%, nguy cơ phát triển ung thư gan trong vòng 21 tháng sẽ tăng cao.

2.3. Quy trình xét nghiệm AFP

Xét nghiệm AFP là một quy trình đơn giản, nhanh chóng và ít gây đau đớn. Bạn sẽ được nhân viên y tế sát trùng vị trí lấy máu, thường là ở tĩnh mạch cánh tay. Sau đó, một lượng máu vừa đủ sẽ được lấy để tiến hành phân tích.

Mẫu máu sẽ được phân tích để định lượng nồng độ AFP trên máy hóa phát quang tự động hiện đại. Thời gian trả kết quả xét nghiệm AFP thường khá nhanh, có thể chỉ sau 2 giờ hoặc trong vòng 1-2 ngày, tùy thuộc vào cơ sở y tế và yêu cầu cụ thể.

3. Các loại xét nghiệm máu khác

Ngoài xét nghiệm AFP, bác sĩ có thể chỉ định thêm nhiều loại xét nghiệm máu khác để có cái nhìn toàn diện hơn về tình trạng sức khỏe của bạn và hỗ trợ chẩn đoán ung thư gan

3.1. Xét nghiệm viêm gan siêu vi

Để đánh giá nguy cơ ung thư gan, bác sĩ thường yêu cầu xét nghiệm máu nhằm tầm soát sự hiện diện của virus viêm gan B và C. Bởi đây là những yếu tố chính liên quan đến bệnh lý này.

3.2. Xét nghiệm chức năng gan (LFTs)

Ung thư gan thường phát triển trên nền gan đã bị tổn thương do viêm gan hoặc xơ gan. Do đó, việc đánh giá chức năng gan trước khi bắt đầu điều trị là cực kỳ quan trọng. Nếu phần gan không bị ảnh hưởng bởi ung thư hoạt động không tốt, bạn có thể không đủ điều kiện để phẫu thuật cắt bỏ khối u hoặc một số phương pháp điều trị khác như hóa trị, điều trị đích có thể không phù hợp.

3.3. Xét nghiệm đông máu

Gan có vai trò sản xuất các protein giúp máu đông khi bạn bị chảy máu. Gan bị tổn thương có thể không sản xuất đủ các yếu tố đông máu này, làm tăng nguy cơ chảy máu. Bác sĩ có thể yêu cầu xét nghiệm máu để đo lường nguy cơ này.

3.4. Xét nghiệm chức năng thận

Các xét nghiệm ure và creatinin trong máu thường được thực hiện để đánh giá mức độ hoạt động của thận. Chức năng thận tốt là điều kiện quan trọng để cơ thể đào thải thuốc và các chất cặn bã trong quá trình điều trị.

3.5. Tổng phân tích tế bào máu ngoại vi (CBC)

Xét nghiệm này đo lường số lượng hồng cầu (vận chuyển oxy), bạch cầu (chống nhiễm trùng) và tiểu cầu (giúp đông máu). Nó cung cấp cái nhìn tổng quan về chức năng của tủy xương (nơi sản xuất các tế bào máu mới).

Xét nghiệm máu đóng vai trò quan trọng trong việc sàng lọc, hỗ trợ chẩn đoán và theo dõi ung thư gan. Mặc dù không thể đơn độc khẳng định sự có mặt của khối u, nhưng các chỉ số từ xét nghiệm máu, đặc biệt là AFP, cung cấp những thông tin giá trị giúp bác sĩ định hướng và đưa ra các chỉ định cận lâm sàng tiếp theo như siêu âm, CT, MRI, sinh thiết để có kết luận chính xác nhất.