Dấu hiệu ung thư tuyến tụy khi ở gia đoạn đầu

Ung thư tuyến tụy là một trong những loại ung thư có tiến triển âm thầm và thường chỉ được phát hiện khi đã ở giai đoạn muộn. Tuy nhiên, vẫn có những dấu hiệu ban đầu cảnh báo sự bất thường của tuyến tụy mà người bệnh cần đặc biệt lưu ý. Nhận biết sớm dấu hiệu ung thư tuyến tụy khi ở giai đoạn đầu không chỉ giúp tăng khả năng điều trị hiệu quả mà còn cải thiện đáng kể tiên lượng sống. Vậy các triệu chứng ban đầu của ung thư tuyến tụy là gì? Hãy cùng tìm hiểu chi tiết trong bài viết dưới đây để hiểu rõ hơn về ung thư tuyến tụy.

1. Tìm hiểu về ung thư tuyến tụy

Ung thư tuyến tụy là một bệnh lý ác tính hình thành từ sự phát triển bất thường và mất kiểm soát của các tế bào trong mô tụy. Trong đó, khoảng 95% các ca bệnh có nguồn gốc từ phần ngoại tiết của tụy – nơi sản sinh ra dịch tụy. Phần còn lại bắt nguồn từ các tế bào nội tiết hoặc mô liên kết.

2. Những dấu hiệu ung thư tuyến tụy khi còn ở giai đoạn đầu

2.1. Đau bụng và đau vùng lưng dưới – dấu hiệu ung thư tuyến tụy điển hình

Một trong những triệu chứng thường gặp nhất khi ung thư tụy mới khởi phát là cảm giác đau mơ hồ ở vùng bụng trên (thượng vị). Cơn đau có thể đến rồi tự hết, khiến người bệnh dễ lầm tưởng là rối loạn tiêu hóa nhẹ hoặc viêm dạ dày thông thường. Tuy nhiên, theo thời gian, tình trạng đau này trở nên thường xuyên và có xu hướng lan ra sau lưng hoặc vùng thắt lưng.

Đặc điểm cơn đau có thể rõ hơn sau bữa ăn hoặc khi người bệnh nằm ngửa, trong khi tư thế gập người hoặc nằm nghiêng có thể giúp giảm đau tạm thời. Trong một số ít trường hợp, người bệnh có thể đau dữ dội do u gây tắc nghẽn ống tụy – dẫn đến tình trạng viêm tụy cấp tính.

2.2. Vàng da do tắc mật – dấu hiệu ung thư tuyến tụy phổ biến

Một dấu hiệu quan trọng khác của ung thư tuyến tụy là tình trạng vàng da, xuất hiện do khối u chèn ép đường dẫn mật khiến mật không lưu thông được. Tình trạng này có thể biểu hiện điển hình như:

– Vàng da và vàng kết mạc mắt

– Nước tiểu sậm màu

– Phân bạc màu

– Ngứa lòng bàn tay và có thể là cả lòng bàn chân

Vàng da trong ung thư tụy thường tăng dần theo thời gian chứ không xuất hiện đột ngột. Đây cũng là một trong những lý do khiến nhiều người bệnh quyết định đi khám và vô tình phát hiện khối u tụy ở giai đoạn sớm.

2.3. Ăn uống kém và sụt cân bất thường

Tuyến tụy đóng vai trò quan trọng trong việc tiết enzyme hỗ trợ tiêu hóa. Khi cơ quan này bị tổn thương do khối u, khả năng hấp thụ và chuyển hóa thức ăn bị giảm rõ rệt. Người bệnh thường thấy ăn không ngon, có cảm giác đầy bụng, dễ buồn nôn, hoặc nôn sau ăn. Kèm theo đó là hiện tượng sụt cân nhanh chóng dù không có thay đổi nhiều về khẩu phần ăn.

Ngoài ra, sự chèn ép của khối u lên dạ dày cũng góp phần gây ra các triệu chứng như ợ nóng, khó tiêu, ợ chua kéo dài – thường bị nhầm lẫn với viêm loét dạ dày.

2.4. Tăng đường huyết bất thường

Ở một số trường hợp, ung thư tụy giai đoạn đầu có thể ảnh hưởng đến khả năng tiết Insulin và Glucagon – hai hormon quan trọng điều hòa lượng đường trong máu. Kết quả là người bệnh có thể xuất hiện các dấu hiệu tương tự đái tháo đường.

Điều này lý giải vì sao có những bệnh nhân được chẩn đoán đái tháo đường type mới khởi phát nhưng thực chất là biểu hiện sớm của tổn thương ác tính tại tụy.

3. Làm gì để có thể giảm nguy cơ mắc ung thư tuyến tụy giai đoạn đầu?

3.1. Từ bỏ thuốc lá – bước khởi đầu quan trọng

Hút thuốc được xem là một trong những yếu tố nguy cơ hàng đầu liên quan đến ung thư tụy. Nếu bạn đang sử dụng thuốc lá, việc chủ động cai bỏ là điều cực kỳ cần thiết. Có thể tham khảo sự hỗ trợ từ bác sĩ chuyên khoa hoặc các chương trình cai thuốc thông qua:

– Liệu pháp thay thế.

– Thuốc hỗ trợ điều trị.

– Các nhóm tư vấn tâm lý hoặc hỗ trợ cộng đồng.

Theo thống kê, sau khoảng 10 năm không hút thuốc, nguy cơ phát triển ung thư tụy sẽ giảm xuống tương đương với những người chưa bao giờ hút.

3.2. Giữ trọng lượng cơ thể

Thừa cân hoặc béo phì làm tăng áp lực lên tuyến tụy, đồng thời thúc đẩy quá trình viêm và rối loạn chuyển hóa – những yếu tố có thể thúc đẩy sự hình thành tế bào ung thư. Vì thế, việc ăn uống lành mạnh kết hợp với tập luyện đều đặn chính là chìa khóa để kiểm soát cân nặng hiệu quả.

3.3. Thiết lập chế độ ăn khoa học

Một khẩu phần ăn giàu dưỡng chất, đa dạng và cân đối giúp củng cố hệ miễn dịch, đồng thời hạn chế các yếu tố làm tổn hại tụy. Nên ưu tiên:

– Rau củ quả tươi

– Ngũ cốc nguyên hạt

– Các loại đạm thực vật và thịt trắng

– Chất béo lành mạnh (omega-3, dầu olive)

Đồng thời, cần hạn chế các loại thực phẩm chế biến sẵn, đồ chiên rán nhiều dầu mỡ, đường tinh luyện và thịt đỏ, bởi đây đều là các yếu tố có liên quan đến ung thư nói chung và ung thư tụy nói riêng.

3.4. Kiểm soát rượu, bia

Lạm dụng đồ uống có cồn không chỉ làm tăng nguy cơ mắc các bệnh gan mà còn góp phần gây ra viêm tụy mãn tính – một trong những điều kiện thuận lợi dẫn đến biến đổi ác tính trong tế bào tụy. Vì vậy, giảm thiểu hoặc ngừng hoàn toàn việc sử dụng rượu bia sẽ giúp bảo vệ tuyến tụy và hệ tiêu hóa một cách hiệu quả hơn.

3.5. Tránh chất độc hại

Một số chất hóa học trong môi trường làm việc (như dung môi công nghiệp, thuốc trừ sâu…) có thể ảnh hưởng tiêu cực đến tụy nếu tiếp xúc lâu dài. Người lao động cần thực hiện nghiêm ngặt các biện pháp an toàn, mặc đồ bảo hộ và tuân thủ đúng hướng dẫn trong quá trình làm việc.

3.6. Tầm soát định kỳ  

Nếu bạn có tiền sử gia đình mắc ung thư tụy, từng bị viêm tụy mãn tính hoặc có rối loạn di truyền liên quan, hãy chủ động trao đổi với bác sĩ để được tư vấn tầm soát định kỳ. Phát hiện sớm bệnh lý thông qua các phương tiện chẩn đoán hiện đại là cách tốt nhất để nâng cao hiệu quả điều trị.

Dấu hiệu ung thư tuyến tụy ở giai đoạn đầu thường mờ nhạt và dễ bị nhầm lẫn với các vấn đề tiêu hóa thông thường, khiến nhiều người chủ quan. Tuy nhiên, việc lắng nghe cơ thể và đi khám ngay khi xuất hiện các triệu chứng bất thường là cách tốt nhất để phát hiện bệnh sớm và tăng cơ hội điều trị thành công. Đừng đợi đến khi bệnh tiến triển nặng, hãy chủ động tầm soát và kiểm tra sức khỏe định kỳ để bảo vệ bản thân và những người thân yêu khỏi căn bệnh ung thư nguy hiểm này.