Cẩn trọng với những triệu chứng bệnh ung thư vòm họng

Ung thư vòm họng là căn bệnh ác tính nguy hiểm. Chính vì vậy, nhiều người bệnh chỉ phát hiện ra khi bệnh đã ở giai đoạn muộn, khiến việc điều trị gặp nhiều khó khăn. Việc nhận biết sớm các triệu chứng bệnh ung thư vòm họng là yếu tố then chốt giúp phát hiện sớm và tăng cơ hội điều trị hiệu quả. Vậy dấu hiệu nào cảnh báo nguy cơ mắc ung thư vòm họng mà bạn không nên bỏ qua?

1. Tổng quan về căn bệnh ung thư vòm họng mà bạn nên biết

Ung thư vòm họng là một dạng ung thư ác tính xuất hiện ở khu vực vòm họng – phần cao nhất của họng, nằm phía sau khoang mũi và phía trên họng miệng. Đây là bệnh lý nguy hiểm, có khả năng tiến triển nhanh và gây nhiều biến chứng nếu không được phát hiện kịp thời. Một trong những thách thức lớn trong chẩn đoán bệnh là các biểu hiện ban đầu dễ bị nhầm với những bệnh lý đường hô hấp thông thường như viêm họng, viêm mũi xoang hoặc cúm. Điều này dẫn đến tâm lý chủ quan, khiến không ít người bệnh trì hoãn việc đi khám chuyên khoa.

Tại Việt Nam, ung thư vòm họng chiếm khoảng 3% trong tổng số các ca ung thư mới mỗi năm, theo thống kê từ các tổ chức y tế. Điều đáng lo ngại là phần lớn bệnh nhân chỉ được phát hiện khi bệnh đã tiến triển đến giai đoạn muộn – con số này lên đến 70%, khiến việc điều trị trở nên khó khăn hơn rất nhiều và làm giảm hiệu quả tiên lượng sống.

2. Các yếu tố nguy cơ

Dù đến nay, nguyên nhân chính xác dẫn đến sự hình thành ung thư vòm họng vẫn chưa được xác định hoàn toàn, nhưng nhiều nghiên cứu đã chỉ ra một số yếu tố có thể làm gia tăng khả năng mắc bệnh, bao gồm:

– Nhiễm virus Epstein-Barr (EBV): Đây là một loại virus có mối liên hệ chặt chẽ với sự phát triển của ung thư vòm họng. Ngoài ra, virus HPV – vốn được biết đến trong ung thư cổ tử cung – cũng có thể liên quan trong một số trường hợp.

– Môi trường sống và làm việc ô nhiễm: Việc tiếp xúc lâu dài với khói bụi, hơi hóa chất độc hại hoặc các chất gây kích ứng đường hô hấp có thể làm tăng nguy cơ mắc bệnh.

– Thói quen ăn uống không lành mạnh: Những người thường xuyên dùng các loại thực phẩm chế biến sẵn có hàm lượng muối cao như trứng muối, cá khô, dưa cà muối… sẽ có nguy cơ cao hơn. Các chất nitrosamine hình thành trong các món ăn này được xem là yếu tố thúc đẩy tế bào ác tính phát triển.

– Lạm dụng rượu bia và thuốc lá: Đây là hai trong số các tác nhân gây ung thư được Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) cảnh báo. Khi sử dụng với tần suất cao, chúng có thể làm tổn thương niêm mạc vùng họng và tạo điều kiện thuận lợi cho tế bào ung thư phát triển.

– Yếu tố di truyền và tuổi tác: Những người có người thân trong gia đình từng mắc ung thư vòm họng có nguy cơ mắc bệnh cao hơn nhóm không có tiền sử. Bên cạnh đó, tuổi càng cao cũng là một yếu tố nguy cơ đáng lưu ý do hệ miễn dịch và khả năng phục hồi của cơ thể suy giảm theo thời gian.

3. Những triệu chứng bệnh ung thư vòm họng điển hình mà bạn cẩn trọng

3.1 Cảm giác đau rát cổ họng và tình trạng khản tiếng – triệu chứng bệnh ung thư vòm họng

Sự hiện diện của khối u ở vùng vòm họng có thể làm tổn thương niêm mạc, từ đó gây ra hiện tượng đau rát khi nói chuyện hoặc khi nuốt. Nhiều người bệnh cũng bắt đầu có biểu hiện khản tiếng, ban đầu thoáng qua nhưng dần trở nên kéo dài. Cơn đau thường khu trú ở một bên cổ họng và có xu hướng tăng dần theo thời gian, không đáp ứng tốt với các loại thuốc thông thường – điểm này giúp phân biệt với các bệnh viêm họng hay viêm thanh quản do virus, vi khuẩn.

Với những người có biểu hiện kéo dài như khản tiếng, đau rát cổ không thuyên giảm sau khi điều trị bằng thuốc trong vòng 2 – 3 tuần, việc chủ động thăm khám tại các cơ sở y tế có chuyên khoa tai – mũi – họng là điều cần thiết để loại trừ nguy cơ mắc ung thư vòm họng.

3.2 Tình trạng ngạt mũi kéo dài

Khối u phát triển có thể gây chèn ép các cấu trúc ở vùng mũi sau, dẫn đến tình trạng ngạt mũi – thường biểu hiện ở một bên và có thể kèm theo chảy máu. Trường hợp này rất dễ bị nhầm với viêm mũi dị ứng hoặc viêm xoang, tuy nhiên điều đáng lưu ý là triệu chứng không cải thiện dù đã sử dụng thuốc phù hợp.

3.3 Ho kéo dài, có kèm đờm

Một số bệnh nhân ung thư vòm họng có biểu hiện ho dai dẳng, kèm theo đờm, trong khi các loại thuốc giảm ho thông thường chỉ giúp giảm nhẹ triệu chứng và không giải quyết triệt để. Đây là biểu hiện dễ bị bỏ qua vì dễ nhầm với viêm họng mãn tính hoặc các bệnh lý về phổi.

3.4 Xuất hiện cơn đau đầu nhẹ

Ở một số người, đau đầu có thể là dấu hiệu sớm của bệnh nhưng thường bị đánh giá thấp vì cơn đau diễn ra âm ỉ, thoáng qua và không ảnh hưởng nhiều đến sinh hoạt hằng ngày.

3.5 Ù tai hoặc cảm giác đau ở tai

Người bệnh có thể cảm thấy ù tai một bên, có thể mô tả như nghe thấy tiếng ve kêu liên tục. Ngoài ra, cũng có thể xuất hiện đau tai, nguyên nhân là do khối u chèn ép lên dây thần kinh dẫn đến vùng tai giữa. Đây không phải là biểu hiện điển hình của các bệnh lý hô hấp, nên cần đặc biệt lưu ý nếu đi kèm với các triệu chứng khác đã nêu trên.

3.6 Chảy máu cam không rõ nguyên nhân

Tình trạng máu chảy ra từ mũi lặp đi lặp lại mà không có lý do rõ ràng – đặc biệt khi lượng máu ít và không đau – có thể là cảnh báo quan trọng. Máu có thể xuất phát từ vòm họng và trào ngược lên mũi, khiến người bệnh nhầm tưởng là chảy máu cam thông thường.

3.7 Giảm cân không kiểm soát có thể là triệu chứng bệnh ung thư vòm họng

Khi cơ thể phải liên tục chống chọi với các tế bào ung thư đang phát triển, nhu cầu năng lượng tăng lên đáng kể. Do đó, người bệnh thường bị giảm cân nhanh chóng, dù không thay đổi khẩu phần ăn hay chế độ sinh hoạt. Đây là một trong những biểu hiện điển hình của nhiều loại ung thư, trong đó có ung thư vòm họng.

3.8 Xuất hiện các hạch ở cổ

Nhiều bệnh nhân phát hiện các hạch nổi ở vùng cổ, nhất là khu vực dưới hàm hoặc hai bên gáy. Khác với các hạch phản ứng do viêm nhiễm – thường nhỏ, mềm và tự biến mất – thì hạch do ung thư vòm họng lại cứng chắc, ngày càng to và gây cảm giác đau nhức khi sờ vào.

Nhìn chung, các biểu hiện của ung thư vòm họng giai đoạn đầu có nhiều điểm tương đồng với các bệnh lý viêm nhiễm đường hô hấp. Tuy nhiên, đặc điểm phân biệt là các triệu chứng bệnh ung thư vòm họng này thường kéo dài, không đáp ứng với điều trị thông thường và có xu hướng tiến triển nặng dần. Vì vậy, nếu có những biểu hiện bất thường như đau họng kéo dài một bên, khản tiếng dai dẳng, nổi hạch không rõ nguyên nhân… thì người bệnh cần nhanh chóng đến bệnh viện để được thăm khám, tầm soát kịp thời. Việc phát hiện sớm có thể giúp nâng cao hiệu quả điều trị và cải thiện tiên lượng sống cho người bệnh.